سازمان بین‌المللی مهاجرت هشدار داده است که روند بازگشت دسته‌جمعی افغان‌ها از کشورهای همسایه به افغانستان، بدون فراهم‌سازی منابع مالی فوری، می‌تواند به یک بحران بزرگ انسانی منجر شود. این نهاد ادامه داد از ماه سپتمبر ۲۰۲۳ تا حالا بیش از چهار میلیون مهاجر به افغانستان برگشته‌اند.
بر بنیاد اعلام این سازمان، بعد از تصمیم حکومت پاکستان برای تمدید نکردن اقامت اتباع افغانستان، پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال روان نزدیک به یک میلیون افغان دیگر نیز به کشور برگردند.
محمد عبدیکر، مشاور ارشد این سازمان افزود که به‌دلیل کمبود بودجه، فعلاً تنها می‌توان به یک نفر از هر ده نفری که ضرورت به کمک دارند، دست‌گیری کرد. وی هشدار داد: «نباید افغانستان را فراموش کرد.»
عبدیکر که همراه یوری کاتو، مدیر منطقه‌ای این سازمان، به افغانستان سفر کرده، گفت هرچند وضعیت در مرزها بحرانی است، اما نباید فشار بر جوامعی که بازگشت‌کنندگان در آن سکونت می‌کنند نادیده گرفته شود.
به گفتهٔ او، بسیاری از این مناطق از خدمات اولیه و فرصت‌های کاری محروم‌اند و بدون سرمایه‌گذاری پایدار، بازگشت‌کنندگان با مشکلات جدی در ادغام دوباره در جامعه روبه‌رو خواهند شد که این مشکل معمولاً باعث مهاجرت دوباره می‌شود. او تأکید کرد برای شکستن این چرخهٔ معیوب، حمایت دوامدار ضروری است.
سازمان بین‌المللی مهاجرت در افغانستان اکنون چهار مرکز پذیرش در گذرگاه‌های مهم مرزی، شامل اسلام‌قلعه و میلک در مرز با ایران، و تورخم و اسپین‌بولدک در مرز با پاکستان، فعال دارد.همچنین این سازمان چهار مرکز ترانزیتی را مدیریت می‌کند که در آن به بازگشت‌کنندگان خوراک، سرپناه موقت، خدمات ترانسپورت، مراقبت‌های صحی، کمک نقدی و حمایت روانی–اجتماعی داده می‌شود.
بر اساس معلومات این سازمان، اکثریت کسانی که به افغانستان برمی‌گردند، اسناد رسمی ندارند و این مسأله دسترسی آنان به مدارک هویتی، خدمات عمومی و کمک‌های رسمی را دشوار می‌سازد.
سازمان بین‌المللی مهاجرت تأکید کرده که روند بازگشت باید امن، داوطلبانه و با حفظ کرامت انسانی باشد. این نهاد هشدار داده که بدون همکاری منطقه‌ای و حمایت فوری جامعهٔ جهانی، این وضعیت می‌تواند به یک بحران بزرگ‌تر انسانی تبدیل شود که پیامدهای آن تنها به افغانستان محدود نخواهد ماند.
