بسیاری از کشورهای جهان، اولین روز از ماه (می) را به عنوان روز جهانی کار و کارگر به رسمیت میشناسند، هرچند نحوه بزرگداشت این روز در کشورها متفاوت میباشد اما به طور کلی در این روز سعی میشود توجه خاصی به شرایط کار و کارگران شود.
به بهانه چنین روزی، نگاهی به اوضاع کار و شرایط کارگران در افغانستان میاندازیم.
کار و اشتغال در کشور افغانستان به دلایل متعددی میتواند پر رونق باشد، زیرا افغانستان از لحاظ موقعیت جغرافیایی در شرایطی بسیار خوبی قرار دارد و در بسیاری از موارد به دلیل بکر بودن منابع طبیعی و وجود معادن گسترده و غالبا کمتر استخراج شده، میتواند شرایط خوبی برای کار فراهم شود.
همچنین فرهنگ و آداب و رسوم افغانستان، به خودی خود سبب به وجود آمدن مشاغل زیادی همچون صنایع دستی، دامداری، تولید فرآوردههای دامی، کشاورزی و مشاغلی از این قبیل گردیده که نیازمند توجه ویژه برای رونق گرفتن هستند.
از سوی دیگر افغانستان، در طول دهه های گذشته همواره درگیر جنگهای داخلی و ناامنی بوده و همین امر سبب شده است تا سرمایه گذاری در بخش های مختلف در کشور به نوعی با تعطیلی مواجه شده و از میزان آن به شکل قابل توجهی کاسته شود.
علاوه بر این، وجود هرج و مرج سیاسی در دهه های گذشته و روی کار آمدن دولت های ناکارآمد و نبود نظارت های مداوم بر اجرای قوانین در کنار وجود فساد گسترده در بخشهای مختلف حکومتی، همواره شرایط را برای کارگران، سخت نموده و همیشه کارگران را با مشکلات عدیدهای مواجه نموده اند.
با این وجود اما به دلیل وجود بحرانهای اقتصادی و فقر، کارگران مجبور هستند تحت هر شرایطی برای به دست آوردن مخارج حداقلی خویش از هیچ کاری دریغ ننموده و در هر شرایطی کار کنند، هر چند هیچگاه از مزایایی که قانون برای آنان در نظر گرفته است بهرهمند نگشته و به حقوق خویش نرسند.
از سوی دیگر اتحادیه های کارگری در افغانستان هرگز آنگونه که باید شکل نگرفت و تشکیل اتحادیه کارگری معروف به امکا در مقاطعی هرگز نتوانست آنگونه که باید از حقوق کارگران دفاع نموده و شرایط کارگری در افغانستان را بهبود دهد.
اکنون نیز تسلط مجدد طالبان بر افغانستان و نبود حکومت رسمی در کشور از یک سو و وجود تحریم های اقتصادی از سوی دیگر موجب شده است تا شرایط وخیم اقتصادی تبدیل به بحرانی جدی در کشور گشته و اوضاع اشتغال و کارگران در کشور با مشکلات عدیدهای مواجه شود.
لذا تا زمانی که حکومتی رسمی، قانونی و قانونمند که حافظ منافع تمام مردم افغانستان بوده و از تمام مردم افغانستان نمایندگی کند، تشکیل نشود و جامعه جهانی نیز حمایتهای لازم را به عمل نیاورند، هرگز شرایط کار و کارگر در افغانستان بهبود نیافته و مشکلات اقتصادی روز به روز افزایش خواهد یافت.