روز جهانی کتاب یک رویداد سالانه است که در ۲۳ آپریل/ ۳ ثور، برگزار می‌شود. این روز توسط یونسکو نامگذاری شده‌است. در سال ۱۹۹۵ یونسکو تصمیم گرفت که روز جهانی کتاب و حق نشر در این روز جشن گرفته شود. این روز همچنین مصادف با سالگرد در گذشت ویلیام شکسپیر و سروانتس است.
اهمیت کتاب درآگاهی‌بخشی و پیشرفت جوامع، انکار ناپذیر بوده و با قاطعیت می‌توان گفت که ظهور و پیدایش قریب به اتفاق علوم وفنون، مرهون کتاب و کتابت می‌باشد.
بشر در ابتدا با آزمایش و تجربه زندگی خویش را به پیش می‌برد و دانش و هنر، ازفردی به فرد دیگر منتقل می‌شد اما با گذشت زمان و اختراع خط و کتابت، کار ثبت تجربیات و دانش آغاز گردید. اختراع خط، تحول شگرفی را در جهان به وجود آورد زیرا علوم و تجربیات کشف شده با فوت و درگذشت نسل‌های قبل، با آنان از بین نمی‌رفت بلکه با جمع آوری آنان به صورت متون که بعد ها به صورت کتاب درآمد خدمت بزرگی برای اعتلای علم و دانش انجام گرفت.
باپیشرفت فناوری و ابزارهای ارتباطی گرچه کتاب و کتاب‌خوانی به حاشیه رانده شده اما نقش محوری و سازنده آن را نمی‌توان نادیده گرفت زیرا کتاب همواره درتمامی دوره‌ها و زمان‌ها کمک حال بشر بوده است تا آدمی با اندیشه‌های سالم در مسیر درست زندگی گام بر دارد. اگر خوب دقت کنیم، می‌توان اندیشه‌های درست را از درون یک کتاب بیرون کشید و آن را به عنوان یک الگوی درست در زندگی قرار داد.
انسان نیاز به آموزش، تفکر و کسب تجربه دارد تا از این مسیر، به حقایق آفرینش آگاهی یابد و بتواند عنصری مفید برای خود و جامعه و حتی جهان باشد. این مهم، میسر نمی‌گردد مگر با خو گرفتن و رجوع به کتاب و محتوای هدایت‌گر و الهام بخش آن. البته باید گفت که کتاب نیز مانند بسیاری از امورات دیگر، خوب و بد دارد؛ بسیاری از کتاب‌ها برای رشد و تعالی انسان‌ها مفید و مناسب می‌باشد اما بعضی از کتاب‌هایی که با غرض‌های خاص نوشته شده ممکن است هدف خاصی را مد نظر داشته باشد تا مسیر خواننده را به سوی بیراهه و گمراهی تغییر دهد و یا محتوای نا مطلوب و غیر سازنده داشته باشد که باز هم به زیان خواننده باشد لذا در گزینش کتاب، نهایت دقت لازم و ضروری است.
با این حال باید ارزش و جایگاه کتاب در محیط خانواده به کودکان تبیین شود و آنان را با کتاب مانوس نماییم تا کتاب و کتاب خوانی جزئی از زندگی کودکان محسوب شود. بعد از خانواده مکاتب و مدارس نقش مهمی در این خصوص دارند. کودکان و نوجوان ذهن خلاق و گیرایی دارند که باید از آن استفاده درست گردد تا آنان در مسیر فراگیری دانش و مطالعه قرار گیرند اما اگر این برنامه ریزی به خوبی شکل نگیرد ممکن است کودکان و نوجوانان با دلسردی و بی انگیزگی مواجه شوند که جبران آن سخت و زمان‌بر خواهد بود.
حکومت‌ها و مسئولین فرهنگی و علمی، باید فرهنگ کتاب‌خوانی را در جامعه گسترش داده و زمینه را برای مطالعه و علم‌آموزی مهیا سازند تا در آینده جوانان فهیم، متخصص و مفید به جامعه تحویل داده شود.
متاسفانه در افغانستان، موضوع کتاب و علم آموزی با چالش و بی‌مهری روبه‌رو شده و جمع کثیری از جامعه، از تحصیل و مطالعه باز داشته شده که این امر، برای جامعه افغانستان گران تمام شده و نشاط و پویایی در عرصه فراگیری علم، بی رونق گشته است. امید می‌رود تا این محدودیت ها برای زنان افغانستان همیشگی نباشد؛ زیرا در صورت تداوم این سیاست، بسیاری از زنان از تحصیل و پیشرف باز می‌مانند.
بنابر این همه باید با جدیت به موضوع کتاب و مطالعه توجه ویژه داشته باشیم و در ترغیب کودکان، نوجوانان و حتی بزرگسالان، کوتاهی ننماییم چون بستر رشد در زمینه‌های علمی، فرهنگی و اقتصادی از مجرای کتاب قابل تحقق می‌باشد.
