جمعه گذشته آبهای یونان بار دیگر جان شمار از پناهجویان افغانستانی را گرفت. آنگونه که خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از مقامهای یونانی گزارش داده است، این رویداد در جزیره «رودس شرقی» یونان در نزدیکی مرز ترکیه و زمانی اتفاق افتاده که قایق مهاجران با فرار از یک کشتی گشت، در آبها واژگون شده است.
منبع افزوده که در این حادثه 8 تن جان باخته و ۱۸ مهاجر دیگر افغانستانی به شمول ۱۲ مرد، 3 زن و 3 فرد زیر سن دیگر نجات داده شدند.
گفتنی است مهاجران افغانستان اکثرا برای رسیدن به اروپا خود را به ترکیه میرسانند و از آنجا عمدتا از طریق بحری خود را به کشورهای مقصد میرسانند. این مسیر اما همواره برای مهاجران خطرناک بوده و در موارد زیادی از آنها قربانی گرفته است.
طی سالهای اخیر روند مهاجرت افغانستانیها از کشور به گونه کمسابقه افزایش یافته و سرازیر شدن سیل مهاجرت افغانها پس از سوریه و اوکراین اکنون به یک چالش جدی جهانی و منطقه تبدیل شده است.
با روی کارآمدن دوباره طالبان در قدرت اما این موج بیش از هر زمانی شدت گرفت و تمایل و اقدام به مهاجرت به گونه بیپیشینه در میان شهروندان افزایش یافت.
حدود 5 ماه پیش سازمان بینالمللی مهاجرت در گزارشی اعلام کرد که در چهار سال گذشته نزدیک به 8 میلیون نفر از افغانستان به کشورهای دور و نزدیک مهاجر شدهاند.
این سازمان همچنان میافزاید که تنها در سه ماه نخست سال روان میلادی بیش از نیم میلیون تن از افغانستان خارج شدهاند.
در این میان، فقر، بیکاری و ناامیدی نسبت به آینده افغانستان از دلایل عمده مهاجرت شهروندان افغانستان طی سالهای اخیر به شمار میآیند.
گسترش فقر و بیکاری ناشی از بیثباتی سیاسی و تحریمهای اقتصادی در حکومت طالبان فشار بر عموم مردم افغاسنتان را افزایش داده و سبب مهاجرت جمعی شهروندان در سالهای اخیر شده است.
این درحالی است که تحلیلگران و جامعهشناسان از تبعات و پیامدهای منفی روند رو به افزایش مهاجرت از افغانستان نیز همواره هشدار میدهند.
از دست رفتن نیروی کار و افراد متخصص، کاهش سرمایهگذاری و تضعیف وجهه جهانی و منطقهای کشور از جمله نتایج عمده و منفی بحران مهاجرت افغانستان محسوب میشود.
با این حال، حکومت مرکزی افغانستان در چندین دهه اخیر هیچگونه برنامه جامع و بنیادین برای حل این معضل نداشته و گاهی هم صرفا به اتخاذ راه حلهای مقطعی و فوری بسنده کرده است.
به نظر میرسد تا مشکل بیثباتی سیاسی و همچنان معضل بیکاری و ناامنی در افغانستان برطرف نشود بحران مهاجرت هم در کشور به صورت ریشهای حل نخواهد شد. گزارشها نشان میدهند که بیش از 80 درصد مهاجرتها از کشور به دلایل فقر و بیکاری و متباقی هم عمدتا تحت عوامل سیاسی و امنیتی صورت میگیرد.
در این میان، حل معضل مهاجرت و توجه به عوامل و ریشههای داخلی آن، در شرایط فعلی بیش از هر زمانی نیازمند رسیدگی حاکمان و مسئولان سیاسی در کشور است. عدم تمرکز حکومت فعلی به این موضوع باعث تشدید بحران مهاجرت میشود و افغانستان از حیث اجتماعی، سیاسی و بینالمللی بیش از پیش آسیب خواهد دید.