از تحریف آزادی بیان در غرب تا تعریف دقیق آن از دیدگاه اسلام

پایگاه اینترنتی اسلام ایکو در آلمان از هتک حرمت به ساحت قرآن کریم مقابل مسجدی در جنوب غرب این کشور خبر داد.

دوربین‌های مدار بسته، بامداد شنبه تصویر موتری را نشان می‌دهند که راننده آن یک جلد قرآن کریم را که آتش زده، مقابل مسجد معمار سنان در شهر ماول برون در ایالت بادن ووتمبرگ آلمان، به بیرون پرت می‌کند.

این درحالی است که پیش از این فردی در کشور سوئد اقدام به توهین به قرآن کریم نموده و در حالی که تحت حمایت پلیس این کشور قرار داشت، یک جلد قرآن مجید را در ملاء عام به آتش می‌کشد.

هرچند پولیس آلمان گفته که موضوع را بررسی می‌کند، اما به نظر می‌رسد اهانت به مقدسات دین اسلام در کشورهای غربی و علی الخصوص کشورهی اروپایی وارد مرحله جدیدی شده است، تا جایی که افراد تحت عنوان آزادی بیان دست به اقدامات توهین آمیز نسبت به دین اسلام و مقدسات مسلمانان می‌زنند.

در همین راستا و بنا بر اعلام پایگاه خبری اسلام ایکو که مرکز آن در شهر کلن قرار دارد و اخبار مربوط به جامعه مسلمانان را به زبان آلمانی منتشر می‌کند، درسال ۲۰۲۲ میلادی ۵۶۹ مورد حمله به مسلمانان و مراکز اسلامی در آلمان صورت گرفته است که این حملات بیشتر از طریق نامه‌های تهدید آمیز ، حمله به اشخاص خاص، تخریب اماکن و اموال و رنگ پاشی به مساجد بوده است و بر اثر این حملات ۲۵ نفر هم زخمی شده اند.

علاوه بر این گزارشات غیر رسمی زیادی وجود دارد که حاکی از بالا بودن میزان هجمه بر علیه مسلمانان و توهین به مقدسات دین اسلام در سراسر اروپا وجود دارد.

اما نکته قابل توجه این است که تمام این اقدامات در سایه قانون آزادی بیان در اروپا صورت می‌گیرد و نهادهای امنیتی در این خصوص کاملا منفعلانه عمل می‌کنند، در طرف دیگر اما تناقض آشکاری نسبت به اجرای قانون آزادی بیان در خصوص مواردی از قبیل هولوکاست، همجنسگرایی، کودک‌آزاری، خشونت جنسی و موارد متعددی از این قبیل مشاهده می‌شود.

با نگاهی به تاریخ صد ساله اروپا متوجه می‌شویم که آن‌ها همواره یک سیاست دوگانه را نسبت به داخل و خارج از مرز‌های خود دنبال کرده‎اند؛ در قبال کشور‌های مسلمان، کشور‌های منطقه و کشور‌های آفریقایی به گونه‌ای رفتار و موضع‌گیری کرده‎اند که بر خلاف مناف ملی این کشور‌ها بوده است، اما در داخل کشور‌های اروپایی همان مسائل به عنوان یک تهدید امنیتی تلقی شده است.

به عنوان مثال، در خصوص آزادی رسانه‌های اجتماعی و نحوه برخورد با آن در قبال کشور‌های دیگر سعی کرده‎اند با بهانه‌های حقوق بشری اتهاماتی را مطرح می‌کنند و همواره از آزادی بیان سخن به میان می‌آورند، اما در عین حال در کشور‌های خود به دنبال محدود کردن آن هستند.

در واقع آزادی بیان این نیست که هر فردی در جامعه بتواند توهین کند، بلکه آزادی بیان این است که افراد بتوانند درباره عقاید خود آزادانه بحث، گفت‎وگو و اظهار نظر کنند.
در اسلام نیز این سیره و روش مرسوم است، نظیر روش امام رضا (ع) در برگزاری مناظرات با بزرگان ادیان که نشان می دهد نه تنها پیشوایان اسلام به اصل «آزادی بیان» اعتقاد داشتند، بلکه خود در عمل به آن نیز پیشگام بوده‌اند.

قرآن کریم نیز مسلمانان را نه تنها از توهین به خود کفار، بلکه از توهین نسبت به بتها، یعنی اعتقادات آنها نیز منع کرده است (انعام/ 108) و در واقع خط قرمز برای آزادی بیان را عدم توهین به دیگران برشمرده است.

در طرف مقابل اما، غرب به اذعان سیاستمداران و متفکران خود، حدی برای این آزادی قائل نیست و حتی توهین به افراد، ادیان و تفکرات دیگر را مجاز می شمارد و به همین دلیل مقامات غربی نسبت به این اقدامات نه تنها انتقادی نمی‌کنند بلکه این دست اقدامات را مورد حمایت خویش نیز قرار می‌دهند.

اما واضح است که این مسیر همچون دادگاه تفتیش عقاید، قربانگاه آزادی بیان است و دیگر چیزی به نام «بیان» که تبیین یک دیدگاه است باقی نمی ماند و آنچه بر جای می ماند، «توهین» و «تحقیر» است که نه تنها فضای گفتگو و مکالمه را از بین می برد، بلکه تنفر و تضاد را در جامعه دوچندان می کند.

به نظر می‌رسد اکنون زمان آن فرارسیده است که غربی‌ها به مبانی دین مبین اسلام توجه ویژه‌ای نمایند و متفکران و اندیشمندان غربی بدون تعصب و یکجانبه‌گرایی، مفاهیمی همچون، عدالت، آزادی و حقوق بشر را از دیدگاه اسلام و غرب مقایسه نمایند و سپس قضاوت کنند که تفاوت میان دیدگاه اسلام و غرب در تعریف صحیح از این مفاهیم چه مقدار است.