در گزارشی تازه از بخش زنان سازمان ملل متحد (UN Women)، افغانستان به عنوان کشوری با دومین شکاف جنسیتی گسترده در جهان معرفی شده است.
این گزارش، که بر پایه نظرسنجی فبروری تا مارچ ۲۰۲۴ و با حمایت اتحادیه اروپا تهیه گردیده، هشدار می‌دهد که سیاست‌های جاری، حقوق، آزادی‌ها و کرامت زنان را به طور سیستماتیک تهدید کرده و توسعه کلی کشور را به بن‌بست کشانده است. این سند، نمایی تلخ از حذف زنان از عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی و آموزشی ارائه می‌دهد که نیم جمعیت افغانستان را در حاشیه قرار داده است.
پس از بازگشت طالبان به قدرت، زنان افغان با محدودیت‌های فزاینده‌ای روبرو شده‌اند که فراتر از مرزهای فردی، کل جامعه را تحت تاثیر قرار داده است. گزارش سازمان ملل نشان می‌دهد که این محدودیت‌ها، نه تنها حقوق انسانی زنان را نقض کرده، بلکه استانداردهای توسعه انسانی کشور را به سطوح پایین‌تری تنزل داده است.
یکی از بارزترین تاثیرات این سیاست‌ها، بر اقتصاد افغانستان است. محرومیت زنان از فرصت‌های شغلی، منجر به کاهش تولید ناخالص داخلی و افزایش وابستگی به کمک‌های خارجی شده است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که حذف زنان از بازار کار، چرخه فقر را تشدید کرده و خانواده‌ها را در تنگنای مالی قرار داده است. این وضعیت، نه تنها رشد اقتصادی را کُند می‌سازد، بلکه ثبات اجتماعی را نیز به خطر می‌اندازد و کشور را از دستیابی به خودکفایی دور نگه می‌دارد.
در عرصه آموزش، محدودیت‌های اعمال‌شده بر دختران، آینده نسل‌ها را تاریک کرده است. ممنوعیت تحصیل برای دختران بالاتر از سطح ابتدایی، نه تنها حق آموزش را سلب کرده، بلکه سرمایه انسانی کشور را نابود می‌سازد.
این محرومیت، چرخه بی‌عدالتی را تداوم می‌بخشد و زنان را از مشارکت در توسعه فرهنگی و علمی بازمی‌دارد. افزون بر این، چنین رویکردی، افغانستان را از قافله پیشرفت جهانی عقب می‌اندازد و پتانسیل‌های خلاقانه نیم جامعه را به هدر می‌دهد.
تاثیرات اجتماعی این سیاست‌ها نیز عمیق و چندلایه است. زنان، که نقش محوری در خانواده و جامعه ایفا می‌کنند، با فشارهای روانی و جسمانی ناشی از محدودیت‌ها مواجه‌اند. این وضعیت، انسجام اجتماعی را تضعیف کرده و منجر به افزایش مشکلات بهداشتی و روانی در سطح جامعه شده است.
در این میان، انتظارات جامعه بین‌المللی و مردم افغانستان از حاکمان فعلی، رعایت حقوق اسلامی و انسانی زنان است. این رعایت، نه تنها عدالت را برقرار می‌سازد، بلکه کل کشور را به سوی توسعه پایدار هدایت می‌کند. بدون ادغام زنان در فرآیندهای تصمیم‌گیری و مشارکت، افغانستان نمی‌تواند از بحران‌های جاری رهایی یابد و به پیشرفت در ابعاد اقتصادی، فرهنگی و سیاسی دست یابد.
به طور کلی، وضعیت موجود زنان در کشور، زنگ خطری است برای بازنگری در سیاست‌های جنسیتی. اگر این هشدارها نادیده گرفته شود، افغانستان نه تنها توسعه را از دست می‌دهد، بلکه هویت انسانی خود را نیز به خطر می‌اندازد. با این وصف، زمان آن رسیده که صدای زنان شنیده شود تا کشور از این بن‌بست رهایی یابد و به سوی آینده‌ای روشن‌تر گام بردارد.