به گزارش خبرگزاری معمار؛ شوکت میرضیایف، رئیسجمهور اوزبیکستان، در نشست سازمان ملل درباره کشورهای محصور در خشکی در ترکمنستان، بر اهمیت تسریع در اجرای پروژه خط اهن اوزبیکستان-افغانستان-پاکستان، موسوم به «افغان-ترانس»، تأکید کرد. وی این پروژه را فرصتی برای ایجاد یک فضای تجاری و اقتصادی جدید و توسعه زیرساختهای حملونقل پایدار در منطقه خواند و خواستار اقدامات هماهنگ برای پیشبرد سریع کریدورهای ترانزیتی شد.
پروژه خط آهن افغان-ترانس که در فبروری ۲۰۲۱ با امضای نقشهراه میان اوزبیکستان، افغانستان و پاکستان کلید خورد، خط آهنی به طول ۶۵۰ کیلومتر از ترمذ اوزبیکستان آغاز شده، از مزارشریف و کابل عبور کرده و در پاراچنار به شبکه ریلی پاکستان متصل خواهد شد. هزینه برآوردشده این پروژه حدود ۴.۶ تا ۵ میلیارد دالر است و انتظار میرود زمان ترانزیت کالا از پاکستان را از ۳۵ روز به چهار روز کاهش داده و حجم تجارت را از ۳۰۰ هزار تُن به ۱۵ تا ۲۰ میلیون تُن در بلندمدت افزایش دهد.
وزارت خارجه حکومت سرپرست طالبان در ماه سرطان ۱۴۰۴ اعلام کرد که توافقنامه مطالعات امکانسنجی این پروژه میان وزارت فواید عامه حکومت سرپرست، وزارت ترانسپورت اوزبیکستان و وزارت ترانسپورت پاکستان در کابل امضا شده است. این توافقنامه با حضور وزرای خارجه سه کشور به امضا رسید و نشاندهنده تعهد مشترک برای پیشبرد این پروژه استراتژیک است.
با این حال، چالشهایی نظیر زمینهای ناهموار، نیاز به ساخت ۳۰۰ پل و پنج تونل، و نگرانیهای امنیتی در افغانستان و پاکستان، اجرای این پروژه را با موانعی روبهرو کرده است. طالبان تضمینهای امنیتی ارائه دادهاند، اما تأمین مالی پروژه همچنان نیازمند حمایت نهادهای بینالمللی مانند بانک جهانی، بانک توسعه آسیایی و قطر است. اوزبیکستان پیشتر از قطر برای سرمایهگذاری در این پروژه دعوت کرده و روسیه نیز از مراحل اولیه آن حمایت کرده است.
این پروژه نهتنها برای اتصال اقتصادی آسیای مرکزی به جنوب آسیا حیاتی است، بلکه با کاهش وابستگی اوزبیکستان به مسیرهای تجاری از طریق روسیه و ایران، جایگاه افغانستان را بهعنوان پل ارتباطی منطقهای تقویت میکند.