(نگاهی به نوشته اخیر امرالله صالح، معاون پیشین اشرف غنی، درباره شیعیان افغانستان)
اخیرا امرالله صالح، معاون نخست اشرف غنی، رئیس جمهور پیشین افغانستان در صفحه ایکس (توئیتر سابق) خود یادداشتی درباره وضعیت شیعیان افغانستان نوشته و برخی از اقدامات طالبان را در برابر این جمعیت مردمی فهرست کرده است.
آقای صالح در این یادداشت پس از آن که برخی اقدامات طالبان از جمله حذف رسمیت و ممنوعیت تدریس فقه جعفری و همچنان نادیده گرفتن شیعیان به عنوان «مردم صاحب رای و صاحب حق» را در کشور برمی شمارد، گریزی هم به بحث چرایی عدم قیام مردم شیعه در برابر طالبان میزند و از آنها میپرسد «برای اعلام قیام منتظر چی هستید»
آقای صالح درحالی این روزها دایه دلسوزتر از مادر برای شیعیان شده و از مهمانخانههای دیپلماتیک بیرون از افغانستان برای شیعیان داخل کشور نسخه قیام میپیچد و از آدرس آنها سخنگویی میکند که شیعیان خود به مراتب بهتر و عمیقتر نفع و ضررشان را ارزیابی میکنند و قطعا اتخاذ هرگونه تصمیم هم به خرد جمعی آنها بر میگردد. اما این که چرا آقای صالح هر سالی به فکر کشاندن شیعیان افغانستان به صحنه قیام میافتد، نیاز به شرح و بسط بیشتری دارد:
آقای صالح و سایر شرکای سیاسی او در حکومت به رهبری اشرف غنی پس از آن که در یک قمار سیاسی با طرف امریکایی همهچیز خود را باختند و از کشور فرار کردند در بیش از دو سال گذشته بارها از طرح مسایل مذهبی در افغانستان فعلی به عنوان یکی از کارتهای سیاسی کار گرفتهاند. صالح و امثال وی با استفاده از این روش به صورت برنامهریزیشده و هدفمند در پی ایجاد منازعات مذهبی است. وی میداند که برای دامن زدن به چنین تنشها و منازعاتی هزینه و امکانات فراوان لازم نیست و بخشی از چنین پروژه و ماموریتی را میتوان حتی از طریق جنگ نرم هم در افغانستان پیاده کرد و در درازمدت به نتایج احتمالی چشم دوخت.
از سوی هم، صالح با طرح چنین موضوعات در فضای مجازی تلاش دارد نقش منفی خود را در بحران فعلی افغانستان لاپوشانی کند و به عنوان یک کنشگر دوباره در فضای سیاسی افغانستان موثریت داشته باشد. گذشته از این، برخی فعالان شیعه میپرسند چگونه است که آقای صالح حتی هنوز از طریق «احمدیار گروپ» داد و ستد اقتصادی با اداره حاکم دارد ولی در عین حال در پی کشاندن شیعیان افغانستان به صحنه قیام است؟
آقای صالح و سایر مسئولان بلندپایه نظام پیشین که با همین سیاستهای کج دار و مریز خود سرنوشت ۴۰ میلیون انسان را متاثر کردند و با سقوط نظام پیشین افغانستان بزرگترین افتضاح سیاسی را در جهان به وجود آوردند، اکنون بایسته آن است که ایشان هم همانند برخی مسئولان قبلی در خانهها و دفاتر مجلل بیرونی شان حداقل سکوت پیشه کنند و عِرض و آبروی باقیمانده خود و نیروهایشان را بیش از این چوب حراج نزنند.
با توجه به مشکلاتی که در سطح عموم مردم افغانستان زیر اداره طالبان مطرح است؛ اما به نظر میرسد هم زمینههای اجتماعی و هم اراده رسمی حاکمیت، همگی بر ضد شکلگیری منازعات مذهبی در کشور بوده و انتقادات و نارضایتیهای شیعیان هم از وضعیت تا آن حد که آقای صالح و افرادی مثل وی تبلیغات میکنند و توقع دارند، منتج به قیام و برخورد مسلحانه و نظامی نخواهد شد؛ چه اینکه هم مردم و هم حاکمان فعلی طرفدار تنش و تقابل نیستند و میخواهند به مشکلات موجود براساس تعامل و در یک فضای مملو از صلح و آرامش رسیدگی شود.