سایت تحلیلی اورآسیا نت در گزارش تازهای اعلام کرد که با وجود تنشها روابط میان تاجیکستان و کابل(طالبان) بهآرامی در حال بهبود است و تاجیکستان به دلایل امنیتی و اقتصادی به تعامل محتاطانه با طالبان روی آورده است. این گزارش به بررسی تحولات اخیر در روابط دوجانبه پرداخته و نشان میدهد که هر دو طرف با وجود تنشهای تاریخی، گامهایی برای نزدیکی برداشتهاند
بر اساس این گزارش، طالبان با دعوت از شرفالدین گادویف، یکی از منتقدان برجسته امامعلی رحمان، رئیسجمهور تاجیکستان، به دنبال ایجاد اهرم فشار بر دوشنبه بوده است. گادویف در سفری به کابل، در یک مصاحبه تلویزیونی رحمان را «دیکتاتور» و دولتش را به «مافیا» تشبیه کرد، اظهاراتی که به گفته اورآسیا نت، نشاندهنده بازی دوگانه طالبان در روابط با تاجیکستان است.
روابط میان تاجیکستان و طالبان از سه دهه پیش تاکنون با تنش همراه بوده است. تاجیکستان در گذشته از مخالفان طالبان حمایت کرده و به آنها پناه داده، در حالی که طالبان نیز از گروه افراطی جماعت انصارالله تاجیکستان پشتیبانی میکند. با این حال، نشانههای اخیر از جمله بیانیههای مقامات طالبان درباره همکاری با تاجیکستان، سفر هیأتی از تاجیکستان به کابل در تابستان سال گذشته، و بازگشایی بازارهای مرزی از سپتامبر ۲۰۲۳، از بهبود تدریجی روابط حکایت دارد.
ملانی سدوزای، پژوهشگر دانشگاه رگنزبورگ آلمان، در این باره به اورآسیا نت گفت: «علنی شدن جلسات دوجانبه و توقف بیانیههای تند مقامات تاجیکستان علیه طالبان، از تغییرات مثبت و قابل توجه به شمار میرود.» وی افزود که دعوت طالبان از گادویف، اهرمی برای تأثیرگذاری بر روابط با تاجیکستان ایجاد کرده است.
این گزارش همچنین به تناقضهای موجود در روابط دو طرف اشاره دارد. تاجیکستان طالبان را گروهی افراطی میداند و همچنان از مخالفان آنها پشتیبانی میکند، در حالی که طالبان نیز با حمایت از گروههای افراطی تاجیک، روابط را پیچیدهتر کرده است. با این وجود، تاجیکستان به دلیل ملاحظات اقتصادی، بهویژه صادرات برق به افغانستان، و نگرانیهای امنیتی، به تعامل با طالبان روی آورده است.
اورآسیا نت گزارش داده که تاجیکستان تعادل ظریفی در این روابط برقرار کرده است. این کشور از یک سو روابط اقتصادی خود با افغانستان را گسترش میدهد، اما به دلیل ملاحظات سیاسی از به رسمیت شناختن طالبان خودداری میکند. سدوزای تأکید کرد که به رسمیت شناختن طالبان از سوی تاجیکستان «بسیار بعید» است.
این رسانه همچنین هشدار داد که قطع کمکهای مالی ایالات متحده به افغانستان میتواند توانایی طالبان برای پرداخت هزینه برق وارداتی از تاجیکستان را کاهش دهد. علاوه بر این، نگرانی تاجیکستان از احتمال قطع کمکهای امنیتی غرب ممکن است مانع از نزدیکی بیشتر دو طرف شود.