امروز، دوشنبه، هشتم ثور، از سی‌وسومین سالگرد پیروزی مردم افغانستان تجلیل می‌شود. در هشتم ثور ۱۳۷۱، مجاهدین و مبارزان افغانستانی پس از چهارده سال قیام مسلحانه علیه قشون سرخ شوروی و رژیم کمونیستی، دولت داکتر نجیب‌الله را سرنگون کردند. این پیروزی، نقطه عطفی در تاریخ افغانستان بود که پایان سلطه کمونیستی را رقم زد.
اما این دستاورد بزرگ به سرعت در سایه اختلافات داخلی گروه‌های مجاهدین رنگ باخت. رقابت‌های داخلی به جنگ‌های ویرانگر منجر شد که پیامدهای آن، از جمله ظهور طالبان، هنوز بر افغانستان سایه افکنده است.
واقعیت این است که جهاد مردم افغانستان در برابر تجاوز شوروی، نمادی از شجاعت و ایثار بود که ریشه در ارزش‌های دینی، ملی و انسانی داشت. این مبارزه برای دفاع از استقلال وطن و حفظ کرامت اسلامی شکل گرفت و به یکی از بزرگ‌ترین حماسه‌های قرن بیستم تبدیل شد.
این مقاومت نه تنها هویت ملی افغانستان را تقویت کرد، بلکه پیامی جهانی از ایستادگی در برابر ظلم را به جهان مخابره نمود. بناً فراموشی این حماسه، به معنای نادیده گرفتن درس‌های فداکاری و وحدت برای نسل‌های آینده است.
متاسفانه، پس از پیروزی، خودخواهی و جاه‌طلبی برخی سران مجاهدین، مسیر این جهاد مقدس را به انحراف کشاند و به جای بازسازی و وحدت، رقابت‌های قدرت‌طلبانه به جنگ‌های داخلی خونین منجر شد که کابل و دیگر شهرها را ویران کرد.
این درگیری‌ها نه تنها دستاوردهای جهاد را زیر سوال برد، بلکه اعتماد مردم به آرمان‌های مبارزه را خدشه‌دار نمود. این انحراف، ارزش واقعی جهاد را در دفاع از استقلال به حاشیه راند.
جنگ‌های داخلی دهه ۱۳۷۰ خورشیدی، زخم‌های عمیقی بر پیکر اجتماعی، اقتصادی و سیاسی افغانستان بر جای گذاشت. شهرها به ویرانه تبدیل شدند، هزاران نفر جان باختند و میلیون‌ها نفر آواره شدند.
این ناکامی‌ها، که ریشه در فقدان وحدت و اولویت منافع شخصی بر مصالح ملی داشت، فرصت تاریخی برای بازسازی کشور را نابود کرد. ظهور طالبان و بحران‌های بعدی، نتیجه مستقیم این تفرقه بود.
هشتم ثور، یادآور پارادوکسی تلخ در تاریخ افغانستان است؛ حماسه‌ای که می‌توانست سرآغاز پیشرفت باشد، در سایه خودخواهی‌های تنی چند به تراژدی تبدیل شد و اثرات ویرانگر آن همچنان در ساختار شکننده کشور قابل مشاهده است.
در چنین حالتی، بازخوانی این تاریخ، نیاز به وحدت و مسئولیت‌پذیری را برجسته می‌کند. هشتم ثور باید به جای یادآوری شکست، الهام‌بخش نسلی باشد که از گذشته درس گرفته و برای آینده‌ای بهتر تلاش می‌کند.
این روز همچنان فرصتی است برای گرامی‌داشت ایثارگری‌های مردم افغانستان و تأمل در اشتباهات گذشته. جهاد مردم افغانستان، با وجود انحرافات بعدی برخی سران مجاهدین، همچنان بخشی از هویت ملی و میراثی گران‌قدر از دلاوری‌های این سرزمین است.
این مبارزه، که در دفاع از دین و میهن در برابر ابرقدرت وقت شکل گرفت، با فداکاری هزاران شهید که به خون پاک خود درخشیدند، به نمادی از شجاعت و مقاومت تبدیل شد.
بنابراین، هشتم ثور، افزون بر یادآوری یک روز تاریخی برای مردم افغانستان، فرصتی برای بازاندیشی درباره آینده کشور و تامین زندگی امن و باثبات برای مردمان آن است. این روز، نماد ایستادگی و مبارزه متحد مردم در برابر تجاوزات خارجی، فراتر از مرزبندی‌های قومی، مذهبی و زبانی، برای دفاع از وطن و ارزش‌های مشترک است.
