سازمان ملل متحد و برنامه جهانی غذا (WFP) روز گذشته (دوشنبه، 18 حمل/7 اپریل) به مناسبت روز جهانی صحت هشدار داده‌اند که افغانستان با شدیدترین بحران سوءتغذیه کودکان در تاریخ خود مواجه است.
بر اساس گزارش این سازمان‌ها، هر ۱۰ ثانیه یک کودک در کشور دچار سوءتغذیه می‌شود و پیش‌بینی می‌شود که در سال جاری میلادی، ۳.۵ میلیون کودک با این معضل دست‌وپنجه نرم کنند.
این آمار تکان‌دهنده، زنگ خطری برای وضعیت وخیم صحی کودکان، زنان و مادران در افغانستان است که نیازمند توجه فوری و سرمایه‌گذاری گسترده از سوی جامعه جهانی و حکومت سرپرست می‌باشد.
برنامه جهانی غذا در ویدیویی که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرده، اعلام نمود که کمبود بودجه، میلیون‌ها نفر را در افغانستان بدون دسترسی به غذای کافی رها کرده است.
موتینتا چیموکا، سرپرست دفتر این برنامه در افغانستان، در این باره گفت: «مادرانی که باید نسل آینده را تغذیه کنند، خود از سوءتغذیه رنج می‌برند. با تامین بودجه کافی، می‌توانیم سوءتغذیه کودکان و مادران را درمان کنیم تا غذای لازم و مواد مغذی برای بقا در اختیارشان قرار گیرد.»
همزمان با این هشدارها، اتحادیه اروپا اعلام کرد که مبلغ ۹۷ میلیون یورو برای بهبود وضعیت صحی در افغانستان اختصاص داده است.
منبع افزوده است که این کمک‌ها از طریق سازمان جهانی صحت (WHO)، یونیسف و سایر نهادهای بشردوستانه به مصرف خواهد رسید.
سیستم صحی کشور و چالش‌های فراراه
این اقدامات در حالی صورت می‌گیرد که سیستم صحی افغانستان به دلیل سال‌ها جنگ، فقر و بی‌ثباتی با چالش‌های جدی مواجه است و نیازمند توجه و منابع بیش‌تری است.
در همین راستا، وزارت صحت عامه حکومت سرپرست طالبان نیز روز گذشته مراسم گرامی‌داشت از روز جهانی صحت را تحت شعار «مراقبت از مادران و نوزادان، سرمایه‌گذاری برای آینده» در کابل برگزار کرد.
عبدالولی حقانی، معین عرضه خدمات صحی این وزارت، در این مراسم اعلام کرد که تلاش‌هایی برای طراحی میکانیزمی جهت ارائه خدمات صحی باکیفیت و عادلانه به تمام شهروندان آغاز شده است.
وی تاکید کرد که این وزارت بر گسترش خدمات صحی به مناطق دوردست و روستاها، افزایش کیفیت خدمات و دسترسی عادلانه به این خدمات تمرکز دارد.
با این حال، او اذعان کرد که اجرای این برنامه‌ها نیازمند منابع مالی کافی، آموزش کادر صحی و همکاری شرکای بین‌المللی است.
مکتا شرما، معاون سازمان جهانی صحت در افغانستان، نیز در این مراسم سخنرانی کرد و از راه‌اندازی یک کمپین یک‌ساله برای حذف مرگ‌های قابل پیشگیری مادران و نوزادان خبر داد.
آمارهای نگران‌کننده و تدابیر ممکن
او اظهار داشت: «امسال تحت شعار آغازهای سالم، آینده‌های امیدوارکننده گرد هم آمده‌ایم و تشخیص می‌دهیم که سلامت مادر و نوزاد، سنگ بنای خانواده‌ها و جوامع شکوفا است.»
به گفته وی، سازمان جهانی صحت و شرکای آن متعهد به حمایت از بارداری سالم، زایمان ایمن و مراقبت‌های موثر پس از زایمان هستند.
شرما به آمار نگران‌کننده‌ای اشاره کرد: «هر هفت ثانیه یک مادر یا نوزاد می‌میرد. سالانه حدود ۳۰۰ هزار زن بر اثر عوارض بارداری فوت می‌کنند و بیش از ۲ میلیون نوزاد در ماه اول زندگی جان خود را در سراسر جهان از دست می‌دهند.»
او با اشاره به وضعیت افغانستان افزود که میزان مرگ‌ومیر مادران و نوزادان در این کشور بسیار بالا است و عواملی چون دسترسی محدود به خدمات صحی و کمبود کادر صحی زن، این بحران را تشدید کرده‌اند.
معاون سازمان جهانی صحت بر لزوم بهبود کیفیت خدمات صحی، گسترش دسترسی به مراقبت‌ها و توجه به جنبه‌های مختلف سلامت از جمله سلامت روانی، بیماری‌های غیرواگیر و تنظیم خانواده تاکید کرد.
او اظهار داشت: «کاهش مرگ‌ومیر مادران و کودکان نیازمند تعهد پایدار دولت‌ها، تمویل‌کنندگان و جوامع است. ما باید دسترسی عادلانه به خدمات صحی را گسترش دهیم، تغذیه را بهبود ببخشیم، تغذیه انحصاری با شیر مادر را ترویج کنیم و برنامه‌های واکسیناسیون را تقویت کنیم.»
سخن پایانی این‌که، بحران سوءتغذیه و چالش‌های بهداشتی در افغانستان تنها از طریق همکاری مشترک میان نهادهای بین‌المللی، نهادهای ذیربط و حکومت سرپرست قابل حل است.
از این رو، سرمایه‌گذاری در سلامت مادران و کودکان نه‌تنها یک نیاز انسانی، بلکه گامی راهبردی برای شکل‌دهی به آینده‌ای روشن‌تر برای کشور به شمار می‌آید.