در حالی هشتم سپتمبر، روز جهانی سوادآموزی نام‌گذاری شده است، افغانستان با چالش بزرگی در زمینه دسترسی به آموزش مواجه است؛ دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) با انتشار پستی در فیسبوک، بر حق اساسی هر فرد برای دسترسی به آموزش تأکید کرد.
یوناما افزوده است: «ترویج آموزش به زبان‌های مختلف سبب افهام و تفهیم دو جانبه، بسیج اجتماعی و صلح می‌گردد، و به‌همین ترتیب افراد را توانمند می‌سازد تا از حقوق شان دادخواهی نمایند.»
دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان در ادامه گفته است که «بیایید از دسترسی هر فرد به سواد اطمینان حاصل نماییم.»
سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی سازمان ملل متحد (یونسکو) در سال ۱۹۶۶ میلادی، هشتم سپتامبر را به‌عنوان روز «جهانی سوادآموزی» برای مبارزه با بیسوادی در نقاط مختلف جهان و فراهم شدن زمینه‌ی آموختن سواد برای کودکان و افراد بی‌سواد، نام‌گذاری کرد.
از آن زمان تا کنون همه‌ساله این روز از سوی یونسکو گرامی‌داشته می‌شود و بر دسترسی مردم در نقاط مختلف جهان به سواد و تأثیر آن بر پیشرفت و توسعه جوامع، تأکید می‌شود.
اهمیت سواد آموزی در عصر حاضر بر هیچکسی پوشیده نبوده و دولت‌مردان و فعالان حوزه آموزش همواره تلاش دارند تا زمینه آموزش مردم را تسهیل نموده و بیسوادی را از جامعه ریشه‌کن نمایند. این مهم در صورتی امکان پذیر خواهد بود که عزم ملی با مشارکت حاکمیت را به همراه داشته باشد و اگر هر یک از این موارد کوتاهی نمایند، این محقَق نخواهد شد.
بسیاری از مردم افغانستان به دلایل گوناگونی از فراگیری سواد بازمانده و این موضوع به یک چالش بزرگ تبدیل شده است. گذشته از اینکه جنگ‌های طولانی و نبود امکانات سبب بی‌سواد ماندن شهروندان افغان گشته، در حال حاضر، رویکرد طالبان در مورد آموزش زنان به عاملی اصلی برای عدم برخورداری دختران از دانش و علم منجر شده است.
در حالی که زنان و دختران در سایر نقاط جهان به مراتب و مدارج بالای علمی دست می‌یابند، اما دختران کشور ما 3 سال است که محروم از مدارس و دانشگاه می‌باشند و انتظار فراهم شدن شرایط، برای برخورداری از نعمت آموزش را می‌کشند. متاسفانه طالبان نیز در این خصوص موضع روشنی را اتخاذ ننموده و کماکان بانوان کشور در بلاتکلیفی به سر می‌برند.
ممنوعیت آموزش دختران از سوی طالبان باعث شده است که بیش از ۲.۵ میلیون دختر در افغانستان به آموزش و تحصیل دسترسی نداشته باشند.
نظر به اهمیت آموزش و تاکید روایات دینی، انتظار می‌رود تا طالبان در سیاست خویش تجدید نظر نموده و زمینه را برای تحصیل زنان و دختران فراهم نمایند. را حل، بستن مکاتب و دانشگاه‌ها نبوده، زیرا به جمعیت بزرگی از جامعه ظلم شده و برای آینده کشور نیز زیان بار خواهد بود. موانع را می‌توان به تدریج و برطرف و مدیریت کرد ولی اتلاف عمر زنان را نمی‌شود جبران کرد
