د “لانګ وار ژورنال” وروستي راپور په افغانستان کې د طالبانو او ترهګرو ډلو ترمنځ پیچلې او متضادې اړیکې څرګندې کړې دي؛ هغه اړیکې چې له یوې خوا د داعش په وړاندې د مبارزې له لارې او له بلې خوا د القاعدې او نورو ډلو لپاره د فعال ملاتړ له لارې تعریف شوي دي.
دا وضعیت نه یوازې د افغانستان ملي امنیت ګواښوي، بلکې په نړیوال سیاست کې ژورې ریښې لرونکي تضادونه هم منعکس کوي، په ځانګړې توګه په سیمه کې د ترهګرۍ په رامینځته کولو، ملاتړ او پالنه کې د متحده ایالاتو رول.
نن ورځ افغانستان د څو پوړیزو امنیتي، سیاسي او ټولنیزو بحرانونو ډګر دی، پداسې حال کې چې ترهګریزې ډلې چې د پولو دننه او بهر څخه ښکاره او پټ ملاتړ لري افغانستان یې د روزنې، بسیج او عملیاتي ډګر په توګه بدل کړی دی.
په عین حال کې، د هیواد واکمنان (طالبان) په دوه ګوني دریځ کې ولاړ دي: له یوې خوا، دوی ادعا کوي چې هغه کسان دي چې نظم او ثبات ساتي، او له بلې خوا، د نړیوالو ادارو د مستندو شواهدو پر بنسټ، دوی د القاعدې، ترکستان اسلامي ګوند او پاکستاني طالبانو غورځنګ په څیر د بنسټپالو ډلو خوندي ځایونه او ملاتړي ګڼل کیږي.
د لانګ وار ژورنال راپور، د ملګرو ملتونو د شواهدو په حواله، په څرګنده توګه وايي چې طالبان د داعش د خراسان څانګې سره جګړه کوي، مګر په ورته وخت کې دوی د القاعدې، پاکستاني طالبانو غورځنګ، ترکستان اسلامي ګوند او انصارالله جماعت شتون او فعالیتونه ملاتړ کړي دي.
د افغانستان په ۱۲ ولایتونو کې روزنیز کمپونه، په پنځو ولایتونو کې خوندي کورونه، او په افغانستان کې د سیف العدل، عبدالحق ترکستاني، اسامه محمود او ابو اخلاص المصري په څېر د لوړ پوړو شخصیتونو شتون د دې ملاتړ ثبوت دی.
که څه هم طالبان د داعش ترهګرې ډلې پر وړاندې جګړه کوي، خو په عمل کې دوی له نورو ترهګرو شبکو سره ګرمې او نږدې اړیکې لري؛ داسې اړیکې چې د “ښو ترهګرو” او “بد ترهګرو” ترمنځ د وسیلې توپیر په ګوته کوي؛ داسې توپیر چې د ملي او بشري امنیت له نظره بې بنسټه او خطرناک دی.
متحده ایالات، چې د ترهګرۍ سره د مبارزې ادعا کوي، په حقیقت کې په نړۍ کې د ترهګرو ډلو یو له اصلي بنسټ ایښودونکو څخه دی.
په ۱۹۸۰ لسیزه کې د القاعدې د ملاتړ، په سوریه او لیبیا کې د وسله والو د روزنې او وسلو ورکولو، او په نهایت کې د داعش د خونړۍ پروژې ترخې تجربې د دې حقیقت قوي ثبوت دی.
متحده ایالات نه یوازې د داعش مستقیم جوړونکی و، بلکې د سیاسي، مالي او استخباراتي وسیلو سره یې دا ډله ژوندۍ ساتلې ده.
د ماشوم وژونکي صهیونیسټ رژیم لپاره د متحده ایالاتو بې قید او شرطه ملاتړ هم په سیمه کې د دولتي ترهګرۍ سره د همکارۍ یوه څرګنده بیلګه ده.
د امریکا ملاتړی اسراییل هره ورځ په فلسطین او غزه کې د بشري حقونو سرغړونه کوي، مګر د بشري حقونو مدافعین کاڼه او ړانده پاتې دي.
که چیرې د دې راپورونو ادعاوې ریښتیا وي، نو افغانستان د امنیت د یو بل سقوط په درشل کې دی.
د القاعده، ترکستان اسلامي ګوند او پاکستاني طالبانو په څیر ډلو ملاتړ کول له اور سره لوبې کول دي.
دا ډول ډلې نه یوازې د انساني او اسلامي ارزښتونو سره نا اشنا دي، بلکې په افغانستان کې به د ۱۹۹۰ لسیزې د غمیزو د تکرار لپاره لاره هواره کړي؛ هغه غمیزې چې د ویجاړۍ، قتل عام، د اسلام د انځور د خرابولو او د افراطیت د ودې پرته بل څه نه دي.
دې ډلو په مؤثره توګه افغانستان له دننه څخه یرغمل کړی دی، ځکه چې کورسونه، مذهبي مدرسې، سرحدي سیمې او قومي سیمې د استخدام، روزنې او بنسټ پالنې سره مخ شوي دي.
که طالبان په ریښتیا سره د خپل بقا، د خپلو خلکو د امنیت او د افغانستان د راتلونکي په اړه اندیښمن وي، نو دوی باید د پاکستان له ناکامې تجربې څخه زده کړه وکړي.
له کلونو راهیسې، پاکستان د لشکر طیبه، جیش محمد، تحریک طالبان پاکستان او نورو افراطي ډلو په ملاتړ سره د سیمه ایزو پرمختګونو د کنټرول هڅه کړې. خو نن ورځ، دا ډلې د چاودنو، سرحدي بریدونو او قتل عامونو سره د پاکستان په خپل ژوند باندې یو آفت ګرځیدلی دی.
له لسیزو راهیسې، د پاکستان حکومت او پوځ زموږ د خلکو په وینو کې د افراطي ښوونځیو په جوړولو، د ترهګرو قوماندانانو ته د پناه ورکولو او افغانستان ته د جنګیالیو په لیږلو سره ویجاړونکی رول لوبولی دی.
په زرګونو ښځې، ماشومان او ملکي وګړي د ترهګرو ډلو لپاره د پاکستان د ښکاره او پټ ملاتړ قرباني شوي دي. دا ژور زخم لاهم خلاص دی او ویښ ضمیرونه به یې هیر نکړي.
سره له دې ټولو تیارو، هیله شته. هیله ده چې یوه ورځ افغانستان به د یو ځواکمن، ملي، ډیموکراتیک او مشروع دولت د راڅرګندېدو شاهد وي؛ یو داسې دولت چې په ټوپک نه، بلکې په رایو، عقلانیت، اخلاقو او قانون ولاړ وي.
یو داسې دولت چې د هر ډول او رنګ ترهګري ردوي او د وسله والو ډلو سره په ملګرتیا کې نه، بلکې په ریښتینې پراختیا او ټولنیز عدالت کې امنیت غواړي.
د افغانستان اوسني واکمنان د بل تاریخي انتخاب په درشل کې دي.
یا دوی باید د بیارغونې، عدالت، تعلیم او سولې په لور حرکت وکړي، یا به یو ځل بیا د تاوتریخوالي، افراطیت او نیابتي جګړو په دلدل کې ډوب شي.
طالبان، د اوسني واکمنانو په توګه، پدې کړکیچ کې لوی مسؤلیت لري.
که دوی په ریښتیا د خپلواکۍ، اسلامپالنې او سولې په شعارونو باور لري، دوی باید له ټولو ترهګرو ډلو سره خپلې اړیکې پرې کړي او د خلکو او اشرافو سره د خبرو اترو لاره تعقیب کړي.
له بلې خوا، نړیواله ټولنه هم باید خپلې دوه ګونې او ویجاړونکې پالیسۍ پریږدي.
متحده ایالات نشي کولای د اسراییلو په څیر رژیمونو او د داعش په څیر ډلو ملاتړ کولو سره د سولې ادعا وکړي.
د منځني ختیځ د خلکو لپاره، په شمول د افغانستان د ځوریدلي ملت، وخت راغلی چې د حکمت، یووالي او مقاومت له لارې له تسلط او ترهګرۍ څخه پاک راتلونکی جوړ کړي.
