با نزدیک شدن ماه محرم، اغلب کشورهای جهان و خصوصا کشورهای اسلامی که شیعیان در آن حضور دارند، شاهد برپایی مراسم عزاداری به شیوههای مختلف هستند و همچنین آداب رسوم خاصی در نصب پرچم و نمادهای عزا در حسینیهها، مراکز فرهنگی و در سطح شهرها نیز رواج دارد که غالبا این نمادها و پرچمها از پارچههای مشکی منقش به اسامی اهل بیت پیامبر اسلام(ص) میباشد.
کشور افغانستان نیز به عنوان یکی از کشورهای اسلامی که جمعیت قابل توجهی از شیعیان در مناطق مختلف آن زندگی میکنند، هر ساله با فرارسیدن ماه محرم و صفر حال و هوای متفاوتی پیدا میکند و این تغییر فضا در شهرهای کابل، مزار، هرات، قندهار و بسیاری دیگر از شهرها و ولایات کشور بسیار قابل توجه است.
در این میان سنتهای قدیمی در شهرهای مختلف و میان اقوام و هیئتهای مذهبی رواج دارد که میتوان از اقداماتی همچون برپایی موکب، برگزاری مجالس سینه زنی و روضه خوانی و پذیرایی عزادران به عنوان بخشی از این سنتها نام برد.
در دو دههگذشته پیش از سقوط کابل به دست طالبان، شیعیان افغانستان بدون هیچ محدودیتی مراسم عزاداری و مذهبی خویش را برگزار میکردند اما پس از سقوط کابل به دست طالبان نگرانیهایی در خصوص اعمال محدودیت از سوی طالبان بر شیعیان وجود داشت که بخشی از آن نیز بیمورد نبود، زیرا طالبان در برخی از ولایات و میدانهای شهرهای بزرگ همچون کابل پرچمهای عزاداری را پایین آورده و بیرق خویش را به جای آن نصب کرده بودند.
با این وجود اما در سال گذشته، شیعیان توانستند تحت حاکمیت طالبان به عزاداری بپردازند و مجالس عزای سیدالشهدا(ع) را در نقاط مختلف کشور و با امنیت نسبتا قابل قبولی برگزار نمایند.
در سال جاری نیز مسئولین طالبان این وعده را به مردم دادهاند که مانند سال گذشته امنیت مراسم عزاداری برای شیعیان را در سرتاسر کشور تامین کنند تا شاهد برپایی مراسم عزا در کشور، بدون حادثه تروریستی باشیم.
در این میان اما برخی گزارشات نگران کننده مبنی بر اعمال محدودیتهایی از سوی طالبان در خصوص نصب پرچم، برپایی موکب، پذیرایی از عزادران و خرید و فروش وسایل عزاداری مانند پرچم و علم، در حال انتشار است و گویا طالبان با ایجاد غرفه به این منظور، مخالفت کردهاند و مانع اقدامات اینچنینی شدهاند.
از سوی دیگر اما برخی از منابع نزدیک به طالبان با رد چنین شایعاتی تاکید میکنند که در افغانستان، هیچگونه محدودیتی در خصوص عزاداری شیعیان در ماه محرم وجود ندارد و اخبار مبتنی بر وجود محدودیت و اعمال آن از سوی طلبان بر علیه شیعیان کذب است.
در این میان اما به نظر میرسد حکومت طالبان با توجه به این که شیعیان افغانستان به عنوان بخش بسیار مهم و تاثیرگذار که جمعیت قابل توجهی از مردم افغانستان را تشکیل میدهند به دنبال اقدامات مثبت و تعامل سازنده با شیعیان باشند و شکی نیست که یکی از بهترین و مؤثرترین شیوههای تعامل، احترام به عقاید و ارزشهای مذهبی و فرهنگی دو طرف به یکدیگر است و طالبان میتوانند از فرصت ماه محرم در این راستا استفاده نموده و در پی افزایش تعامل با شیعیان باشند.
از طرفی نباید از وجود عناصری که دشمن مشترک مسلمانان محسوب میشوند و در پی ناامن کردن افغانستان از یک سو و ایجاد شکاف میان شیعیان و دیگر پیروان مذاهب اسلامی هستند، غافل شد، زیرا آنان همواره در پی دشمنی با وحدت مسلمین بوده و در راستای ایجاد تفرقه میان مسلمانان از هیچ اقدامی دریغ نمیکنند.
بنابراین ماه محرم و صفر نه تنها برای حکومت طالبان یک چالش محسوب نمیشود، بلکه یک فرصت بسیار مناسب در جهت تقویت مناسبات سیاسی و تعاملات اجتماعی و تحکیم پایههای وحدت میان اقشار مختلف جامعه به حساب میآید که با توجه به آن میتوان نقشههای شوم دشمنان اسلام را خنثی نمود.