به گزارش خبرگزاری معمار؛ مرکز خبرنگاران افغانستان (AFJC) و سازمان گزارشگران بدون مرز (RSF) در گزارش مشترکی اعلام کردند که وضعیت آزادی رسانهها در افغانستان طی یک سال گذشته به شدت وخیمتر شده است. بر اساس این گزارش، موارد نقض حقوق رسانهها و خبرنگاران با افزایش ۵۸ درصدی نسبت به سال قبل مواجه بوده و این کشور همچنان یکی از خطرناکترین مکانها برای فعالیتهای رسانهای است.
مرکز خبرنگاران افغانستان روز جمعه (۱۲ ثور)گزارش داد که امارت اسلامی با ابلاغ هفت دستورالعمل جدید رسانهای، محدودیتهای گستردهای بر فعالیتهای رسانهای اعمال کرده است. این دستورالعملها که به ۱۶ دستورالعمل پیشین اضافه شدهاند، آزادی عمل رسانهها و خبرنگاران را به شدت محدود کرده و فضای فعالیت حرفهای آنان را تنگتر کرده است.
این محدودیتها شامل ممنوعیتهایی چون نشر تصاویر زنده جاندار، همکاری با رسانههای تبعیدی، پخش برنامههای سیاسی و اقتصادی زنده، نقد سیاستها و مقامات امارت اسلامی، حضور کارشناسان تأییدنشده در رسانهها و اجبار به استفاده از عنوان «شهید» برای مقامات کشتهشده امارت اسلامی است. این ممنوعیتها بهویژه در ۱۷ ولایت از ۳۴ ولایت افغانستان اعمال شده و به تعطیلی موقت برخی رسانهها یا تغییر ماهیت آنها منجر شده است. به طور خاص، ۲۵ تلویزیون به رادیو تبدیل شدهاند.
بر اساس دادههای مرکز خبرنگاران افغانستان، از ماه می ۲۰۲۴ تاکنون، ۲۱۵ مورد نقض آزادی رسانهها ثبت شده است. این موارد شامل ۱۷۵ مورد تهدید مستقیم و غیرمستقیم علیه خبرنگاران و ۴۰ مورد بازداشت آنها میشود. این آمار در مقایسه با ۱۶۸ مورد ثبتشده در دوره قبلی، افزایش ۵۸ درصدی را نشان میدهد. از میان ۴۰ خبرنگار بازداشتشده، ۱۰ نفر همچنان در زندان به سر میبرند و ۷ نفر به حبسهای ۷ ماه تا ۳ سال محکوم شدهاند.
این گزارش همچنین به تعطیلی موقت ۹ رادیو و تلویزیون اشاره دارد. این محدودیتها و فشارها نهتنها فعالیت رسانهای را مختل کرده، بلکه معیشت صدها کارمند رسانهای را نیز به خطر انداخته است. مرکز خبرنگاران افغانستان این وضعیت را «تهدیدی جدی» برای بقای رسانههای آزاد در افغانستان توصیف کرده است.
سازمان گزارشگران بدون مرز نیز با تأیید این گزارش، اعلام کرد که افغانستان همچنان در فهرست خطرناکترین کشورها برای خبرنگاران قرار دارد. این سازمان از جامعه جهانی خواسته است تا برای حمایت از آزادی رسانهها و حفاظت از جان و حقوق خبرنگاران در افغانستان اقدامات فوری انجام دهد.