به گزارش خبرگزاری معمار؛ کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR) در تازه‌ترین گزارش خود هشدار داده است که بیش از نیمی از افغان‌هایی که در شش‌ماهه نخست سال ۲۰۲۴ از پاکستان به کشور بازگشته‌اند، با وضعیت وخیم معیشتی و بحران غذایی روبه‌رو هستند.
بر بنیاد این گزارش ۵۷ درصد از بازگشت‌کنندگان دسترسی کافی به مواد غذایی ندارند. همزمان، ۴۷ درصد خانواده‌ها اصلاً ذخیره غذایی ندارند و ۲۹ درصد دیگر تنها برای کمتر از یک هفته مواد خوراکی در اختیار دارند.
در این سروی، از میان ۲۸۶۸ بازگشت‌کننده که از ۳۰ ولایت مختلف کشور مورد پرسش قرار گرفتند، بیش از ۷۰ درصد گفته‌اند که ماهانه کمتر از ۱۴۰ دالر درآمد دارند. ۶۰ درصد دیگر نیز برای تأمین ضروریات زندگی مجبور به گرفتن قرض شده‌اند.
همچنان ۷۰ درصد پاسخ‌دهندگان تأکید کرده‌اند که استرس، نگرانی و فشارهای روانی ناشی از وضعیت اقتصادی و اجتماعی، زندگی روزمره‌شان را متأثر ساخته است.
گزارش سازمان ملل همچنان نشان می‌دهد که ۱۷ درصد از بازگشت‌کنندگان کسانی را می‌شناسند که بیش از یک‌بار از پاکستان اخراج شده‌اند. در کنار آن، ۳۳ درصد از کودکان خانواده‌ها به دلایل گوناگون از جمله نبود امکانات یا محدودیت‌های اجتماعی، از آموزش محروم مانده‌اند.
براساس این گزارش آمار نشان می‌دهد که ۸۶ درصد این افراد در ده ولایت از جمله کابل، ننگرهار، قندوز، قندهار، بلخ، لغمان، بغلان، لوگر، هلمند و جوزجان ساکن شده‌اند. اما تنها ۳۷ درصد توانسته‌اند به ولایت اصلی و محل تولد خود بازگردند.
گرچه تمامی بازگشت‌کنندگان در آغاز ورود، کمک نقدی سازمان ملل را دریافت کرده‌اند، اما ۳۸ درصد گفته‌اند که این کمک‌ها فقط برای دو یا سه ماه کافی بوده است. از سوی دیگر، ۳۰ درصد خانواده‌ها گزارش داده‌اند که در شش ماه نخست، اعضای‌شان به خدمات درمانی نیاز داشته‌اند ولی دسترسی لازم را نیافته‌اند.
این گزارش به‌گونه ویژه روی وضعیت زنان سرپرست خانوار نیز مکث کرده و گفته است که ۶۶ درصد این خانواده‌ها در تهیه غذای کافی با مشکل روبه‌رو هستند. افزون بر آن، ۷۱ درصد از بازگشت‌کنندگان در خانه‌های نامناسب و غیراستاندارد زندگی می‌کنند، در حالی که تنها ۱۵ درصد در منازل شخصی خود ساکن هستند.
در جمع‌بندی این گزارش آمده است که بازگشت اجباری، نبود شغل، فقر، کمبود مدارک هویتی و محدودیت‌های سنگین برای زنان و دختران در عرصه‌هایی چون آموزش، صحی، ارث و آزادی رفت‌وآمد، از مهم‌ترین موانع بازگشت پایدار مهاجران محسوب می‌شود.
سازمان ملل متحد با اشاره به آغاز دور جدید اخراج مهاجران افغان از پاکستان در اپریل ۲۰۲۵، خواستار نظارت پیوسته بر وضعیت بازگشت‌کنندگان و تطبیق برنامه‌های حمایتی متناسب با واقعیت‌های موجود در افغانستان شد.
