به گزارش خبرگزاری معمار؛ دومین روز نشست روند آنتالیا، که روز چهارشنبه، ۹ جوزا ۱۴۰۴، در شهر آنتالیای ترکیه برگزار شد، به بررسی وضعیت رسانهها در افغانستان زیر حاکمیت طالبان اختصاص یافت. اشتراککنندگان این نشست، شامل فعالان مدنی و رسانهای، از محدودیتهای شدید، سانسور و بازداشت خبرنگاران توسط طالبان انتقاد کردند و هشدار دادند که رسانههای فعال در کشور به ابزاری برای ترویج روایت این گروه تبدیل شدهاند.
حامد عبیدی، یکی از اشتراککنندگان این نشست، اظهار داشت که رسانههای زیر حاکمیت طالبان با سانسور شدید و محدودیتهای بیسابقه مواجهاند. وی گفت: «در حال حاضر هیچ رسانه انتقادی در افغانستان وجود ندارد و طالبان خطوط سرخ متعددی برای خبرنگاران تعریف کردهاند.» عبیدی افزود که این گروه رسانهها را مجبور میکند تا روایتهای مورد نظر آنها را بازتاب دهند و تلاش دارد از طریق خبرنگاران، وضعیت را عادی جلوه دهد.
مجیبالرحمان رحیمی، مشاور پیشین رسانهای در دولت پیشین افغانستان، نیز از سوءاستفاده طالبان از رسانهها انتقاد کرد. وی اظهار داشت که طالبان از رسانههای آزاد، شبکههای اجتماعی و حتی یوتیوبرها به نفع خود بهرهبرداری میکنند. رحیمی به فهرستی از کارشناسان اشاره کرد که طالبان برای حضور در رسانهها معرفی کردهاند و گفت: «رسانههای فعال در افغانستان اجازه ندارند خارج از این فهرست کسی را دعوت کنند.» او تأکید کرد که طالبان از هر راه ممکن در تلاش است تا از طریق رسانهها، فضایی ایدهآل برای خود خلق کند.
مولانا عبدالله، از مقامهای پیشین کمیسیون مستقل انتخابات، ضمن انتقاد از برخی رسانهها، اظهار داشت که «داستان بسیاری از رسانههای افغانستان ادامه روایت دوره جمهوریت است و برخی از آنها به دنبال جنجالآفرینی و پروپاگاندا هستند.» وی افزود که تعدادی از رسانهها به «لابیگر» طالبان تبدیل شدهاند و به جای اطلاعرسانی بیطرفانه، منافع این گروه را ترویج میکنند.
نجیب پیکان، یکی دیگر از اشتراککنندگان نشست آنتالیا، وضعیت رسانهها را نگرانکننده خواند و گفت: «بسیاری از رسانههای فعال در افغانستان در خدمت حاکمیت طالبان قرار گرفتهاند و به صدای ترویج افراطیت تبدیل شدهاند.» او هشدار داد که این روند به آزادی بیان و استقلال رسانهای در کشور آسیب جدی وارد کرده است.
پس از تسلط طالبان بر افغانستان در سال ۱۴۰۰، نیمی از رسانههای کشور تعطیل شدند و شماری دیگر به خارج از کشور منتقل شدند. رسانههایی که همچنان در داخل افغانستان فعالیت میکنند، با محدودیتهای شدید و سانسور بیسابقه مواجهاند. طالبان بارها خبرنگاران و کارمندان رسانهای را بازداشت و زندانی کردهاند و گزارشها حاکی است که چندین خبرنگار هماکنون در زندانهای این گروه به سر میبرند.
این وضعیت نگرانیهای گستردهای را در میان فعالان حقوق بشر و سازمانهای بینالمللی مدافع آزادی بیان برانگیخته است. سازمان گزارشگران بدون مرز اخیراً افغانستان را یکی از بدترین کشورها برای فعالیت رسانهای توصیف کرده و از جامعه جهانی خواسته است تا برای حمایت از خبرنگاران افغانستان اقدام کند.
نشست روند آنتالیا، که با هدف ایجاد گفتوگوی ملی و بررسی چالشهای افغانستان برگزار میشود، بار دیگر نشان داد که سرکوب رسانهها و آزادی بیان یکی از بزرگترین موانع برای دستیابی به یک جامعه آزاد و دموکراتیک در این کشور است. اشتراککنندگان خواستار فشار بینالمللی بر طالبان برای توقف سانسور و آزادی خبرنگاران زندانی شدند.
