در آستانه تشدید تنشهای منطقهای، امضای پیمان دفاعی میان عربستان سعودی و پاکستان، همچون نقطه عطفی در معادلات ژئوپلیتیک خاورمیانه ظاهر شده است.
این توافق، که بر اصل «تجاوز به یکی، تجاوز به هر دو» استوار است، نه تنها همکاریهای امنیتی دو قدرت برجسته را تعمیق میبخشد، بلکه نمادی از بیداری استراتژیک در برابر تهدیدهای فزاینده به شمار میرود.
پاکستان، به عنوان یک قدرت هستهای، اکنون سپری دفاعی برای عربستان فراهم میآورد که خود، کانون حرمین شریفین و قلب تپنده جهان اسلام است. این پیمان، در حالی که سایه جنگ احتمالی بر افق منطقه سنگینی میکند، پیوندی فراتر از مرزها را ترسیم مینماید و تعهد مشترک به صلح و امنیت را برجسته میسازد، گامی که میتواند موازنه قدرت را در برابر هژمونیهای خارجی دگرگون کند.
جزئیات این توافق، در سفری رسمی از سوی شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان، به ریاض رقم خورد. شریف، در حضور محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، «توافق دفاع متقابل راهبردی» را امضا کرد و عاصم منیر، فرمانده ارتش پاکستان -که به عنوان قدرتمندترین چهره نظامی این کشور شناخته میشود- نیز در مراسم حضور یافت.
بیانیه مشترک دو کشور، این پیمان را بر پایه «همبستگی اسلامی و منافع راهبردی مشترک» توصیف میکند؛ پیوندی که فراتر از جنبههای تاکتیکی، ریشه در ارزشهای مشترک امت اسلامی دارد.
دفتر نخستوزیری پاکستان تأکید ورزیده که این توافق، نماد تعهد به تقویت امنیت ملی و دستیابی به صلح پایدار در منطقه و جهان است.
هدف اصلی، توسعه همکاریهای دفاعی و ایجاد بازدارندگی مشترک در برابر هرگونه تجاوز خارجی عنوان شده است، به گونهای که هرگونه اقدام خصمانه علیه یکی از طرفین، به عنوان تهدیدی مستقیم علیه کل اتحاد تلقی گردد. این چارچوب، نه تنها جنبههای عملیاتی را پوشش میدهد، بلکه افقهای جدیدی برای تبادل فناوری و آموزش نظامی میگشاید.
این پیمان، در بستری از تردیدهای عمیق نسبت به وابستگی به ایالات متحده به عنوان حافظ امنیت کشورهای حاشیه خلیج فارس، امضا شده است. کشورهای عربی این حوزه، که سالها بر پشتوانه واشنگتن تکیه کردهاند، اکنون با واقعیت تلخ روبرو شدهاند؛ حمله هوایی رژیم صهیونیستی به قطر در نهم سپتامبر ۲۰۲۵، که هدف آن ترور رهبران حماس در دوحه بود، زنگ خطری جدی به صدا درآورد.
این اقدام، که منجر به کشته شدن چندین عضو حماس و یک نیروی امنیتی قطری شد، نه تنها حاکمیت قطر -میزبان بزرگترین پایگاه نظامی امریکا در خاورمیانه- را به چالش کشید، بلکه اعتماد به متحدین غربی را به لرزه درآورد.
رهبران عربی، در نشستی اضطراری، گزینههای پاسخ را بررسی کردند، اما آشکار شد که دست رژیم صهیونیستی با چراغ سبز قدرتهای غربی، برای تعرض به هر نقطهای از جهان اسلام باز است. این رویداد، همچون جرقهای، ضرورت دوری از وابستگیهای یکجانبه را برجسته ساخت و زمینه را برای اتحادهای مستقل اسلامی هموار نمود، جایی که پیمان عربستان و پاکستان، به عنوان الگویی پیشرو، برجسته میشود.
اهمیت این پیمان در ایجاد پوششهای دفاعی مشترک نهفته است. کشورهای اسلامی، که سالها درگیر تفرقههای تحمیلی بودهاند، اکنون به سوی وحدت استراتژیک گام برمیدارند؛ وحدتی که میتواند هر دشمنی را با موانع عظیم روبرو سازد.
تجاوزات رژیم صهیونیستی، که با تمام امکانات و حمایتهای غربی صورت میگیرد، تنها با همسویی مسلمانان مهار میشود. پاکستان، با زرادخانه هستهایاش، و عربستان، با نفوذ اقتصادی و مذهبی، همچون دو ستون استوار، میتوانند چالشی دیگر در برابر اهداف توسعهطلبانه این رژیم باشد.