اخیرا وزارت تحصیلات عالی حکومت سرپرست طالبان اعلام کرده که به ۲۶ هزار طلبه و عالم دینی پس از اخذ امتحان مدارک لیسانس و ماستری/فوق لیسانس (عالیه و عالمیه) اعطا خواهد کرد.
این وزارت در اعلامیهای گفته که برای انجام این مهم روند اخذ امتحان از روز شنبه (۲۲ جدی) آغاز شده و برای شش روز ادامه خواهد داشت.
به گفته منبع، این امتحانات در ۳۱ ولایت کشور برگزار میشود و به ۱۵ هزار طلبه و عالم دینی مدرک ماستری (عالمیه) و به ۱۱ هزار نفر دیگر مدرک لیسانس (عالیه) داده میشود.
ندا محمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی طالبان هم در این باره تصریح کرده که این امتحانات برای مشخصشدن سطح علمی «علمای کرام» راهاندازی شده است.
گفتنی است پس از روی کارآمدن دوباره طالبان در قدرت بارها چنین امتحاناتی برگزار شده و به عالمان دینی، مدارک دانشگاهی اعطا شده است.
گزارش های نیز این روزها نشر شده که طالبان برای توزیع سند فراغت به جنگجویان بیسواد خود نیز از آنان آزمون تثبیت سویه اخذ کرده و برای جذب آنان در ادارههای این گروه، سند فراغت مکتب توزیع میکند.
در درحالی که طالبان با اعطای مدارک آموزشی تلاش میکنند نیروهای خود را در ساختار حکومتی جابجا کنند منتقدان اما می گویند که ادامه این کار ساختار حکومتی در کشور را بیش از پیش متضرر خواهد کرد.
البته از زمانی که بحث توزیع اسناد دانشگاهی به عالمان دینی مطرح است این سوال هم بارها در محافل رسانهای مطرح شده که آیا طالبان با این گونه اقدامات چوب حراج به اسناد دانشگاهی و تحصیلات اکادمیک در کشور میزنند؟
رونق مدارس دینی در افغانستان زیر اداره طالبان
طالبان پس از تسلط دوباره بر افغانستان اقدامات زیادی را برای افزایش کمی مدارس دینی در کشور انجام داده است. در بیش از سه سال گذشته مدارس زیادی در سراسر کشور ایجاد شده و در حال حاضر میلیونها طلبه دینی در آن سرگرم آموزشهای دینی هستند.
برخی کارشناسان آموزشی اما معتقدند طالبان با تمرکز بیشتر روی مدارس دینی و کمتوجهی به مکاتب رسمی و مراکز تحصیلی خلاء علمی و آموزشی را در جامعه افزایش میدهد و تبعات منفی زیادی برای کشور خواهد داشت.
به گفته آنان، عدم تمرکز حکومت طالبان به علوم روز جامعه افغانستان را در ابعاد گوناگون آسیبپذیر میسازد و نیازهای اساسی حیات امروزی مردم را نادیده میگیرد.
در بخش حکومتی نیز نقش تخصص محوری و شایسته سالاری از اهمیت بسزایی برخوردار است و منابع انسانی متخصص در بخش علوم اداری، اقتصادی، سیاسی، فناوری تکنالوژی، نظامی و… اساس پیشرفت و توسعه یک کشور در جهان معاصر به حساب میآید.
آموزشهای دینی در جای خود از نقش مهمی برخوردار است و در یک جامعه اسلامی بخشی از نیروهای انسانی لازم است در این حوزه پرورش یابند، اما در این میان، باید توجه داشت که امروزه علم و دانش روز هم در اداره امور انسانی دخیل است و نادیده گرفتن آن جامعه را قرنها به عقب بر میگرداند.
این درحالی است که مراکز علمی و دانشگاهی با پرورش نیروهای انسانی در پی رفع نیازهای گوناگون یک جامعه است و ماموریت آنها کاربردی کردن علم و دانش برای خدمت به مردم است که این مهم از مسیر پرورش نیروهای تحصیلکرده و متخصص قابل دسترس است.
در کنار این، جذب افراد تحصیلکرده، متخصص و شایسته در بدنه حکومت علاوه بر این که باعث ترقی و پیشرفت روزافزون کشور میشود از فرار مغزها و مهاجرت جمعی نخبگان علمی و نیروهای متخصص نیز جلوگیری میکند.
در مقابل، جذب افراد فاقد تخصص و کاردانی در ساختار اداری یک جامعه علاوه بر این که مسیر توسعه و رشد جامعه و حکومت را با کندی مواجه میکند باعث اتلاف و هدر رفتن هزینهها و فرصتهای شغلی نیز میشود.