کمیته بین‌المللی صلیب سرخ (ICRC) همزمان با روز جهانی آب، در گزارشی نگران‌کننده اعلام کرده است که افغانستان با بحران شدید کمبود آب روبرو است.
بر اساس برآوردهای این نهاد بین‌المللی، حدود ۸۰ درصد از جمعیت کشور به آب کافی دسترسی ندارند و در مجموع، ۳۳ میلیون نفر از مردم افغانستان تحت تاثیر این معضل قرار دارند.
این وضعیت نه‌تنها یک چالش روزمره برای زندگی مردم ایجاد کرده، بلکه پیامدهای گسترده‌ای بر سلامت عمومی، امنیت غذایی و توسعه اقتصادی این کشور بر جای گذاشته است.
منبع در این گزارش تاکید می‌کند که دسترسی به آب آشامیدنی سالم، حقی اساسی و به رسمیت‌شناخته‌شده در قوانین بین‌المللی است.
با این حال، شرایط کنونی در افغانستان نشان‌دهنده شکافی عمیق میان این حق بنیادین و واقعیت‌های موجود است.
چهار دهه درگیری مسلحانه مداوم، همراه با تاثیرات فزاینده تغییرات اقلیمی، این کشور را به یکی از آسیب‌پذیرترین مناطق جهان در زمینه تامین آب تبدیل کرده است.
عوامل فوق دست به دست هم داده‌اند تا زیرساخت‌های آبی کشور را تضعیف کرده و دسترسی به منابع آب سالم را به شدت محدود سازند.
گزارش‌ها همچنان نشان می دهند که وضعیت در مناطق روستایی افغانستان به مراتب وخیم‌تر است. در این مناطق، بسیاری از مردم به ناچار از آب‌های سطحی استفاده می‌کنند که اغلب تصفیه‌نشده و آلوده هستند.
یکی از نکات کلیدی مطرح‌شده در گزارش صلیب سرخ، نقش حیاتی ذخایر برفی و یخچال‌های طبیعی در تامین آب شیرین افغانستان است. این منابع طبیعی، که بخش عمده آب مورد نیاز برای آشامیدن، زراعت و تولید برق آبی را فراهم می‌کنند، به دلیل تغییرات اقلیمی و کاهش بارش‌های فصلی در معرض تهدید جدی قرار گرفته‌اند.
ذوب سریع‌تر یخچال‌ها و کاهش حجم برف در کوهستان‌ها، چرخه طبیعی تامین آب را مختل کرده و وابستگی شدید افغانستان به این منابع را به پاشنه آشیل کشور تبدیل کرده است.
نکته تأمل‌برانگیز اینجاست که افغانستان، با وجود نقش ناچیز خود در انتشار گازهای گلخانه‌ای در سطح جهانی، به شکلی ناعادلانه و نامتناسب از تبعات گرمایش زمین رنج می‌برد.
خشکسالی‌های پی‌درپی و شدید در سال‌های اخیر، ابعاد این بحران را تشدید کرده‌اند؛ کاهش منابع آبی، نه‌تنها دسترسی به آب آشامیدنی را دشوارتر ساخته، بلکه زراعت و مالداری -که ستون فقرات معیشت بسیاری از شهروندان هستند- را نیز با مخاطرات جدی مواجه کرده است.
شرایط فوق، زنجیره تامین غذا را هم شکننده‌تر کرده و خطر سوءتغذیه و ناامنی غذایی را به‌ویژه در میان خانواده‌های کم‌درآمد افزایش داده است.
همزمان با بحران کمبود آب در کشور، کارشناسان محیط زیست هشدار می‌دهند که بدون اقدامات فوری و هماهنگ، میلیون‌ها نفر در افغانستان همچنان در چرخه‌ای از محرومیت آبی گرفتار خواهند ماند.
آنان می‌افزایند که ادامه این روند، نه‌تنها سلامت جسمی و امنیت غذایی مردم را به مخاطره می‌اندازد، بلکه می‌تواند ثبات اجتماعی و اقتصادی این کشور را نیز بیش از پیش تضعیف کند.
افغانستان اکنون کشوری است که در تلاقی جنگ، تغییرات اقلیمی و کمبود زیرساخت‌های لازم، با یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن بیست‌ویکم مواجه است. این بحران، فراتر از یک مسئله زیست‌محیطی، به چالشی انسانی و توسعه‌ای تبدیل شده که رفع آن نیازمند توجه و همکاری هماهنگ حکومت و جامعه جهانی است.
