یک نهاد ناظر بر وضعیت حقوق بشر در افغانستان موسوم به رواداری می‌گوید که یافته‌هایش نشان می‌دهد که طی دو سال گذشته به‌دلیل فروپاشی نظم حقوقی و فقدان حمایت‌های قانونی، نقض حقوق اساسی کودکان و انواع خشونت علیه آنان، از جمله ازدواج‌های اجباری و زیرسن دختران افزایش یافته است.
به گزارش خبرگزاری معمار؛ نهاد ناظر بر وضعیت حقوق بشر در افغانستان موسوم به رواداری امروز (یک‌شنبه، ۲۸ عقرب) گزارشی درباره‌ی وضعیت حقوق بشری کودکان در افغانستان منتشر کرده است.
رواداری به تأثیر لغو قوانین بر وضعیت حقوق بشری کودکان اشاره کرده و گفته است که در زمان حکومت پیشین افغانستان، تمام اشکال خشونت و رفتارهای مجرمانه علیه کودکان به موجب قانونی ممنوع و جرم‌انگاری شده بود، اما طالبان پس از بازگشت به قدرت، اکثر این قوانین را لغو کرده‌اند.
به‌گفته‌ی رواداری، طالبان با لغو قوانین قبلی و عدم پیروی از اسناد بین‌المللی برای حفاظت از حقوق اساسی کودکان، به گسترش زمینه‌های ارتکاب انواع خشونت و رفتارهای مجرمانه علیه کودکان کمک کرده‌اند.
رواداری بدون ارائه‌ی آمار از مجموع موارد نقض حقوق کودکان، به موارد ازدواج‌های اجباری، نکاح اجباری طالبان با دختران زیرسن، افزایش اقدام به خودکشی در میان کودکان، خشونت و بدرفتاری با کودکان در مکاتب و آزار جنسی آنان در مدارس دینی و استخدام کودکان به‌عنوان سرباز اشاره کرده است.
این نهاد تصریح کرده است که در حال حاضر در افغانستان هیچ قانونی برای تعیین شرایط عقد نکاح و پیش‌گیری از ازدواج اجباری کودکان وجود ندارد که این امر در کنار گسترش فقر، باورهای سنتی و پایین‌بودن سطح آگاهی خانواده‌ها، باعث افزایش ازدواج‌های اجباری و زودهنگام دختران در جریان دو سال اخیر، در سراسر کشور، به‌ویژه در روستاها و مناطق دورافتاده شده است.
به‌گفته‌ی رواداری، منابع محلی در ولایت غور گفته‌اند که ازدواج‌های اجباری دختران زیرسن قانونی، به‌طور بی‌پیشینه افزایش یافته است و در مواردی منجر به خودکشی قربانیان شده است.
در گزارش رواداری اشاره شده است که به‌تاریخ ۲۲ اکتوبر سال ۲۰۲۲ یک دختر ۱۷ ساله که بر خلاف رضایت‌اش به ازدواج با یک مرد مجبور شده بود، خودکشی کرد.
رواداری در گزارش خود گفته است: «مهم‌ترین مسأله در حال حاضر این است که ازدواج اجباری و زودهنگام کودکان در افغانستان، به‌صورت رسمی منع نشده و نیز برای عاملان آن مجازاتی در نظر گرفته نشده است.»
به‌باور این نهاد، در جریان دو سال گذشته حتا یک مورد از عاملان ازدواج اجباری کودکان در محاکم طالبان مجازات نشده‌اند.
به‌گفته‌ی رواداری، محرومیت زنان و دختران از حق آموزش از عوامل دیگر افزایش ازدواج‌های اجباری و زودهنگام کودکان است.
نکاح اجباری طالبان با دختران زیرسن
رواداری گفته است که یافته‌هایش نشان می‌دهد که اعضای طالبان پس از دست یافتن به قدرت، با اجبار دختران زیرسن قانونی را به نکاح شان درآورده‌اند. به‌گفته‌ی این نهاد، هرچند رهبر طالبان در مورد ازدواج محدود برای نیروهای خود فرمانی را صادر کرده، اما این فرمان در عمل رعایت نمی‌شود.
این نهاد علاوه کرده است که موارد متعددی از کودک‌همسری و ازدواج اجباری دختران زیرسن توسط مسئولان محلی طالبان را مستند کرده است.
از جمله به‌گفته‌ی رواداری، یک مسئول محلی طالبان در نیمروز با زور یک دختر ۱۳ ساله را به نکاح خود درآورده است. گفته شده که خانواده‌ی قربانی به‌دلیل مشکلات اقتصادی و دلایل امنیتی، نتوانسته است اعتراض کند.
همچنین در یک مورد دیگر در ولایت میدان‌وردک، یک دختر قبل از آن‌که به سن قانونی ازدواج برسد، در بدل ۶۰۰ هزار افغانی به اجبار به نکاح یک طالب درآمده است.
همین‌طور به‌تاریخ پنجم آگست ۲۰۲۳ ولسوال طالبان در دولت‌آباد فاریاب، زمانی که می‌خواست یک دختر را به زور به نکاح محافظ خود در بیاورد، با اعتراض مردم مواجه شد و ازدواج صورت نگرفت.
طبق اطلاعات گزارش رواداری، یک فرمانده طالبان در ولسوالی امام‌صاحب قندوز که قبلا دو بار ازدواج کرده، یک دختران ۱۵ ساله را با اجبار به‌عنوان زن سوم خود نکاح کرده است.
یافته‌های این گزارش نشان می‌دهد که طی دو سال گذشته، شماری از دختران زیر سن در بدل پول به نکاح مردان کهن‌سال درآورده شده‌اند. رواداری گفته است که موارد متعددی را در ولایت‌های قندهار و هلمند مستند کرده است که دختران ۱۴ و ۱۵ ساله به‌دلیل فقر و تنگدستی به نکاح اجباری مردان بالاتر از ۵۰ سال درآمده‌اند.
افزایش اقدام به خودکشی در میان کودکان
رواداری گفته است که نتایج بررسی‌اش نشان می‌دهد که در جریان دو سال اخیر، اقدام به خودکشی در میان کودکان و نوجوانان به‌دلایل مختلف، از جمله فقر افزایش یافته است.
منابع محلی در ولایت غور گفته که تعداد موارد اقدام به خودکشی در میان کودکان در این ولایت بی‌پیشینه است و بیشترین قربانیان دختران هستند.
به‌گفته‌ی رواداری، بر اساس معلومات بدست آمده از مراکز صحی بامیان، ۵۰ درصد از مجموع موارد ثبت‌شده‌ی خودکشی در این ولایت مربوط به دخترانی پایین‌تر از ۱۸ سال است.
همچنین در بدخشان نیز، طی دو سال گذشته دستکم ۳۵ کودک دختر و پسر خودکشی کرده‌اند.
خشونت و آزار جنسی کودکان در مکاتب و مدارس دینی
در گزارش رواداری آمده است که در جریان دو سال گذشته، طالبان افراد مورد نظر خود در بست‌های مدیر، آمر و آموزگار مکاتب استخدام کرده و این افراد که بیشتر فارغان مدارس دینی اند، با روش مناسب آموزشی و تربیت آشنایی ندارند و بیشتر مرتکب تنبیه و خشونت علیه کودکان می‌شوند.
یک کارمند ریاست معارف قندهار گفته است که خشونت علیه کودکان در مکاتب افزایش یافته و مهم‌ترین دلیل آن استخدام مدیران، آمران و آموزگاران از سوی طالبان است.
رواداری اضافه کرده است که معلومات بدست آمده نشان می‌دهد که در شماری از ولایت‌ها طالبان دانش‌آموزانی را که بستگان‌شان در حکومت پیشین کار کرده، بیشتر مورد خشونت و بدرفتاری قرار می‌دهند.
این نهاد در گزارش خود به آنچه که آزار جنسی کودکان در مدارس دینی می‌گوید اشاره کرده و گفته است که موارد تکان‌دهنده‌ی از تجاوز جنسی کودکان در مدارس دینی را مستند کرده است.
به‌گفته‌ی رواداری، در یک مورد یک ملا امام مسجد در ولایت هرات بر یک دختر پنج‌ساله تجاوز جنسی کرده که قربانی با وضعیت بد صحی برای درمان به شفاخانه منتقل شده است.
همچنین یک ملا امام دیگر در قندوز زمانی که در داخل یک کانتینر قصد تجاوز جنسی بر یک کودک شاگرد خود را داشت، توسط مردم محل شناسایی شد، اما به‌گفته‌ی منابع محلی، طالبان برای جلوگیری از بدنامی مدرسه‌های دینی این قضیه را نادیده گرفتند.
در این گزارش رواداری به موارد استفاده‌ی طالبان از کودکان به‌عنوان سرباز و نیروی نظامی نیز اشاره شده است.
به‌گفته‌ی این نهاد، هرچند رهبر طالبان فرمانی را برای ممنوعیت استخدام کودکان صادر کرده است، اما کسی در عمل آن را رعایت نمی‌کند. از جمله در گزارش رواداری آمده است که طالبان در منطقه‌ی زمینداوری ولسوالی کجکی هلمند، کودکان را به بهانه‌ی آموزش علوم دینی جذب می‌کنند، اما به آنان آموزش نظامی می‌دهند. به‌گفته‌ی این نهاد، امامان مساجد و مسئولان طالبان در ولایت‌های جنوبی به‌گونه‌ای کودکان را برای پیوستن به صفوف این گروه تشویق می‌کنند.
یافته‌های رواداری نشان می‌دهد که طالبان شماری از کودکان پسر را ظاهرا به‌عنوان محافظ، منشی و خدمه یا راننده استخدام می‌کنند، اما در واقع برای سوءاستفاده‌ی جنسی آنان را می‌گمارند. به‌گفته‌ی این نهاد، یک مسئول محلی طالبان در ولایت غور، بر محافظ خود که یک کودک است، تجاوز جنسی نموده و قربانی به حالت وخیم به شفاخانه منتقل شده است.
همچنین در یک مورد دیگر به‌گفته‌ی رواداری، یک مسئول طالبان در شمال کشور بارها بر محافظ خود که یک پسر ۱۵ ساله است، تجاوز جنسی کرده است. رواداری بر اثبات این ادعاهای خود اسناد ارائه نکرده اما گفته شده است که اطلاعات این گزارش، طی دو سال اخیر بر اساس مصاحبه با افراد گردآوری شده است.
