طی روزهای گذشته ادعای ندا محمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی طالبان مبنی بر این که همه مردم افغانستان پیرو مذهب حنفیاند واکنشهای زیادی را برانگیخت. وزیر تحصیلات طالبان در سفر اخیرش به ولایت کنر و در میان جمعی در دانشگاه سید جمال الدین افغان در این ولایت مدعی شد که در افغانستان تنها یک مذهب وجود دارد و آن مذهب «امام ابوحنیفه» است.
برای راستیآزمایی این ادعای آقای ندیم خوب است نکات چندی در این خصوص یادآوری شود:
- براساس آمارها حدود ۹۹ درصد مردم افغانستان مسلمان و قریب به ۷۰ درصد این جمعیت سنیمذهب هستند. در این میان منابع زیادی درصد شهروندان شیعهمذهب را هم تا ۳۰ درصد ذکر کردهاند که از این تعداد حدود ۲۵ درصد آن شیعیان دوازده امامی و نزدیک به ۵ درصد آن را شیعیان اسماعیلیمذهب شکل میدهند. لازم به ذکر است که اکثریت شیعیان افغانستان متشکل از قومیتهای هزاره، سادات، بیات، قزلباش و… هستند که بیشتر در ولایتهای مرکزی و شمالی زندگی میکنند.
- تاریخ افغانستان که مملو از مبارزات و فداکاریهای زیادی در راه ارزشهای والای دینی و میهنی بوده نشان میدهند که در این خطه شیعیان یکی از جمعیتهای فداکار و همیشه در صحنه در طول تاریخ بوده و در کنار سایر هموطنانشان در این سرزمین در برابر هر تجاوزی مبارزه و قیام کرده و همیشه پابند ارزشهای اسلامی و وطنیشان بوده اند. از حضور پرشور شیعیان در مبارزه با قوای استعماری انگلیس گرفته تا ایستادگی در برابر قشون سرخ همه و همه یادگاراران صحنههای خونین در تاریخ مبارزاتی کشور اند که منابع فراوان تاریخی گواه آن هستند. بله، واقعیت همین است و آن را نمیتوان با انکار و نادیدهانگاری از دل تاریخ حذف کرد.
- اظهارات آقای وزیر نشان میدهد که شخص ایشان در ایراد چنین سخنانی از دو حالت خارج نبوده است: به نظر میرسد آقای ندیم در خصوص تکمذهبی بودن جامعه افغانستان در یک خلاء معلوماتی قرار داشته و نیک نمیداند که در کشور چند مذهب وجود دارد و از میان کل جمعیت افغانستان هم چقدر آنها پیروان کدام مذاهب اند. در حالت دوم، اگر فرض را بر این بگذاریم که شخص وزیر معلومات کافی در خصوص مذاهب و پیروان آن داشته ولی با آن هم چنین ادعای کرده، در این وضعیت گمان میرود ایشان عمدا و به صورت حسابشده چنین ادعایی مطرح کرده و هدف از آن هم حذف تدریجی شیعیان از صحنه اجتماعی با استفاده از تبلیغات جهتدار مذهبی است که میکوشد یک سوم جمعیت کشور به فراموشی سپرده شود.
واقعیت اما این است که شیعیان و پیروان مذهب جعفری در طول تاریخ و بویژه در دوران معاصر در عرصههای مختلف جامعه افغانستانی حضور سازنده داشته و دستاوردهای ارزشمندی نیز در جهت آزادی و آبادی وطن داشته و دارند. با این همه، شاید صلاح مملکت امروز آن باشد که حاکمان فعلی جامعه با دید وسیع به همه شهروندان نگاه کنند و با توجه به آیندههای دور، از شرایط موجود برای استحکام رابطه میان مردم و حکومت استفاده نیک نمایند.