امروزه بیماریهای مختلفی سلامت و آینده مردم را تهدید میکند که اگر ب به آنها به موقع رسیدگی شود آثار و عوارض آن به طور چشمگیری کاهش خواهدا یافت.
کمخونی یکی از این بیماری ها به شمار می رود و که در آن تعداد یا عملکرد گلبولهای قرمز خون یا مقدار هموگلوبین کاهش مییابد و این امر باعث کاهش توانایی خون در حمل اکسیژن به بافتهای بدن میشود. از علائم و نشانههای کمخونی میتوان به احساس خستگی و ضعف، رنگپریدگی پوست و مخاط، تنگی نفس بهویژه هنگام فعالیت، سرگیجه و سردرد، ضربان قلب تند یا نامنظم، سردی دستها و پاها و رشد و تمرکز ضعیف در کودکان اشاره کرد.
در صورت عدم درمان، کمخونی میتواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد. این عوارض شامل آسیب به قلب و عروق و افزایش بار قلب که ممکن است به نارسایی قلبی منجر شود، ضعف سیستم ایمنی و افزایش احتمال ابتلا به عفونتها، کاهش کیفیت زندگی به دلیل خستگی شدید، و مشکلات بارداری مانند زایمان زودرس، وزن کم نوزاد و خطر مرگومیر مادر و نوزاد است.
در افغانستان، عوامل متعددی باعث شیوع کمخونی میشوند. از جمله این عوامل میتوان به تغذیه ناکافی و کمبود آهن، ویتامین B12 و فولیک اسید در رژیم غذایی اشاره کرد. همچنین بیماریهای مزمن مانند مالاریا و سل که بر تولید گلبولهای قرمز اثر میگذارند، فقر و عدم دسترسی به مواد غذایی مناسب بهویژه در مناطق روستایی و جنگزده، مشکلات بهداشتی نظیر آلودگی به انگلها که جذب مواد مغذی را مختل میکنند، و بارداریهای متعدد و پشتسرهم که باعث کاهش ذخایر آهن در زنان میشود، اشاره داشت.
برای مقابله با کمخونی در افغانستان که با بحران فقر و سوءتغذیه همراه است، راهکارهایی کمهزینه و قابل اجرا مورد نیاز است. توزیع رایگان یا ارزان مکملهای آهن و ویتامینها، غنیسازی مواد غذایی اساسی مانند آرد و نمک، و آموزش خانوادهها درباره تغذیه سالم از جمله اقدامات مؤثر است.مبارزه با انگلها از طریق توجه به بهداشت و توزیع دارو، ارائه مراقبتهای بهداشتی اولیه، و شناسایی و درمان زودهنگام کمخونی میتواند تاثیر زیادی داشته باشد.
همچنین، تأمین امنیت غذایی از طریق ارائه بستههای غذایی غنی از مواد مغذی، توسعه کشاورزی برای تولید مواد غذایی غنی از آهن، و افزایش همکاریهای بینالمللی برای حمایت از این برنامهها ضروری است. اجرای این اقدامات با مشارکت حکومت، نهادهای بینالمللی میتواند گامهای مؤثری در کاهش کمخونی و بهبود سلامت عمومی در افغانستان باشد.