حقوق بشر اسلامی با تأکید بر کرامت ذاتی انسان، پاسخی الهی به نیازهای فطری بشر است. اما امروزه این مفهوم والا هم از سوی قدرتهای استکباری مثل امریکا که با شعار حقوق بشر به نقض سیستماتیک آن در فلسطین، یمن، افغانستان و کلن در خاورمیانه و افریقا میپردازد، و هم از سوی گروههایی مانند طالبان که با بستن مکاتب و دانشگاه ها به روی زنان و دختران و نادیده گرفتن حقوق شیعیان، ارزشهای اسلامی را تحریف میکنند به حربهای سیاسی تبدیل شده است.
حقوق بشر در اسلام ریشه در کرامت ذاتی انسان دارد که قرآن در آیه ۷۰ سوره اسراء به آن تصریح میکند: وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ.(به یقین فرزندان آدم را کرامت دادیم)
این کرامت، مبنای حقوقی مانند آزادی، عدالت و برابری است. اما متأسفانه امروزه دو جریان اصلی این حقوق را نقض میکنند:
1. غرب به رهبری امریکا که با ابزارسازی حقوق بشر، به تحریمهای ظالمانه و حمایت از تروریسم دولتی مثل رژیم کودک کش صهیونیستی اسرائیل و مثل حمایت از گروه های تروریستی مثل داعش و دیگر گروههای تکفیری میپردازد.
2. طالبان که با تفسیرهای افراطی از اسلام، حقوق زنان و اقلیتها را نادیده میگیرد.
متاسفانه طالبان با ادعای اجرای شریعت، اقداماتی ضداسلامی انجام دادهاند:
محرومیت زنان و دختران از آموزش با بستن مکاتب و دانشگاهها به روی آنان نه تنها نقض حقوق بشر اسلامی است، بلکه مخالف صریح قرآن است که میفرماید: «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَق» (بخوان به نام پروردگارت که آفرید). چگونه میتوان با ادعای اسلام، نیمی از جامعه را از حق تحصیل محروم کرد؟
نادیده گرفتن حقوق شیعیان: لغو رسمیت مذهب جعفری که در قانون اساسی افغانستان به رسمیت شناخته شده بود، نقض آشکار آیه ۸ سوره حجرات است: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ» (هان اى مردم همانا ما شما را از يك مرد و يك زن آفريدهايم و شما را به هيئت اقوام و قبايلى در آوردهايم تا با يكديگر انس و آشنايى يابيد، بىگمان گرامىترين شما در نزد خداوند پرهيزگارترين شماست، كه خداوند داناى آگاه است.) کرامت انسانی در اسلام مشروط به مذهب یا جنسیت نیست.
طالبان با انحصار قدرت و حذف گروههای دیگر، اصل شورا (وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ) را نادیده گرفتهاند.
طالبان با پیشوند امارت اسلامی طالبان اگر خواهان حکومت اسلامی هستند باید نکات ذیل را رعایت و عملی کنند: بازگشت به اصول واقعی اسلام، نه تفسیرهای قبیلهای و بازکردن مکاتب و دانشگاه ها بر روی دختران و زنان، به رسمیت شناختن مذهب جعفری، و تشکیل حکومت فراگیر مبتنی بر عدالت.
امریکا با نقض سیستماتیک حقوق بشر، خود بزرگترین ناقض آن است:
- حمایت از تروریسم: داعش و گروههای تکفیری با حمایت مالی و تسلیحاتی امریکا و اسرائیل در سوریه، عراق و افریقا جنایت کردند. کشتار یمن با سلاحهای امریکایی و کشتار مظلومان بی دفاع غزه با سلاح های امریکایی نمونهای از این دوگانگی است.
- تحریمهای ظالمانه: تحریمهای یکجانبه علیه ایران، سوریه و ونزوئلا که جان میلیونها غیرنظامی را به خطر انداخته، نقض ماده 25 اعلامیه حقوق بشر (حق برخورداری از سطح زندگی مناسب) است.
- سکوت در برابر جنایات اسرائیل: اشغال فلسطین و کشتار زنان و کودکان و غیر نظامیان غزه با وتوی امریکا در شورای امنیت همراه شده است.
پرسش کلیدی ایجاست که چگونه کشوری که خود را مدافع حقوق بشر میداند، از رژیم آپارتاید اسرائیل حمایت میکند؟
بریم به سراغ جنگهای داخلی افغانستان که نشان داد بسیاری از گروهها از جمله برخی احزاب سیاسی به نام اسلام، به کشتار شهروندان و نقض حقوق بشر پرداختند. این اقدامات نه تنها ضداسلامی بود، بلکه باعث شد اسلام که دین رحمت است به ایدئولوژی خشونت معرفی شود.
حقوق بشر اسلامی با تأکید بر کرامت ذاتی انسان میتواند پاسخی به بحرانهای فعلی باشد:
- برای طالبان: اجرای واقعی شریعت یعنی احترام به حقوق زنان، اقلیتها و تشکیل حکومت شورایی که همه اقوام خود را در آن ببینند.
- برای غرب: توقف ابزارسازی حقوق بشر و پاسخگویی به جنایات خود در یمن و فلسطین.
- برای جامعه جهانی: تقویت گفتمان حقوق بشر اسلامی به جای پذیرش تحمیلهای غربی.
به قول سعدی: بنی آدم اعضای یکدیگرند/ که در آفرینش ز یک گوهرند. و چنانچه قرآن کریم می فرماید: وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَىٰ كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا .
به یقین فرزندان آدم را کرامت دادیم، و آنان را در خشکی و دریا بر مرکب هایی که در اختیارشان گذاشتیم سوار کردیم، و به آنان از نعمت های پاکیزه روزی بخشیدیم، وآنان را بر بسیاری از آفریده های خود برتری کامل دادیم.
اگر این اصل قرآنی و اخلاقی را بپذیریم، دیگر شاهد نقض حقوق بشر به نام اسلام یا دموکراسی نخواهیم بود!