محرومیت آموزش بانوان در افغانستان طی دو سال اخیر همواره یکی از مسایل واکنش‌برانگیز در محافل داخلی و نشست‌های بین المللی بوده است. طالبان پس از تسلط دوباره بر افغانستان محدودیت‌های زیادی بر زنان وضع کرد؛ منع آموزش زنان از جمله محدودیت‌های بحث‌برانگیز حکومت سرپرست به حساب می‌آید.
خبرگزاری معمار این موضوع را در مصاحبه با خانم ممتاز واحدی، استاد دانشگاه بیشتر مورد بحث قرار داده است:
معمار: بانو واحدی، از دید شما وضعیت آموزشی در افغانستان امروزی چگونه است؟
واحدی: به نام و یاد خدا. بعد از روی کار آمدن طالبان که دو سال از عمر آن می‌گذرد میلیون‌ها دختر در سراسر افغانستان از حق تعلیم و تحصیل که حق اصلی آن‌هاست بازمانده‌اند؛ درحالی که ما در یک جامعه اسلامی زندگی می‌کنیم و حضرت محمد (ص) پیامبر ما هم اولین کلمه‌ای که به زبان آورد کلمه اقراء یعنی «بخوان» بود. در حدیث شریف هم آمده است که آموختن علم بر مرد و زن واجب است. اما می‌بینیم که دختران در این مدت از حق تعلیم و تحصیل محروم شدند و فقط در دو بخش نیمه عالی (نرسنگ و قابلگی) آن‌ها حق آموزش دارند. این در حالی است که تحصیلات عالی و تخصص زنان و مردان جامعه برای رشد و خودکفایی یک نیاز ضروری و حیاتی به شمار می‌آید.
معمار: کدام موانع و چالش‌های عمده در برابر آموزش بانوان در کشور وجود دارد؟
واحدی: فعلا موانع و چالش‌های زیادی به خاطر آموزش دختران در افغانستان وجود دارد. آن‌ها حق تحصیل و تعلیم ندارند. دروازه‌های مکاتب برای دختران بالاتر از صنف ششم بسته است و دختران از رفتن به دانشگاه هم منع شده‌اند. موضوع نگران‌کننده‌ی دیگر، گسترش افراطیت دینی در مدارس است، چون در این مدارس کتاب‌های مروج افراطیت دینی به پسران آموزش داده می‌شود. مثلا از این طریق آموزش داده می‌شود که دختران حق تحصیل ندارند، در صورتی که از دید اسلامی چنین چیزی درست نیست و دین اسلام آموختن را بر مرد و زن واجب دانسته است.
معمار: منع آموزش دختران در جامعه چه تاثیراتی داشته است؟
واحدی: این وضعیت سبب شده که برخی از دختران به امراض روحی و روانی گرفتار شوند. همچنین با منع آموزش دختران از مکاتب و دانشگاه‌ها سطح خشونت‌های فامیلی و در پی آن ازدواج‌های اجباری نیز افزایش یافته است. از سوی دیگر، میزان خودکشی و فقر نیز در میان زنان افزایش یافته که اخبار آن از سوی رسانه‌ها هم اکثرا نشر می‌شود. ادامه این وضعیت خانواده‌ها را بیشتر آسیب‌پذیر و دختران را نیز به بیماری‌های روحی-روانی گوناگون مبتلا خواهد کرد.
معمار: در خصوص آموزش علوم معاصر آیا این روزها کم‌توجهی صورت می‌گیرد؟
واحدی: یک جامعه ضمن این که به مسایل اسلامی نیازمند است در پهلوی آن به مسایل ساینس، تکنولوژی و سایر علوم معاصر هم نیاز دارد. برای رشد و پیشرفت یک جامعه نیاز است که همه علوم چه اسلامی و چه عصری در آن آموزش داده شود. پرداختن تنها به یک بعد زندگی، تفکر درستی نیست و این باعث مشکلات بیشتر و عقب ماندگی جامعه خواهد شد. این خطرناک است که تمام مردم تنها به سمت آموزش‌های دینی بروند و از سایر علوم غافل شوند. ما باید دانشمندان، فیلسوف‌ها، مخترعان و سایر دانشمندان و متخصصان در بخش‌های مختلف داشته باشیم تا شاهد ترقی و ثبات در کشورمان باشیم.
معمار: خواست شما از حکومت سرپرست چیست؟
واحدی: بدون شک خواست ما و همه بانوان افغانستان بازگشایی دروازه‌های مکاتب و دانشگاه‌ها به روی دختران و زنان است. حکومت باید شرایط آموزش را برای دختران فراهم کند؛ چون آموزش حق هر انسان است و ادامه‌ی این محرومیت‌ها جامعه را در معرض بدبختی و مشکلات بیشتر قرار خواهد داد.
معمار: سپاس از شما که وقت گذاشتید
واحدی: تشکر از شما هم
