دوازدهمین کنفرانس امنیتی هرات که در شهر مادرید برگزار شد، بار دیگر نشان داد که بحران افغانستان همچنان یکی از مسائل مهم منطقه‌ای و بین‌المللی است. این نشست با حضور دیپلمات‌ها، سیاستمداران، فعالان مدنی و حقوق بشری به بررسی چشم‌انداز امنیتی، وضعیت حقوق بشر و آینده سیاسی افغانستان پرداخت. مهم‌ترین محورهای این نشست، لزوم انسجام نیروهای سیاسی افغانستان، چالش‌های امنیتی ناشی از افراط‌گرایی و نقش جامعه جهانی در کمک به بهبود وضعیت این کشور بود.
یکی از مسائل کلیدی مطرح‌شده در این کنفرانس، ضرورت ایجاد یک جبهه متحد از نیروهای سیاسی و اجتماعی افغانستان بود. عدم انسجام میان گروه‌های مختلف سیاسی، چالشی جدی محسوب می‌شود که مانع از شکل‌گیری یک راهکار مؤثر برای بهبود شرایط کشور شده است. در این راستا، پیشنهاد تشکیل «مجمع ملی مردمی افغانستان» به‌عنوان یک ساختار منسجم برای هماهنگی و اقدام مشترک مطرح شد.
مسئله حقوق بشر و وضعیت زنان در افغانستان نیز از نکات مهمی بود که در این نشست مورد توجه قرار گرفت. بسیاری از نهادهای بین‌المللی بر لزوم ایجاد شرایطی تأکید کردند که زنان بتوانند نقش فعال‌تری در جامعه داشته باشند. برخی پیشنهادها شامل تقویت حمایت‌های بین‌المللی، ایجاد فرصت‌های آموزشی و شغلی و پیگیری حقوق زنان در سطح بین‌المللی بود.
همچنین در نشست، چالش‌های امنیتی در افغانستان مورد بحث قرار گرفت. با توجه به شرایط کنونی، نگرانی‌هایی در مورد فعالیت گروه‌های افراط‌گرا و تأثیرات آن بر ثبات منطقه‌ای مطرح شد. کارشناسان بر لزوم همکاری کشورهای منطقه و جامعه جهانی برای جلوگیری از گسترش ناامنی و بی‌ثباتی تأکید کردند. تعامل سازنده و دیپلماسی فعال به‌عنوان یکی از راهکارهای اساسی برای کاهش تنش‌ها و رسیدگی به چالش‌های امنیتی پیشنهاد شد.
با توجه به چالش‌های مطرح‌شده در این نشست، به نظر می‌رسد که افغانستان نیازمند یک راهکار چندجانبه است که در آن، بازیگران داخلی و بین‌المللی نقش مؤثری ایفا کنند. تجربه تاریخی نشان داده است که هرگونه تلاش برای تغییر وضعیت افغانستان بدون مشارکت واقعی و گسترده نیروهای داخلی، به موفقیت پایداری نخواهد انجامید. در این راستا، تقویت نهادهای مدنی، ایجاد ظرفیت‌های سیاسی مستقل و افزایش تلاش‌های دیپلماتیک ازجمله اقداماتی است که می‌تواند مسیر حل بحران را هموارتر کند.
از سوی دیگر، جامعه جهانی باید از سیاست‌های مقطعی و مصلحتی در قبال افغانستان پرهیز کند. ثبات در کشور نه‌تنها برای مردم افغانستان، بلکه برای امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی نیز حیاتی است. اگرچه نشست‌های بین‌المللی همچون کنفرانس هرات فرصتی برای جلب توجه جهانی به این مسئله فراهم می‌کند، اما بدون اقدامات عملی و برنامه‌ریزی‌شده، این تلاش‌ها تأثیر محدودی خواهند داشت. بنابراین، همگرایی نیروهای داخلی و حمایت مستمر جامعه بین‌المللی دو عامل کلیدی در تعیین سرنوشت افغانستان خواهند بود.
