فلسطین و قدس در تاریخ و فرهنگ اسلامی از جایگاهی برجسته و ویژه برخوردارند. این دو نهتنها بهعنوان بخشی از یک موضوع منطقهای مطرح هستند، بلکه بهعنوان نماد و آرمانی مشترک برای میلیونها نفر در سراسر جهان شناخته میشوند که فراتر از مرزهای جغرافیایی، دلها را به هم پیوند میدهند.
اهمیت روز جهانی قدس نیز از جنبه صرفاً مذهبی آن فراتر میرود و در نقش آن بهعنوان محوری برای تقویت همبستگی و اتحاد میان امت اسلامی در برابر تهدیدات و چالشهای مشترک برجسته میشود. بهویژه در شرایط کنونی که فلسطین و غزه با فجایع انسانی ناشی از حملات بیرحمانه رژیم صهیونیستی روبرو هستند، این روز بیش از هر زمان دیگری اهمیت خود را نشان میدهد.
در این زمینه، قربانعلی فصیحی غزنوی، پژوهشگر دینی و استاد دانشگاه به خبرگزاری معمار میگوید که قدس و فلسطین علاوه بر اهمیت دینی و تاریخی آن به عنوان «نماد وحدت امت اسلامی» در جهان شناخته میشود.
نبردگاه حق و باطل
آقای فصیحی غزنوی در باره «اهمیت قدس و فلسطین برای مسلمانان و عدالتخواهان» میگوید: «قدس یکی از مقدسترین شهرهای اسلامی است که به دلیل وجود مسجدالاقصی، اولین قبله مسلمانان و محل معراج پیامبر اکرم (ص)، جایگاه ویژهای در اعتقادات دینی ما دارد. این شهر نماد وحدت امت اسلامی و مظلومیت یک ملت تحت اشغال است. فلسطین برای مسلمانان تنها یک مسئله سیاسی نیست، بلکه مسئلهای اعتقادی و انسانی است که با هویت اسلامی گره خورده است.»
وی میافزاید که «برای عدالتخواهان جهان نیز، فلسطین نماد مقاومت در برابر ستمگری و اشغالگری است. مسئله فلسطین نشاندهنده رویارویی دو جریان حق و باطل و ایستادگی در برابر استکبار جهانی است. دفاع از حقوق ملت مظلوم فلسطین به معنای حمایت از ارزشهای انسانی، حقوق بشر و آزادی است. این موضوع فراتر از دین و قومیت بوده و همه آزادیخواهان جهان را به همبستگی با مردم مظلوم فلسطین فرامیخواند.»
تاثیرات گرامیداشت از روز جهانی قدس
فصیحی غزنوی گرامیداشت از روز جهانی قدس را در «زنده نگهداشتن مسئله فلسطین» موثر دانسته، تصریح کرد: «گرامیداشت روز جهانی قدس که به ابتکار امام خمینی (ره) نامگذاری شد، تاثیرات گستردهای در سطح جهان داشته است. این روز سبب زنده نگهداشتن مسئله فلسطین در اذهان عمومی شده و از فراموشی آن جلوگیری میکند. همچنین، موجب افزایش آگاهی ملتهای مسلمان و حتی غیرمسلمان نسبت به جنایات رژیم صهیونیستی و حمایتهای استکبار جهانی از آن شده است.»
این استاد دانشگاه در ادامه میافزاید که «راهپیماییهای گسترده در کشورهای گوناگون، فشار افکار عمومی بر دولتها را افزایش داده و حمایتهای دیپلماتیک از فلسطین را تقویت میکند. علاوه بر این، همبستگی ملتهای مسلمان و مستضعفان جهان را نشان داده و زمینهای برای تقویت مقاومت فلسطینیان فراهم میسازد. این روز همچنین تاثیر روانی بر اشغالگران دارد، زیرا نشان میدهد که ملتها در برابر اشغالگری آنان سکوت نخواهند کرد.»
فراگیری روز جهانی قدس
آقای فصیحی به این نکته اشاره دارد که روز جهانی قدس میتواند از محدوده کشورهای اسلامی فراتر رفته و به یک جنبش جهانی تبدیل شود. او معتقد است: «برای جهانی کردن روز قدس، باید از تمام امکانات رسانهای و فضای مجازی بهره گرفت. ترجمه و نشر پیامهای مرتبط به زبانهای گوناگون میتواند بر افکار عمومی جهان اثر بگذارد. همچنین، برگزاری همایشها و نشستهای بینالمللی و همکاری با فعالان حقوق بشر و سازمانهای عدالتخواه در نقاط مختلف جهان به توسعه این حرکت یاری میرساند.»
این پژوهشگر دینی همچنان گفت: «ارتباط با دانشگاهها و جوامع علمی جهان برای بررسی ابعاد حقوقی و تاریخی مسئله فلسطین نیز میتواند بر آگاهی عمومی تاثیرگذار باشد. استفاده از هنر، فیلم، مستند و ادبیات در روایت مظلومیت مردم فلسطین، احساسات جهانیان را برمیانگیزد. تشویق کشورهای غیر اسلامی به برگزاری تجمعات حمایتی و تحریم اقتصادی رژیم صهیونیستی نیز از راهکارهای دیگر است. ایجاد اتحاد میان جنبشهای ضد استعماری و عدالتخواه جهان میتواند روز قدس را از یک حرکت اسلامی به یک مطالبه جهانی تبدیل کند.»
آیندهی قدس و مسئله فلسطین
فصیحی غزنوی معتقد است که آیندهی قدس و مسئله فلسطین به «تداوم مقاومت، همبستگی مسلمانان و گسترش حمایتهای جهانی از فلسطین» وابسته است. او در ادامه گفت: «تاریخ نشان داده که هیچ اشغالگری نمیتواند برای همیشه دوام بیاورد و اراده ملتها قادر است معادلات سیاسی را دگرگون کند. تحولات اخیر در منطقه و جهان، کاهش قدرت رژیم صهیونیستی و افزایش پشتیبانی از فلسطین، چشماندازی امیدوارکنندهتر برای آینده قدس رقم زده است.»
وی در اخیر تاکید کرد: «گسترش مقاومت مردمی، افزایش فشارهای سیاسی و اقتصادی بر اشغالگران و تغییر نگرش جهانی نسبت به این موضوع، مسیر آزادی قدس را هموار میکند. رشد بیداری اسلامی و گسترش جنبشهای عدالتطلب در دنیا، نشان میدهد که فلسطین به نماد مبارزه علیه ظلم و ستم تبدیلشده است. با تقویت انسجام درونی جوامع اسلامی و تداوم تلاشهای جهانی، آزادی قدس هرچند با دشواری، اما حتمی خواهد بود.»