وزارت امور خارجه ایالات متحده در گزارشی اعلام داشت که عدم مدیریت بحران از سوی دولت ترامپ و بایدن باعث رخ دادن روند تخلیه فاجعه بار از افغانستان شده است.
در گزارشی که از سوی وزارت امور خارجه ایالات متحده در مورد تخلیه افغانستان در ماه آگوست ۲۰۲۱ منتشر شده است، ضعف در مدیریت این عملیات و مشکلاتی که در تصمیم‌گیری‌های مقام‌های افغانستان بوجود آمده، مورد انتقاد این وزارتخانه قرار گرفته است.
در این گزارش، وزارت خارجه ایالات متحده از تعیین یک مسئول مسئول برای این عملیات و جداسازی برنامه‌های اضطراری از مسائل سیاسی، خواستار شده است.
در این گزارش آمده است: «تغییر مداوم پالیسی و پیام‌های عمومی از واشنگتن در مورد این‌که چه جمعیتی واجد شرایط اسکان مجدد هستند و چگونه سفارت باید ارتباطات و جریان را مدیریت کند، بر سردرگمی افزوده و بیشتر حقایق کلیدی مدنظر گرفته نمی‌شد.»
این گزارش مشکلاتی را که در مدیریت این عملیات بوجود آمده، شامل تغییر مداوم در سیاست‌ها و پیام‌های عمومی از سوی دولت آمریکا درباره جمعیت‌هایی که باید از افغانستان خارج شوند، مدیریت مشکلات ارتباطی و جریان‌های مربوط به این عملیات و عدم در نظر گرفتن حقایق کلیدی، بیان می‌کند.
این وزارت، به دلایل امنیتی فقط 23 صفحه از گزارش 87 صفحه‌ای خود را نشر کرده که اقدامات این کشور در جریان سقوط حکومت پیشین افغانستان را بررسی کرده است.
در بخشی از این گزارش با انتقاد از دولت ترامپ و بایدن آمده است: “در جریان هر دو دولت، در سطح ارشد به اندازه کافی در مورد بدترین سناریوها و چگونگی سرعت وقوع آن آمادگی وجود نداشت.”
این گزارش همچنان نشان می‌دهد که مکالمات دولت بایدن در جریان تخلیه کامل و نزدیک شدن طالبان به کابل، تنها به افزایش هرج‌ومرج و خطر تخلیه کمک کرده است. رهنمودهای سیاستی در حال تغییر و پیام‌های عمومی واشنگتن، به ویژه در مورد واجد شرایط بودن برای اسکان مجدد شهروندان افغانستان بر سردرگمی افزوده و حقایق حیاتی را در نظر نگرفته است.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، همچنین در همین زمینه، تعهد کرده است که توصیه‌های این گزارش را برای بهبود کار پیگیری کند.
گزارش، که بر اساس مصاحبه با ۱۵۰ مقام فعلی و سابق ایالات متحده تهیه شده است، به تفاوت‌های دولت‌های ترامپ و بایدن در مورد عملیات تخلیه افغانستان اشاره کرده و تأکید می‌کند که بایدن به دلیل تعلیق در روند ویزای مهاجرتی برای شرکای افغان، در مورد خروج به موقع افغان‌های در معرض خطر تصمیم‌گیری نکرده است.
رییس‌جمهور ایالات متحده، هموارهدر مورد تخلیه افغانستان و مسائل مربوط به آن، تأکید داشته است که تصمیماتی که برای خروج از این کشور گرفته شده، بر مبنای تحلیل و بررسی‌های دقیق اطلاعاتی و با مشورت با نظامیان و مقام‌های دیگر، اتخاذ شده است. او همچنین تأکید داشته است که باید توجه به نیازهای افرادی که از افغانستان خارج می‌شوند، و همچنین تأمین امنیت و محافظت از آنها در دستور کار قرار گیرد.
بسیاری از منتقدان در ایالات متحده باور دارند که دولت بایدن نتوانسته تصمیمات روشنی در مورد خروج به‌موقع افغانی‌های در معرض خطر بگیرد. همچنین جمهوری‌خواهان، که بیشترین کرسی را در مجلس سنای ایالات متحده دارند، همواره از این عملیات انتقاد کرده و گزارش کاملی از خروج نظامیان ایالات متحده از افغانستان که باعث مرگ ۱۳ سرباز ایالات متحده و ۱۷۰ غیرنظامی افغان شد، در مجلس ارایه نشده است.
با این حال، بسیاری از کارشناسان و منتقدان، عملیات تخلیه افغانستان را به عنوان یکی از دوراندیشی‌های بدترین اداره شده توسط دولت ایالات متحده در تاریخ خوانده‌اند. آنها بر این باورند که این عملیات نه تنها به خروج نظامیان ایالات متحده و شرکای آنها منجر شده، بلکه باعث بروز شرایط نامساعد و غیرپایدار در افغانستان شده است. همچنین، بسیاری از منتقدان معتقدند که دولت ایالات متحده نتوانسته است به خوبی برای حفظ امنیت و محافظت از حقوق بشر در افغانستان پایبند باشد.
