جبارعلی ذاکری، مدیرعامل شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و معاون وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد که ایران در راستای تقویت ارتباطات ریلی منطقه‌ای، سه مسیر جدید ریلی مسافربری به کشورهای همسایه، شامل افغانستا، ترکیه و ترکمنستان، راه‌اندازی خواهد کرد. این طرح‌ها با هدف گسترش همکاری‌های اقتصادی، تجاری و تسهیل سفرهای مسافری در منطقه طراحی شده‌اند.
مسیر تهران/مشهد-هرات: ریاست شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران از آمادگی برای راه‌اندازی خط ریلی مسافری تهران و مشهد به هرات خبر داد. این خط در مرحله نخست تا منطقه روزنک در نزدیکی هرات امتداد می‌یابد و پس از تکمیل ۷۰ کیلومتر خط آهن توسط شرکت‌های ایرانی، به شهر هرات متصل خواهد شد. مسائل مربوط به اسناد مسافرتی در حال نهایی‌شدن است و انتظار می‌رود این مسیر به‌زودی فعال شود. خط خواف-هرات که پیش‌تر برای ترانزیت کالا افتتاح شده، تجارت دوجانبه ایران و افغانستان را تقویت کرده و این مسیر جدید، دسترسی مسافران را تسهیل خواهد کرد.
مسیر تهران-انقره: ذاکری اظهار داشت که خط ریلی تهران-انقره به‌عنوان ادامه مسیر فعلی تهران-وان ترکیه، ظرف دو ماه آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. گفت‌وگوهای مالی و تعرفه‌ای با مقامات ترکیه در جریان است و این خط امکان سفر مستقیم ۱۸ ساعته میان پایتخت‌های دو کشور را فراهم می‌کند. راه‌اندازی این مسیر پس از پنج سال وقفه در خط تهران-وان، گامی مهم برای تقویت روابط ایران و ترکیه محسوب می‌شود.
مسیر مشهد-مرو: سومین مسیر پیشنهادی، خط ریلی مشهد به شهر مرو در ترکمنستان است. ذاکری این پروژه را گامی کلیدی برای اتصال ایران به آسیای مرکزی خواند که دسترسی مسافران ایرانی به اوزبیکستان و تاجیکستان را آسان‌تر می‌کند. مذاکرات در کمیسیون مشترک ایران و ترکمنستان در جریان است و انتظار می‌رود جزئیات آن در نشست‌های آتی نهایی شود.
این ابتکارات در حالی اعلام شده که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌های گسترده‌ای برای توسعه زیرساخت‌های ریلی خود انجام داده است. خط خواف-هرات، به‌عنوان ششمین خط آهن مرزی ایران، از سال ۲۰۲۰ فعال بوده و ترانزیت کالا میان دو کشور را افزایش داده است. همچنین، همکاری‌های ریلی با ترکمنستان، مانند امضای پروتکل سه‌جانبه با اوزبیکستان برای حمل ۲ میلیون تن آهن اسفنجی، نشان‌دهنده عزم ایران برای تقویت کریدورهای ترانزیتی منطقه‌ای است.
این پروژه‌ها نه‌تنها روابط اقتصادی ایران با همسایگان را تقویت می‌کند، بلکه با کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و مصرف سوخت، ایمنی سفرها را افزایش داده و به توسعه پایدار منطقه کمک خواهد کرد. با این حال، چالش‌هایی مانند تأمین بودجه، هماهنگی‌های گمرکی و مسائل سیاسی ممکن است بر سرعت اجرای این طرح‌ها تأثیر بگذارد.
