یادداشت

در قرن بیست‌ویکم، همسایگان افغانستان در راه اقتصاد دانش‌بنیان، تجارت منطقه‌ای و توسعهٔ انسانی پیش می‌روند؛ اما افغانستان با محروم‌کردن چندین میلیون دختر از آموزش متوسطه و عالی، سرمایهٔ انسانی کشور را می‌سوزاند و چرخهٔ فقر، بی‌سوادی و افراط‌گرایی را بازتولید می‌کند.

محمدکاظم کاظمی، شاعر توانا و اندیشمند معاصر افغانستان، با بهره‌گیری از زبان فاخر فارسی، مضامین میهن‌دوستانه، عدالت‌طلبی و وحدت قومی و مذهبی را در شعرهای خود برجسته ساخته است.

بحران انسانی در نوار غزه به مرحله‌ای رسیده که دیگر نمی‌توان با واژگان معمول آن را توصیف کرد. این در حالی است جامعه‌ای که تاکنون با سکوت و انفعال، به نوعی شریک در این فاجعه شده است. فاجعه‌ای که دیگر تنها یک بحران انسانی نیست، بلکه جنایتی تمام‌عیار علیه بشریت است؛ جنایتی که با چشمان باز در حال رخ دادن است.

طالبان، پس از نزدیک به سه سال از تسلط دوباره بر افغانستان، همچنان در مسیر کسب به‌رسمیت‌شناسی بین‌المللی درجا می‌زنند. آنچه امروز افغانستان را از دستیابی به صلح و ثبات دور کرده، اصرار طالبان بر انحصار قدرت و نادیده‌گرفتن تنوع اجتماعی و مطالبات واقعی مردم است.

بی‌تردید، نقش مردم و دولت ایران در میزبانی مهاجرین افغانستانی طی چهار دهه گذشته انکارناپذیر است. اما در این میان، آنچه جای خالی‌اش به‌وضوح حس می‌شود، پاسخ به یک پرسش بنیادین است: حکومت سرپرست طالبان برای مهاجرینی که به کشور بازگشته‌اند، چه کرده‌اند؟

واقعیت آن است که طالبان با تحمیل محدودیت‌های سخت‌گیرانه بر زنان، بیش از آن‌که مجری شریعت باشند، در حال تفسیر انحصاری و ابزاری از دین هستند؛ تفسیری که در آن زنان، نه انسان‌هایی دارای حق، بلکه تهدیدی برای نظام حاکم، پنداشته می‌شوند.

بحران آب کابل صرفاً یک مشکل زیست‌محیطی نیست، بلکه بازتابی از بحران در نظام حکمرانی، مدیریت شهری و فقدان برنامه‌ریزی راهبردی است. اگر امروز چاره‌ای اندیشیده نشود، فردا نه‌تنها از آب، بلکه از ثبات و آینده‌ای پایدار در کابل نیز نشانی نخواهد بود.

مهاجرت، قصه تلخ و تکراری مردم افغانستان است. ملتی که طی چند دهه گذشته از شعله‌های جنگ، ناامنی، تبعیض، فقر و استبداد گریخته‌اند. هرچند این موج مهاجرت ها، در ظاهر تصمیم خود مهاجرین برای راحت زیستن است، اما ریشه‌های اصلی آن را باید در درون افغانستان جست‌وجو کرد؛ جایی‌که نه مشروعیتی برای حاکمان فعلی وجود دارد، نه چشم‌اندازی برای فردای بهتر.