حملات مرگبار طی هفتههای اخیر در افغانستان که دهها کشته و زخمی برجای گذاشته است، نگرانیها از تشدید تروریزم را افزایش داده است.
از جمله این حملات میتوان به حملات هفته گذشته در ولایت قندوز و هفته جاری در کابل اشاره کرد که مسئولیت هر دو را گروه تروریستی داعش بر عهده گرفته است.
بر اساس گزارشها، در این دو حمله بیش از 30 نفر، شامل نیروهای طالبان و افراد غیرنظامی، کشته یا زخمی شدهاند. این حملات با افزایش نگرانیها در محافل داخلی و بینالمللی در مورد تشدید حملات تروریستی و تقویت داعش در افغانستان همراه بوده است.
شورای امنیت سازمان ملل متحد هفته گذشته در نشستی از افزایش تهدید داعش در افغانستان ابراز نگرانی کرد و بر مبارزه جدی با این گروه تاکید کرد. به گفته منبع، شاخه خراسان گروه داعش اکنون در افغانستان یک تهدید رو به رشد به حساب میآید.
در همین حال، گزارشهایی مبنی بر فرار برخی از نیروهای داعش از عراق و سوریه به مقصد افغانستان هم منتشر شده است؛ گزارشهایی که البته جدید نیستند و پس از نابودی آخرین سنگرهای داعش در این دو کشور، در 5 سال اخیر بارها منتشر شده است.
با این وجود، مقامات حکومت سرپرست طالبان همچنان حضور فیزیکی و تقویت داعش در کشور را رد میکنند و میگویند که از خاک افغانستان هیچ گونه تهدیدی متوجه کشورهای دیگر نخواهد شد.
به تازگی عبدالمتین قانع، سخنگوی وزارت داخله طالبان، در مصاحبهای با یک رسانه خصوصی در کابل گفت: «داعش اصلاً در افغانستان وجود ندارد و به صفر رسیده است. ما حضور آنان را مطلقاً رد میکنیم. متأسفانه حوادثی که اخیراً شاهد آن بودیم، ریشه در فرامرزی دارد و دلایل و مدارکی وجود دارد که از کشورهای همجوار ما سازماندهی میشود و اتباع آن کشورها در آن دخیل هستند. ما در تلاش هستیم تا با آن کشورها روابط برقرار کنیم تا این مشکل را در آن سوی مرزها نیز از بین ببریم.»
با این حال، برخی کارشناسان امنیتی و نظامی اما معتقدند که ضعفهای سیستم امنیتی افغانستان در سالهای اخیر، باعث شده است که گروههای تروریستی همانند داعش بتوانند به راحتی از این نقطه استفاده کنند و حملات تروریستی انجام دهند. در چنین وضعیتی، تمرکز بیشتر کابل بر تقویت سیستم امنیتی یک نیاز مبرم تلقی میشود.
علاوه بر این، بحران اقتصادی جاری در کشور نیز به باور برخی کارشناسان، زمینه را برای فعالیت گروههای تروریستی و بویژه داعش مساعد کرده و باعث میشود این گروهها برای جذب نیرو و انجام حملات تروریستی، از میان قشر نیازمند جامعه سربازگیری کنند.
البته بحث احتمال تشدید حملات تروریستی در کشور تحت تاثیر بازیهای جهانی هم قرار دارد و طبق برخی گزارشها، شاخه خراسان گروه تروریستی داعش با حمایت غرب در صدد ناامنسازی افغانستان زیر اداره طالبان برآمده است.
این گمانه هم وجود دارد که برخی قدرتهای غربی در تبانی با غولهای رسانهای غرب تلاش میکنند با برجستهسازی تهدید احتمالی داعش تحولات سیاسی آینده افغانستان را به نفعشان سمت و سو دهند.
با وجود حملات پراکنده، به نظر میرسد داعش در افغانستان بیشتر یک پروژه تبلیغاتی برای ناامنسازی منطقه و تضعیف حاکمیت فعلی در کشور است. این گروه، با محدودیتهای جدی در توان نظامی و عدم توانایی در ایجاد یک پایگاه قدرت پایدار مردمی، بعید است بتواند تهدید جدی برای افغانستان تلقی شود.