یادداشت

روز جهانی والدین، فرصتی‌ است برای ستایش و تجلیل از کسانی که بذر زندگی، عشق و پایداری را در بستر پرآشوب دنیای امروز می‌کارند. اما برای مردم رنج‌دیده‌ افغانستان، این روز تنها یک یادآوری نمادین نیست؛ بلکه بازتابی از فداکاری‌های خاموش پدران و مادرانی است که در میان انفجار، مهاجرت، بی‌عدالتی و فقر، همزمان والد، قهرمان، آموزگار و پناه فرزندان‌شان بودند.

فقر انرژی در افغانستان تنها به معنای کمبود برق نیست، بلکه نشان‌دهنده گسستی ساختاری در سیاست‌گذاری، سرمایه‌گذاری و مدیریت منابع ملی است. دهه‌ها جنگ، بی‌ثباتی سیاسی و ضعف حاکمیتی، افغانستان را به یکی از کشورهای با پایین‌ترین نرخ دسترسی به انرژی در جهان تبدیل کرده‌اند؛

واقعیت تلخ این است که افغانستان هنوز فاقد یک برنامه ملی مؤثر برای مبارزه با مصرف تنباکو است. قانون مشخصی برای محدود کردن فروش به کودکان، ممنوعیت تبلیغات، یا افزایش مالیات بر سیگار و سایر اشکال تنباکو وجود ندارد یا اجرایی نمی‌شود. در چنین خلأیی، مصرف تنباکو همچون آتشی آرام و بی‌صدا، خانه‌به‌خانه و نسل‌به‌نسل گسترش می‌یابد.

برای کشوری چون افغانستان که بخش بزرگی از نیروی انسانی‌اش را در مسیر مهاجرت از دست داده، بازگشت مهاجران می‌توانست فرصتی باشد برای بازسازی. اما این فرصت، در نبود یک اراده‌ سیاسی منسجم، نظام حمایتی مؤثر و مشارکت واقعی مردم، در حال تبدیل شدن به یک تهدید تمام‌عیار است.

کشورهای منطقه، از آسیای مرکزی تا پاکستان، هند و چین، بارها نگرانی خود را از ناحیه افغانستان در زمینه تروریسم ابراز کرده‌اند. این نگرانی‌ها تنها زمانی کاهش می‌یابند که یک راهبرد ملی در داخل افغانستان و یک همکاری منطقه‌ای و بین‌المللی شفاف برای کنترل و حذف بسترهای رشد تروریسم شکل بگیرد.

در حالی‌که حکومت طالبان بر «نظارت» تأکید دارد و سازمان‌های بین‌المللی از «مداخله» می‌گویند، واقعیت تلخ این است که مردم افغانستان همچنان در صف دریافت کمک‌های بشری مانده‌اند. بحران امداد، اگر به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند بذر بحران‌های عمیق‌تری در ساختار اجتماعی و اقتصادی کشور بکارد.