سرانجام پس از هشت ماه از جنگ اسرائیل در غزه و برغم حمایت‌های همه جانبه واشنگتن از تل آویو و ناکامی در شکست جنبش حماس، طرح پیشنهادی جو بایدن رئیس جمهور آمریکا برای برقراری آتش بس در غزه میان اسرائیل و حماس با عنوان قطعنامه ۲۷۳۵ در شورای امنیت سازمان ملل تصویب شد.
جو بایدن رئیس جمهور آمریکا ۳۱ می ۲۰۲۴ برابر با ۱۱ خرداد ۱۴۰۳ و در آستانه انتخابات ۵ نوامبر سال جاری (۱۵ آبان ماه ۱۴۰۳) اعلام کرد که اسرائیل پیشنهاد جدیدی برای برقراری آتش‌بس و تبادل اسرا ارائه کرد که از طریق قطر به حماس ارائه شده است و از طرفین خواست این فرصت را از دست ندهند و بر سر این پیشنهاد به توافق برسند.
رئیس جمهور دموکرات ایالات متحده آمریکا که به دلیل حمایت هایش از اسرائیل در جنگ کنونی غزه در داخل و خارج از آمریکا در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ۵ نوامبر ۲۰۲۴ تحت فشار نهادهای بین المللی و افکار عمومی جهانی است، تصریح کرد: پیشنهاد جدید اسرائیل «نقشه راه برای آتش بس پایدار و آزادی همه گروگان ها» است. «می دانم عده ای در اسرائیل با این طرح مخالفت خواهند کرد. این واقعا یک لحظه تعیین کننده است. حماس باید این توافق را انجام دهد. زمان پایان دادن به جنگی است که حماس شروع کرد.»
سرانجام طرح بایدن، با عنوان قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای برقراری آتش بس در غزه و آزادی اسرا با ۱۴ رای مثبت و یک رای ممتنع (روسیه) و بدون هیچ رای مخالفی در نشست روز دوشنبه به وقت محلی (۱۰ ژوئن ۲۰۲۴ برابر با ۲۱ خرداد ۱۴۰۳) شورای امنیت سازمان ملل تصویب شد.
یک قطعنامه برای تصویب در شورای امنیت به ۹ رای از آرا ۱۵ عضو این شورا بدون مخالفت یا وتوی اعضای دائم آن شامل آمریکا، روسیه، انگلیس، چین و فرانسه دارد که قطعنامه پیشنهادی آمریکا بدون هیچ مخالفت و وتویی و صرفا رای ممتنع روسیه تصویب شد.
تصویب این قطعنامه در حالی بود که در طول هشت ماه گذشته، آمریکا با حمایت قاطع از اسرائیل مانع تصویب هرگونه قطعنامه برقراری آتش بس در غزه و محکومیت حماس به دلیل عملیات نظامی طوفان الاقصی در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ و همگام با اسرائیل برای شکست این جنبش بود.
قطعنامه هفت بندی ۲۷۳۵ شورای امنیت
در قطعنامه ۲۷۳۵ شورای امنیت که دارای هفت بند می باشد، آمده است که قطعنامه پیشنهادی آمریکا تمام قطعنامه های مربوطه در مورد وضعیت خاورمیانه، از جمله موضوع فلسطین را یادآور می شود و بر اهمیت تلاش‌های دیپلماتیک مستمر مصر، قطر و آمریکا با هدف دستیابی به یک توافق آتش‌بس جامع شامل سه مرحله تاکید می کند.
در این قطعنامه آمده است: از پیشنهاد آتش‌بس جدید اعلام شده در ۳۱ مه که اسرائیل آن را پذیرفت استقبال می کند و از حماس می‌خواهد که آن را نیز بپذیرد، و از هر دو طرف می‌خواهد که شرایط آن را به طور کامل بدون تاخیر و بدون قید و شرط اجرا کنند.
این قطعنامه خاطرنشان می کند که اجرای این پیشنهاد می تواند نتایج زیر را در سه مرحله داشته باشد.
الف) مرحله ۱: آتش بس فوری، کامل با آزادی گروگان ها از جمله زنان، سالمندان و مجروحان، بازگرداندن اجساد برخی از گروگان های کشته شده، تبادل اسرای فلسطینی، عقب نشینی اسرائیلی ها از مناطق پرجمعیت غزه، بازگشت غیرنظامیان فلسطینی به خانه ها و محله های خود در تمام مناطق غزه، از جمله در شمال، و همچنین توزیع ایمن و مؤثر کمک های بشردوستانه در مقیاس بزرگ در سراسر نوار غزه.
(ب) مرحله ۲: با توافق طرفین، پایان دائمی خصومت ها، در ازای آزادی همه گروگان هایی که هنوز در غزه هستند، و خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غزه.
(ج) مرحله ۳: شروع یک طرح بازسازی چند ساله بزرگ برای غزه و بازگرداندن اجساد همه گروگان کشته شده که هنوز در غزه هستند به خانواده هایشان.
این قطعنامه تاکید می کند اگر مذاکرات برای مرحله اول بیش از شش هفته طول بکشد، آتش بس تا زمانی که مذاکرات در جریان است ادامه خواهد داشت و از آمادگی آمریکا، مصر و قطر برای برای اطمینان از ادامه مذاکرات تا زمانی که تمام توافقات حاصل شود و فاز دوم بتواند آغاز شود، خبر می دهد.
قطعنامه تصویب شده، بر اهمیت پایبندی طرفین به شرایط این پیشنهاد پس از توافق تاکید می کند و از همه کشورهای عضو و سازمان ملل می خواهد که از اجرای آن حمایت کنند.
این قطعنامه هرگونه تلاش برای تغییر جمعیتی یا سرزمینی در نوار غزه، از جمله هرگونه اقدامی که قلمرو غزه را کاهش دهد، رد می کند.
در این قطعنامه همچنین آمده است: این قطعنامه تعهد تزلزل ناپذیر خود را به چشم انداز راه کار دو کشوری که در آن دو کشور دموکراتیک، اسرائیل و فلسطین، در کنار هم در صلح در مرزهای امن و شناخته شده، مطابق با قوانین بین المللی و قطعنامه های مربوطه سازمان ملل زندگی می کنند، تاکید می کند و در این راستا بر اهمیت اتحاد نوار غزه با کرانه باختری تحت حاکمیت تشکیلات خودگردان فلسطین تاکید می کند.
جنبش حماس از تصویب پیش‌نویس قطعنامه آتش‌بس در شورای امنیت استقبال کرده است.
به نقل از مرکز اطلاع‌رسانی فلسطین، جنبش مقاومت اسلامی حماس طی بیانیه‌ای اعلام کرد از قطعنامه تصویب‌شده در شورای امنیت که متضمن آتش‌بس دائم در غزه، خروج کامل نیروهای اشغالگر از این باریکه، مبادله اسرا، بازسازی غزه و بازگشت فلسطینیان به محل زندگی خود و مخالفت با هرگونه تغییر جمعیتی یا کاهش مساحت نوار غزه و ورود کمکهای بشردوستانه به این باریکه است، استقبال می‌کند.
حماس همچنین از آمادگی خود برای همکاری با طرف‌های واسطه برای ورود به مذاکرات غیرمستقیم در مورد اجرای این اصول و بندهایی شد که در راستای خواسته‌های ملت و مقاومت فلسطین است.
این جنبش افزود: ما در جنبش حماس همچنین بر ادامه تلاش و مبارزه همراه با همه ملت فلسطین به‌منظور دستیابی به حقوق ملی خویش و در رأس آن بیرون راندن اشغالگران، تشکیل کشور مستقل فلسطین به‌پایتختی قدس و حق بازگشت و تعیین سرنوشت تأکید می‌کنیم.
روسیه: شورای امنیت قطعنامه ای با مولفه های مبهم تصویب کرد
اما واسیلی نبنزیا نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد با تاکید بر اینکه ما از موضع اسرائیل در مورد قطعنامه آتش بس در غزه مطمئن نیستیم، گفت: به اعتقاد ما شورای امنیت نباید توافقاتی را با مولفه‌های مبهم تصویب کند.
نماینده دائم روسیه در سازمان ملل افزود: ما نمی‌خواستیم قطعنامه را مسدود کنیم زیرا تا آنجا که می‌دانیم جهان عرب از آن حمایت می‌کند اما چندین پرسش در مورد قطعنامه پیشنهادی واشنگتن داریم.
نبنزیا با بیان اینکه روسیه هموراه نسبت به هرگونه تلاش دیپلماتیک با هدف پایان جنگ در غزه نگرش مثبتی دارد، تصریح کرد: شورای امنیت در حالی قطعنامه پیشنهادی آمریکا را به تصویب رساند که واشنگتن هنوز جزئیات آن را برای این شورا فاش نکرده است.
نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد در ادامه اظهارات خود، تاکید کرد: شاید حاشیه‌های نهایی این قطعنامه هنوز برای کسی به استثنای میانجی‌ها شناخته شده نباشد.
سفیر روسیه ابراز امیدواری کرد که این قطعنامه اجرایی شود.
واکنش ترکیه به قطعنامه آتش بس غزه در شورای امنیت
وزارت خارجه ترکیه اعلام کرد: از رویکرد مثبت و سازنده حماس در قبال قطعنامه آتش بس استقبال می‌کنیم. اسرائیل باید تعهد بدهد که یک آتش بس ماندگار را رعایت کند و همه عناصر این مصوبه را بدون کم و کاست به جای آورد.
وزارت خارجه ترکیه در بیانیه ای در خصوص تصویب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل درباره آتش بس اعلام کرد: این اقدام را یک گام مهم ارزیابی می کنیم.
در این بیانیه آمده است: از رویکرد مثبت و سازنده حماس در قبال این قطعنامه استقبال می کنیم. اسرائیل باید تعهد بدهد که یک آتش بس ماندگار را رعایت کند و همه عناصر این مصوبه را بدون کم و کاست به جای آورد.
همچنین آمده است: ترکیه به کمکهایش برای پایان جنگ به صورت دائمی، عقب نشینی کامل اسرائیل از غزه، تبادل اسرا و زندانیان، ارسال بدون توقف و کافی کمکهای انسانی و بازسازی غزه ادامه خواهد داد.
آمریکا: پیام روشنی به حماس دادیم
لیندا توماس گرینفیلد سفیر و نماینده آمریکا در سازمان ملل در نشست شورای امنیت پس از تصویب قطعنامه آتش بس در غزه افزود: امروز این شورا پیام روشنی به حماس داد: توافق آتش بس روی میز را بپذیرید. اسرائیل قبلاً با این توافق موافقت کرده است. و اگر حماس این کار را انجام دهد، جنگ می تواند امروز متوقف شود.
گرینفیلد بدون اشاره به حمایت واشنگتن در طول ۸ ماه جنگ از اسرائیل و تلاش های ناکامش برای نابودی حماس اضافه کرد: ما امروز به صلح رای دادیم و شورای امنیت و کشورهای منطقه و جهان این توافق را تایید کرده اند.حماس اکنون می تواند ببیند که جامعه بین المللی متحد است.
او بدون اشاره به تسلیحات ارسالی آمریکا به اسرائیل برای کشتار مردم غزه اضافه کرد: جامعه بین المللی متحد پشت توافقی است که جانها را نجات می دهد و به غیرنظامیان فلسطینی در غزه کمک می کند تا بازسازی خود را آغاز کند.
گرینفیلد ادامه داد که جامعه بین الملل پشت توافقی است که گروگان ها را پس از هشت ماه اسارت به خانواده هایشان باز می گرداند. جامعه بین الملل متحد پشت توافقی است که به اسرائیل ایمن تر منجر می شود و موجب آرامش در امتداد مرز شمالی اسرائیل با لبنان می شود.
گرینفیلد در ادامه ادعاهای ضد ایرانی واشنگتن مدعی شد: ما نمی توانیم اسرائیلی هایی را که در شمال اسرائیل از خانه های خود آواره شده اند و مورد تهدید حزب الله هستند، فراموش کنیم. این حملات گروه های تروریستی مورد حمایت ایران باید متوقف شود.
او ادامه داد: توافق آتش بس راه را به سوی توقف پایدار خصومت ها و آینده ای بهتر برای همه هموار خواهد کرد.
سفیر آمریکا بدون اشاره به حمایت های نظامی دولت بایدن از اسرائیل گفت: «هشت ماه گذشته برای غیرنظامیان در غزه ویرانگر بوده است. پیدا کردن مکانی امن در غزه غیر ممکن است و همچنان از اسرائیل می‌خواهیم که تمامی تدابیر را برای حمایت از غیرنظامیان در غزه اتخاذ کند».
بریتانیا: قطعنامه گامی برای پایان دادن به درگیری است
باربارا وودوارد سفیر و نماینده انگلیس نیز در نشست شورای امنیت سازمان ملل پس از تصویب قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای برقراری آتش بس در غزه گفت: «بریتانیا به این قطعنامه به عنوان گامی مهم برای پایان دادن به درگیری که از زمان حملات هولناک ۷ اکتبر آغاز شد و حرکت به سوی صلح پایدار رای داد.»
سفیر انگلیس بدون اشاره به کمک های غربی به ویژه آمریکا به رژیم اسرائیل تصریح کرد: «وضعیت غزه فاجعه بار است».
او ادامه داد: توافق روی میز، همان توافقی است که بریتانیا مدت ها خواستار آن بوده است. این بهترین راه برای آزادی گروگان های باقی ماندهو برقراری آتش بس فوری است که منجر به پایان دائمی خصومت ها می شود و امکان افزایش قابل توجه کمک های بشردوستانه مورد نیاز را فراهم می کند.
دیپلمات ارشد انگلیس اضافه کرد: ما از طرف‌ها می‌خواهیم از این فرصت استفاده کنند و به سمت صلح پایدار حرکت کنند که امنیت و ثبات را برای مردم اسرائیل و فلسطین تضمین می‌کند.
او با اشاره کشته شدن افراد بسیاری در جنگ کنونی غزه بر نیاز مبرم به کمک های بشردوستانه در غزه تاکید کرد و گفت: گروگان ها اکنون بیش از هشت ماه است که در بازداشت بسر می برند.
سفیر انگلیس از تلاش های دیپلماتیک قطر، مصر و ایالات متحده آمریکا در مذاکره بر سر توافقی که روی میز است، قدردانی کرد و افزود: اسرائیل این توافق را پذیرفته است و از حماس می خواهیم که آن را بپذیرد و به رنج مردم فلسطین و گروگان هایی که در بازداشت باقی مانده اند، پایان دهد.
الجزایر: متن کامل نیست اما بارقه امیدی برای فلسطینیان است
عمار بن جامع سفیر و نماینده دائم الجزایر در سازمان ملل با بیان اینکه کشورش به قطعنامه آمریکا برای آتش بس در غزه رای مثبت داد، گفت: این قطعنامه «می تواند گامی به سوی یک آتش بس فوری و پایدار باشد.»
عمار بن جامع سفیر و نماینده دائم الجزایر در سازمان ملل روز دوشنبه به وقت محلی در نشست شورای امنیت سازمان ملل پس از تصویب قطعنامه آمریکا برای برقراری آتش بس در غزه و آزادی اسرا گفت: می‌خواهم از هیات آمریکایی، به‌ویژه سفیر لیندا توماس گرینفیلد، برای تلاش‌های مجدانه و پرداختن به برخی نگرانی‌های ما در متن نهایی قدردانی کنم.
سفیر الجزایر افزود که کشورش با حسن نیت در طول فرآیند مذاکره و همکاری نزدیک با میانجی‌گران فلسطینی برای دستیابی به قطعنامه‌ای که آتش‌بس فوری را تضمین می‌کند و امیدواریم تأثیر محسوسی در عرصه میدانی بگذارد، وارد مذاکره شد.
سفیر الجزایر تاکید کرد: این متن کامل نیست، اما بارقه‌ای از امید را در فلسطینی ها ایجاد می کند.
بن جامع گفت که الجزایر در تعهد خود مبنی بر توقف کشتار در غزه از سوی نیروهای اشغالگر اسرائیل، قاطع است.
او بر حفظ جان فلسطینیان و پایان اشغالگری تاکید کرد و گفت: ما نمی توانیم تا زمانی که نیروهای اشغالگر اسرائیل به نابودی فلسطینیان ادامه می دهند، کنار بیاییم.
سفیر الجزایر در سازمان ملل تاکید کرد که ما خواسته‌های مشروع و عادلانه ملت فلسطین حمایت می‌کنیم و ملت فلسطین از خواسته خود برای رسیدن به آزادی و رهایی از بند اشغالگری دست نمی‌کشد.اگر به دلایل حقیقی رنج و دردهای فلسطینیان رسیدگی نشود، فجایع جدیدی رخ خواهد داد.
نماینده تشکیلات خودگردان فلسطین: مسوولیت اجرای قطعنامه با اسرائیل است
ریاض منصور نماینده تشکیلات خودگردان فلسطین در نشست شورای امنیت درباره تصویب پیش‌نویس قطعنامه آتش‌بس در غزه، گفت: اکنون مسئولیت اجرای این قطعنامه با طرف اسرائیلی اس.
سفیر و نماینده تشکیلات خودگردان فلسطین در سازمان ملل افزود: ما نمی‌خواهیم حتی یک وجب از خاک نوار غزه تحت کنترل نیروهای اسرائیلی باشد. ما مشتاقانه منتظر اجرای قطعنامه آتش بس شورای امنیت در نوار غزه هستیم و طرف فلسطینی آماده اجرای این قطعنامه است.
وی با قدردانی از الجزایر گفت: ما از برادران خود در الجزایر سپاسگزاریم که با آنها همکاری نزدیکی داشتیم تا بر پیش نویس قطعنامه تأثیر بگذاریم تا به اهداف حقوق ملی مردم فلسطین نزدیکتر شود. ما همچنین از تلاش‌های میانجی‌ها به ویژه مصر و قطر قدردانی می کنیم.
ریاض منصور ادامه داد: ما به دنبال دستیابی به عدالت و پاسخگو کردن عاملان جنایات غزه خواهیم بود که آخرین مورد آن اتفاقی است که در اردوگاه النصیرات افتاد.
