نشست رونمایی و نقد کتاب شعر «پیشانینوشت» اثر عاطفه جعفری، شاعر افغانستانی، با حضور جمعی از شاعران و علاقهمندان در حوزه هنری خراسان رضوی برگزار شد.
مسعود یوسفپور، شاعر ایرانی، در سخنان خود با اشاره به جایگاه موسیقی در اشعار این کتاب گفت: جعفری نگاهی کاربردی به عروض دارد و در موسیقی بیرونی، بهویژه استفاده از اوزان دوری و رعایت قافیههای میانی، موفق عمل کرده است.
او افزود: بیشتر غزلهای این مجموعه در بحر مجتث سروده شدهاند که طبق پژوهشها از بحور پرکاربرد میان شاعران زن است و همین امر انتخابی هوشمندانه برای این مجموعه به شمار میرود.
او همچنین به استفاده گسترده از موسیقی درونی، ایهام، جناس و تناسبهای لفظی در اشعار جعفری اشاره کرد و گفت: حتی در انتخاب عناوین غزلها نیز پیوندی میان نام شعر و بیت آغازین دیده میشود که نشان از دقت شاعر دارد.
یوسفپور در ادامه، یکی از ویژگیهای برجسته کتاب را پرداخت روایی دانست و توضیح داد: بسیاری از روایتهای کهن در شعرهای جعفری حضور پررنگ دارند؛ از جمله ارجاعات به روایات تاریخی و دینی مانند ماجرای ردالشمس یا جایگاه خانواده در شعر ولایی. به گفته او، این توجه به روایت، عمق و غنای بیشتری به اشعار میبخشد.
سید ابوطالب مظفری، شاعر افغانستانی، ضمن تبریک انتشار این کتاب گفت: خوب است که شاعران در زمان مناسبی نخستین اثر خود را منتشر کنند تا با آسودگی خاطر به تجربههای تازهتر بپردازند. او شعرهای جعفری را ادامهدهنده سنتی دانست که در آن شاعران زن با زبانی معنوی و قدسی حضور یافتهاند و فضای متفاوتی را از شعر روشنفکری رایج در میان بانوان رقم زدهاند.
مظفری با اشاره به هویت دوگانه شاعر افزود: جعفری حاصل پیوند دو فرهنگ است و توانسته بدون دچار شدن به تضاد، هر دو هویت را بهطور طبیعی در آثار خود منعکس کند.
او گفت: چنین شاعری میتواند نقش مؤثری در تلطیف نگاهها به مسئله مهاجرت ایفا کند و تجربه زیستهاش را در شعر به فرصتی فرهنگی بدل سازد.به باور مظفری، توجه به معنویت در کنار هویت دوگانه فرهنگی، ویژگی متمایز این کتاب است که آن را از دیگر آثار همنسلان جعفری جدا میکند.
یوسف بینا، شاعر و استاد دانشگاه، نیز در این نشست تأکید کرد: در نقدهای امروز بیشتر به فرم و ساختار شعر توجه میشود، اما این کافی نیست.
به باور او، یکی از شاخصههای اصلی برای سنجش شعر، اثرگذاری آن و صدای شاعر در تاریخ است.
وی افزود: در اشعار جعفری این صدا و اثرگذاری قابل احساس است و همین موضوع جایگاه ویژهای به آثار او میدهد.
بینا در عین حال تأکید کرد که شاعری که میخواهد تأثیرگذار باشد باید برخی معیارهای زبانی و محتوایی را نیز رعایت کند، و مهمتر از همه آن است که جعفری توانسته مسیر مشخصی در شعر خود انتخاب کند و این انتخاب آینده آثارش را روشنتر میسازد.
در پایان این نشست، عاطفه جعفری با ابراز قدردانی از منتقدان گفت: نقدها و پیشنهادهای مطرحشده برای من بسیار ارزشمند است و تلاش خواهم کرد در مسیر شاعری خود از آنها بهره ببرم.
او تأکید کرد: «هدفم این است که با شعر، هم احساسات شخصی و هم دغدغههای اجتماعی و فرهنگیام را بیان کنم و صدای نسل خود باشم.»
جعفری همچنین افزود: انتشار «پیشانینوشت» برای او نقطه آغازی تازه است و امیدوار است با تکیه بر تجربههای جدید و توجه به نکات مطرحشده در این نشست، آثاری پختهتر و اثرگذارتر خلق کند.
کتاب پیشانی نوشت شامل 30 غزل و یک غزل مثنوی است که به موضوعات عاشقانه، مقاومت، آیینی و اجتماعی می پردازد.