گرامیداشت ورودِ بهار و عید نوروز یکی از اعیاد سنتی مردم منطقه و به ویژه کشورما افغانستان است. این جشن سابقه طولانی و دیرینهای در بین ملتهای افغانستان، ایران و تاجیکستان و سایر کشورها دارد. مردم همه ساله و طبق رسم دیرینه از قبل آمادگی این جشن را گرفته و خود را مهیای برپایی این عید میکنند. نوروز صرفنظر از اینکه یک رسم مردمی باشد، یک تحول و دگرگونی در طبیعت نیز میباشد که پیامهای مختلفی برای ما انسانها دارد.
با سپری شدن فصل سردِ زمستان و تجدید زندگی گیاهان، درختان و گلها، حیات به طبیعت بازمیگردد و این یک نشانهای بزرگ از قدرت الهی است که ممات را تبدیل به حیات میسازد. مردم ما با الگوگیری از این نشانهی الهی، خود را با طبیعت، هماهنگ مینمایند و با انجام رسومی چون، خانهتکانی، تهیه لباس نو و همچنین انجام دید و بازدید، حضور در زیارتگاهها و اماکن متبرک و رفتن به دامن دشت و بیابان، تحول و دگرگونی طبیعت را جشن گرفته و به شکرانگی یک سال سلامتی و تندرستی با اشتیاق و انگیزه سال جدید را آغاز مینمایند.
با کمال تاسف، سه سال است که ملتما علی رغم شور و هیجانی که برای برگزاریِ مراسم نوروز که قدمت طولانی در کشور دارد، با مخالفت و محدودیت مواجه میباشند. طالبان برگزاری عید نوروز را سنتی غیراسلامی اعلام میدانند و انجام برخی از برنامههای مربوط به نوروز را منع کرده و همچنین تعطیلی نوروز را از تقویم افغانستان حذف نموده اند. با این اقدام، طالبان عملا در مقابل یک سنت ملی و مردمی ایستاد و آن را نادیده و بیهوده به شمار آورد. گرچه طالبان گفته بودند که مانع برگزاری این جشن از سوی مردم نمی شود اما این قبیل اقدامات در برگزاری این مراسم، نشان داد که آنان با چنین جشنهای ستنی و مردمی مخالف میباشند.
به باور طالبان جشن نوروز با قوانین اسلامی مطابقت ندارد؛ به همین جهت به نظر آنان از هر مراسمی که در اسلام ذکر نشده باشد، تجلیل نخواهد شد. از نظر دین مقدس اسلام، این طور نیست که هر آداب و رسومی در اسلام نباشد مردود میباشد. در روایات و نقلهای فراوان تاریخی، تجلیل از نوروز یک رسم پذیرفته شده و پسندیده معرفی شده است. زمانیکه دین در برابر آداب و رسومی سکوت میکند، یعنی آن را خلاف شرع ندانسته و به معنای تایید آن میباشد. هر چند در تجلیل از نوروز، هیچگونه تقابلی با دین دیده نمیشود اما اگر برخیها اقدامات خلاف باورهای اعتقادی انجام می دهند را نمیتوان به عموم مردم تعمیم داد.
با این حال در نوروز آداب و رسوم خوبی قرار گرفته که هر کدام به نوبهخود ارزشمند و موافق با فرهنگ و سفارشهای دینی میباشد و ایجاد محدودیت در برگزاری و تجلیل از این جشن ملی، نوعی ظلم و نقض حقوق مردم به شمار میآید. لذا طالبان با احترام گذاشتن به باورها و آداب و رسوم ملت، سعی نکنند تا هنجارهای مردم را نادیده بگیرند؛ زیرا این قبیل مراسم ریشه در تاریخ ملت ما داشته و ایجاد موانع و نادیده گرفتن آن میتواند، موجبات ناخرسندی و مخالفت مردم را به همراه داشته باشد.
وضع محدودیتهای گوناگون که هیچ جایگاهی در دین مقدس اسلام ندارد نه تنها کمی به دین نمیکند بلکه مردم را دین زده و دین گریز میسازد.
امید است که حاکمیت با درک عمیق از واقعیتهای دینی و فرهنگی مردم افغانستان، محدودیتها را برداشته و زمینه شکوفایی فرهنگی را در کشور فراهم نمایند. تجربه دوسال گذشته به خوبی نشان داده که ایستادگی در برابر خواستههای مشروع وقانونی مردم نه تنها سودی نداشته بلکه بین مردم و حکومت فاصله را بیشتر کرده است.