وزارت خارجه امریکا در گزارشی توقف کمک‌های این کشور به برنامه جهانی غذای سازمان ملل در افغانستان را تایید کرد. این تصمیم، که در چارچوب فرمان اجرایی دونالد ترامپ، رییس جمهور ایالات متحده و به بهانه سوءاستفاده طالبان از این کمک‌ها اتخاذ شده، ابعاد گسترده‌ای دارد که فراتر از یک اقدام سیاسی یا مالی صرف بوده که زندگی میلیون‌ها نفر را در معرض خطر قرار میدهد.
قطع کمک‌ها به برنامه جهانی غذا، بخشی از سیاست بازنگری کمک‌های خارجی دولت ترامپ است که هدف آن کاهش نقش اداره توسعه بین‌المللی آمریکا و تغییر ساختار جهانی کاین شور عنوان شده است. تمی بروس، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده تأکید کرده که هرچند ۸۵ درصد برنامه‌های قبلی همچنان فعال‌اند، اما توقف بخشی از کمک‌ها به دلیل مستند شدن سوءاستفاده طالبان صورت گرفته است. گزارش سیگار مبنی بر انتقال دست‌کم ۱۱ میلیون دالر از کمک‌های غذایی به طالبان، بهانه اصلی این تصمیم بوده است. این اقدام نه تنها افغانستان، بلکه یمن و بیش از دوازده کشور دیگر را نیز تحت تأثیر قرار داده و نشان‌دهنده رویکردی گسترده‌تر برای محدود کردن کمک های بشردوستانه است.
پیامدهای این تصمیم برای مردم افغانستان فاجعه‌بار است. با توجه به اعلام سازمان ملل، بیش از ۲۳ میلیون نفر در کشور به کمک‌های حیاتی نیاز دارند. کاهش دسترسی به غذا در کشوری که پیش‌تر با بحران‌هایی چون فقر، خشکسالی و بیکاری دست‌وپنجه نرم می‌کند، می‌تواند به قحطی گسترده منجر شود. کارشناسان هشدار داده‌اند که این وضعیت نه تنها گرسنگی را تشدید می‌کند، بلکه مهاجرت غیرقانونی و حتی تقویت افراط‌گرایی را در پی خواهد داشت؛ مسائلی که ثبات منطقه‌ای و جهانی را نیز تهدید می‌کند.
طالبان، به عنوان حاکمان فعلی افغانستان، نقشی غیرقابل‌انکار در این جریان دارند. گزارش‌ها تاکید دارند که این گروه از کمک‌های بشردوستانه، چه به صورت مستقیم و چه از طریق نفوذ در توزیع آن‌ها، بهره‌برداری مالی و سیاسی کرده است. اظهارات تمی بروس و گزارش سیگار حاکی از آن است که طالبان توانسته‌اند بخشی از این منابع را به نفع خود هدایت کنند، چه از طریق دریافت از سازمان‌های امدادی، چه با ایجاد شرکت‌های جعلی برای قراردادهای توزیع، و چه با اعمال کنترل بر مناطقی که کمک‌ها در آن‌ها ارائه می‌شود. این سوءاستفاده، اعتماد جامعه بین‌المللی را به روند کمک‌رسانی مخدوش کرده و بهانه‌ای برای قطع حمایت‌ها فراهم آورده است.
با این حال، باید تأکید کرد که این اقدامات طالبان نباید به قیمت مجازات مردم بی‌گناه تمام شود. سیاست‌های سخت‌گیرانه و غیرشفاف طالبان، از جمله محدودیت بر کار زنان در نهادهای امدادی و عدم همکاری با سازمان‌های بین‌المللی، شرایط را برای اجرای مؤثر کمک‌ها دشوار کرده است. اما این گروه، که خود را حاکم افغانستان می‌داند، هیچ تلاش جدی برای جلب اعتماد جهانی یا تضمین توزیع عادلانه کمک‌ها نشان نداده است. در عوض، طالبان با ادامه رویکرد انزواطلبانه و بهره‌برداری از منابع خارجی، عملاً زمینه را برای تصمیماتی چون قطع کمک‌های آمریکا فراهم کرده‌اند.
مردم افغانستان، به‌ویژه زنان، کودکان و اقشار محروم، نباید قربانی کشمکش میان طالبان و آمریکا شوند. قطع کمک‌ها، هرچند با هدف فشار بر طالبان انجام شده، اما در عمل، سفره خالی میلیون‌ها نفر را خالی‌تر می‌کند. سازمان ملل هشدار داده که این تصمیم می‌تواند افغانستان را به سمت بحران غذایی بی‌سابقه‌ای سوق دهد؛ بحرانی که کودکان و مادران، به عنوان آسیب‌پذیرترین گروه‌ها، بیشترین ضربه را از آن خواهند خورد. این در حالی است که طالبان، با وجود ادعای خودکفایی، هیچ برنامه عملی برای جایگزینی این کمک‌ها ارائه نکرده‌اند و آمریکا نیز مسئولیت انسانی خود را در قبال مردمی که دهه‌ها تحت تأثیر سیاست‌هایش بوده‌اند، نادیده گرفته است.
راه‌حل این معضل، نه قطع کامل کمک‌ها توسط آمریکا و نه تداوم بی‌قید و شرط آن، بلکه ایجاد سازوکارهایی شفاف و مستقل برای رساندن به دست نیازمندان واقعی است. جامعه بین‌المللی، به‌ویژه سازمان ملل، باید فشار بر طالبان را برای تضمین دسترسی امن و عادلانه به کمک‌ها افزایش دهد و همزمان، کانال‌هایی خارج از کنترل این گروه برای توزیع غذا و خدمات ایجاد کند. مردم افغانستان، که سال‌هاست میان جنگ، فقر و بازی‌های سیاسی گرفتارند، شایسته حمایت‌اند، نه مجازات به خاطر اشتباهات دیگران.
