اجمل شاهپور، والی سابق لوگر و معاون سابق امور جوانان ریاست اطلاعات و فرهنگ هرات در سومین سالگرد سقوط کابل می‌گوید: نخستین عامل فروپاشی افغانستان، رهبران نظام جمهوری بود نه طالبان و نه آمریکا.
به گزارش خبرگزاری معمار؛آقای شاهپور در صفحه ایکس خود نوشته است که ۱۵ آگوست ثابت کرد که سیاست‌های کلیشه‌ای، فرمانده سالاری، جهاد سالاری، قوم سالاری، مذهب سالاری، بیگانه سالاری ودشمن تراشی‌های بی‌مفهوم دیگر هیچ آینده‌ای را برای کشور تضمین نمی‌کند، بلکه افغانستان را بیشتر از گذشته ویران می‌کند و به سوی تجزیه و تفرقه می‌کشاند.
او در ادامه رهبران نظام جمهوری را عامل سقوط کابل عنوان کرد و نوشته است: «نخستین عامل سقوط رهبران جمهوریت بود، نه طالب و نه آمریکا ارگ و سپیدار کی صلح کردند که از طالب و آمریکا صلح گدایی می‌کردید!»
او معقتد است که حاکمیت قانون تنها راه نجات ماست.
این مقام سابق سیاسی در مورد اختلافات بین رهبران سیاسی افغانستان می‌نویسد: قبل از سقوط جمهوریت استاد سیاف با ریش سفید و عصا به دست روزی سه بار برای تفاهم بین ارگ وسپیدار رفت و آمد می‌کرد.
شهرها پی هم سقوط می‌کردند و جنگ در مراکز ولایات جریان داشت، ولی اینها روی لیست افراد مذاکره کننده توافق نداشتند.
اگر معیار منافع افغانستان و آوردن صلح بود، دلیل اختلاف چه بود؟
پانزدهم آگوست درسی تکراری اما بزرگ تاریخی بود اینکه ما همیشه فرصت‌های تاریخی ساختن سرنوشت خود را از دست داده‌ایم و جهان نیز مکلف نیست بهای اختلاف و زیاده خواهی ما را بپردازد.
پس از سقوط غیرمنتظره افغانستان توسط طالبان در آگوست ۲۰۲۱، عوامل مختلفی به عنوان دلایل فروپاشی نظام ۲۰ ساله جمهوریت عنوان شد.
فساد گسترده رهبران سیاسی، اختلافات بالا و نزاع بر سر قدرت و انحصارگرایی از عواملی بوده است که در سقوط و از فروپاشی نظام پیشین افغانستان دخیل بوده‌اند.
