پس از روی کار آمدن دوباره طالبان در افغانستان، تنشها میان کابل و اسلامآباد به اوج خود رسیده است. مقامات پاکستانی مدعی هستند که کابل از تحریک طالبان پاکستان (TTP) حمایت میکند و جنگجویان این گروه در داخل افغانستان پناهگاههای امن دارند.
در مقابل، حکومت طالبان این ادعاها را رد کرده و تاکید میکند که کابل در ناامنیهای پاکستان نقشی ندارد و خاک افغانستان علیه هیچ کشوری استفاده نخواهد شد.
افزون بر این، کابل نیز پاکستان را متهم به حمایت از گروههای تروریستی میکند که در بیش از سه سال گذشته حملات مرگباری را در افغانستان انجام دادهاند.
پیشتر برخی مسئولان امنیتی طالبان ادعا کردهاند که عناصر گروه تروریستی داعش در خاک پاکستان پناهگاه دارند و از آن طریق حملات مرگباری را در داخل افغانستان سازماندهی میکنند.
کمپاین افغانستانهراسی و اهداف پاکستان
در این میان، پاکستان سالهاست با بزرگنمایی بحران ناامنی و بیثباتی در افغانستان، تلاش میکند این موضوع را به عنوان یک چالش بزرگ منطقهای در سطح جهانی مطرح کند.
این در حالی است که پاکستان خود متهم به ایجاد ناامنی و بیثباتی در منطقه بوده و در بیش از چهار دهه اخیر میزبان گروههای مخالف حکومت مرکزی افغانستان بوده است.
به عقیده برخی کارشناسان، استراتژی خارجی پاکستان از زمان تأسیس آن تا کنون، بر جلوگیری از ایجاد یک نظام باثبات و مقتدر در کابل متمرکز بوده است.
این کشور، حمایت از نیروهای مخالف دولت در افغانستان را به عنوان یک تاکتیک برای ایجاد بیثباتی و ناامنی به کار گرفته و تا پیش از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان، این رویه ادامه داشت.
با خروج نیروهای آمریکایی و متحدانش در سال ۲۰۲۱ و بازگشت طالبان به قدرت، به نظر میرسد تاکتیک فوق موثریت خود را از دست داده و سیاستهای پاکستان در قبال افغانستان را دچار نوعی سردرگمی و ابهام کرده است.
گمانهزنیها بر این است که استقرار دوباره حکومت طالبان، بنبستی در استراتژی پاکستان ایجاد کرده است که مقامات در اسلامآباد در حال حاضر راهحلی برای برونرفت از آن نمیبینند. در این وضعیت، پاکستان نیروی بالقوهای در افغانستان در اختیار ندارد که با حمایت از آن، اینبار بتواند حاکمیت مرکزی طالبان را به چالش بکشد.
در حال حاضر، عمدهترین تاکتیکی که استراتژیستهای سیاسی و نظامی پاکستان در قبال افغانستان از آن بهره میگیرند، راهاندازی کمپاین و پروژه «افغانستانهراسی» در محافل منطقهای و جهانی است؛ تاکتیکی که هدف عمده آن، تشدید فشارها بر حکومت طالبان و افزایش انزوای آن در صحنه بینالمللی شمرده میشود.
با این همه، به نظر میرسد که روابط پاکستان و افغانستان در شرایط فعلی در پیچیدهترین دوره خود قرار دارد. پاکستان با استفاده از ابزارها و تاکتیکهای مختلف، از جمله کمپاین افغانستانهراسی، به دنبال حفظ منافع خود در این کشور است؛ وضعیتی که تصور میشود تنشها میان دو طرف را بیش از پیش تشدید خواهد کرد.
