تحولات اخیر در خاورمیانه، به ویژه عملیات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و مقاومت بیوقفه مردم غزه، باعث تغییرات چشمگیر در معادلات قدرت منطقهای شده است. رژیم صهیونیستی که مدتها خود را به عنوان یک قدرت شکستناپذیر در نظر میگرفت، اکنون با واقعیتهای جدیدی روبهرو شده است که نه تنها قدرت نظامی، بلکه جایگاه سیاسی و اجتماعی خود را نیز دچار چالش بزرگ می بیند.
اسرائیل در طول تاریخ خود همواره بر قدرت نظامی و امنیتی خود تأکید کرده و از آن به عنوان یک ابزار برای تحکیم موقعیت خود در منطقه استفاده کرده است. این رژیم سالها با حملات به کشورهای همسایه، سرکوب و اشغال سرزمینهای فلسطینی، و بهرهبرداری از حمایتهای گسترده غربیها، به بقا و قدرت خود ادامه داده است. اما عملیات ۷ اکتبر ۲۰۲۳، به ویژه با مقاومت مردم غزه، نشان داد که اسرائیل دیگر قادر به حفظ قدرت و امنیت خود نیست.
شکستهای نظامی و ناتوانی در برابر مقاومت مردمی، به خصوص در غزه، معادلات را به طور بنیادین تغییر داده است. رژیم صهیونیستی که همواره خود را در برابر دشمنان منطقهای شکستناپذیر میدانست، اما در مواجهه با مبارزات مردمی به شدت آسیبپذیر شده است. شکست در غزه، به ویژه در برابر نیروهایی که فاقد تجهیزات پیشرفته نظامی بودند، نشان داد که قدرتهای بزرگ نظامی همیشه نمیتوانند در برابر اراده یک ملت مقاومت کنند.
در حالی که رژیم اسرائیل به شکلی مداوم از حمایتهای مالی و نظامی غرب بهرهمند بوده است، اما این وضعیت اکنون به چالش کشیده شده است. بحرانهای اقتصادی داخلی اسرائیل و افزایش نارضایتیهای اجتماعی در میان مردم که همچنان ادامه دارد. از جمله موارد مهمی که در سالهای اخیر قابل توجه بوده، مهاجرت معکوس یهودیان از سرزمینهای اشغالی است. بسیاری از یهودیان که با امید به آیندهای بهتر و امنتر به اسرائیل آمده بودند، اکنون با بحرانهای شدید داخلی، اقتصادی و اجتماعی روبهرو هستند و در جستجوی پناهگاه به دیگر نقاط دنیا مهاجرت میکنند.
این بحرانهای داخلی علاوه بر تضعیف بنیانهای اقتصادی و اجتماعی این رژیم کودک کش، موجب شکافهای عمیق در جامعه آن شده است. با توجه به فساد ساختاری، شکافهای طبقاتی و افزایش اعتراضات داخلی، رژیم اسرائیل دیگر قادر به حفظ انسجام اجتماعی و سیاسی خود نیست و این امر بر وضعیت امنیتی و بینالمللی آن تأثیرات منفی به دنبال خواهد داشت.
از سوی هم اسرائیلدر سطح بینالمللی با مشکلات جدی در روابط دیپلماتیک مواجه شده است. در حالی که امریکا و برخی کشورهای غربی همچنان از اسرائیل حمایت میکنند، اما این حمایتها در دنیای امروز با چالشهای بسیاری روبهرو شده است. کشورهای زیادی در جهان، به ویژه در دنیای اسلام، در برابر اقدامات اسرائیل و نقضهای حقوق بشری آن موضعگیری کردهاند.
حمایتهای بیچونوچرای غرب از اسرائیل، به ویژه از سوی امریکا، باعث شده که این کشورها نه تنها جایگاه اخلاقی خود را در عرصه جهانی از دست بدهند، بلکه زمینهساز انزوای بیشتر رژیم اسرائیل در جامعه جهانیشوند. این امر موجب تقویت جنبشهای مردمی و استقلالخواهانه در کشورهای مختلف جهان شده است. این تحولات به وضوح نشان میدهد که در دنیای امروز، دیگر حمایتهای بیقیدوشرط از رژیمهای استعمارگر به سادگی قابل توجیه نخواهد بود.
در این میان، سکوت دولتهای عربی در برابر کشتار زنان و کودکان فلسطینی توسط رژیم صهیونیستی در غزه، کاملاً غیرقابل توجیه است. در حالی که بسیاری از این کشورها از لحاظ سیاسی و اقتصادی رابطه نزدیکی با کشورهای غربی دارند، اما نمیتوانند سکوتی را که در این مدت مرتکب شدند را در برابر جنایات اسرائیل توجیه کنند. در حالی که خون فلسطینیان به زمین میریخت، این دولتها باید به مسئولیت تاریخی خود در برابر مظلومان عمل می کردند و در برابر این کشتارهای سیستماتیک اعتراض می کردند. اما سکوت آنها به معنای تأسیس یک رابطه ناپاک با جنایتکاران جنگی بوده که بر اساس منافع شخصی و کوتاهمدت شکل گرفته است.
اما،در برابر این وضعیت، مقاومتهای مردمی در سطح جهانی؛ حزبالله لبنان و حوثیهای یمن به عنوان نیروهای مردمی در کنار فلسطینیها مردانه ایستادند، که باید مورد تحسین و حمایت قرار بگیرند. این گروهها نه تنها در مقابله با رژیم صهیونیستی و ائتلافهای غربی در میدانهای جنگ، مقاومتی جدی از خود نشان دادند، بلکه با نشان دادن اراده و ایستادگی، درسهایی از مبارزه و استقامت به جهان ارائه نمودند.
امروز معادلات قدرت در خاورمیانه تغییر کرده است. اسرائیل و حامیان آن در غرب، در برابر اراده مردم فلسطین و جنبشهای مقاومت، دیگر نمیتوانند ادعای سلطهگری و قدرتنمایی کنند. سکوت دولتهای عربی و سیاستهای دوگانه کشورهای مانند ترکیه، تنها بر روی ماهیت ضعیفتر آنان در عرصه بینالمللی صحه میگذارد.
تاریخ و وجدان بشری این جنایات را فراموش نخواهد کرد. در این بین، مقاومتهای مردمی و کشورهایی که از حقوق فلسطینیها دفاع کردند، همچنان در قلب تحولات منطقهای باقی خواهند ماند و به عنوان نمادهای واقعی استقامت و آزادی در برابر ظلم شناخته خواهند شد.
نویسنده: م.کهریزنوی