به گزارش خبرگزاری معمار؛ در تازهترین ردهبندی جهانی آزادی مطبوعات که روز جمعه، ۱۲ ثور (۲ می) از سوی سازمان گزارشگران بدون مرز منتشر شده، افغانستان تحت حاکمیت طالبان در میان ۱۸۰ کشور در جایگاه نگرانکننده ۱۷۵ قرار گرفته است.
این گزارش میافزاید که در سال ۲۰۲۴ میلادی، دستکم ۱۲ رسانه در افغانستان به دلیل اعمال محدودیتهای جدید از سوی طالبان، ناگزیر به تعطیلی شدهاند. این در حالیست که روند فشار بر رسانهها و خبرنگاران در سراسر کشور همچنان ادامه دارد و فضا برای آزادی بیان بهطور قابل ملاحظهای تنگتر شده است.
بر بنیاد یافتههای این گزارش، اعمال دستورالعملهای تازه، محدودیت در دسترسی به اطلاعات، فشار سیاسی، تهدید و سانسور شدید از سوی طالبان، از عوامل کلیدی افول آزادی رسانه در افغانستان بهشمار میرود.
در کنار این عوامل داخلی، گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز هشدار میدهد که وضعیت جهانی رسانهها نیز در شرایط دشوار قرار دارد. برای نخستینبار در تاریخ انتشار این شاخص، وضعیت جهانی آزادی مطبوعات بهعنوان یک «وضعیت دشوار» طبقهبندی شده است.
این نهاد تأکید دارد که فشارهای فزاینده اقتصادی، نقش غولهای فناوری چون گوگل و فیسبوک در تصاحب منابع درآمدی رسانهها و تمرکز مالکیت رسانهها در دست افراد بانفوذ سیاسی و اقتصادی، سبب شده تا رسانهها با بحران مالی و تنوع صدایی مواجه شوند.
گزارش حاکیست که در حال حاضر، ۴۲ کشور جهان – که بیش از نیمی از جمعیت جهان را در بر میگیرند – در وضعیت «بسیار جدی» از نظر آزادی رسانه قرار دارند. همچنین در ۱۶۰ کشور، معادل ۸۸.۹ درصد جمعیت جهانی، رسانهها قادر به تأمین ثبات مالی خود نیستند.
در مورد افغانستان، سازمان گزارشگران بدون مرز بهویژه به محدودیتهای وضعشده از آگوست ۲۰۲۱ – زمان تسلط طالبان بر کابل – اشاره کرده و گفته است که دهها شبکه تلویزیونی، رادیویی و خبری در نتیجه تهدیدات، سانسور، مشکلات مالی و ناامنی تعطیل شدهاند. در همین حال، شمار زیادی از خبرنگاران و کارمندان رسانهای کشور را ترک کردهاند.
همچنین به بسته شدن شبکه «راه فردا» نیز اشاره شده است. وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان دلیل این اقدام را «شکایت مکرر» کارکنان از عدم پرداخت حقوق عنوان کرده، اما ناظران این اقدام را بخشی از فشارهای هدفمند بر رسانههای مستقل و منتقد میدانند.
