دیدهبان حقوق بشر امروز (چهارشنبه) در بیانیهای گفت که خاموشی سراسری اینترنت از سوی طالبان میلیونها شهروند افغانستان را از آموزش، خدمات درمانی، فعالیتهای تجاری و دسترسی به اطلاعات محروم کرده و بحران انسانی موجود در افغانستان را وخیمتر ساخته است.
به گفته این نهاد، خاموشی اینترنت از میانه سپتمبر در چند ولایت شمالی آغاز شد؛ جایی که مقامهای طالبان گفتند دسترسی به فایبر نوری را برای جلوگیری از «اعمال غیراخلاقی» مسدود کردهاند. تا ۲۹ سپتامبر این محدودیت به کابل رسید و هر دو نوع خدمات فایبر و شبکههای موبایل قطع شد. نهادهای ناظر بر اینترنت گزارش دادهاند که تا ۳۰ سپتامبر، ارتباطات اینترنتی در سراسر کشور بهطور کامل فروپاشید.
دیدهبان حقوق بشر افزود این محدودیتها زنان و دختران را بیشتر منزوی کرده و دسترسی آنان به کار، خدمات و اطلاعات حیاتی را محدود ساخته است.
فرشته عباسی، پژوهشگر افغانستان در دیدهبان حقوق بشر، گفت: «تصمیم طالبان برای قطع اینترنت معیشت میلیونها افغان را نابود کرده و آنها را از حقوق اساسیشان برای دسترسی به آموزش، خدمات درمانی و اطلاعات محروم ساخته است. طالبان باید این توجیههای بیاساس را کنار بگذارند و به این خاموشیها پایان دهند.»
عباسی ادامه داد این قطع ارتباط سبب لغو پروازها به کابل و از کابل شده و فعالیتهای تجاری، نهادهای امدادرسان و رسانهها را مختل کرده است.
خبرنگاران گفتهاند حتی قادر به برقراری تماس در داخل یا خارج کشور نیستند و برنامههایی مانند واتساپ و سیگنال نیز مسدود شدهاند. سازمانهای امدادرسان هشدار دادهاند که این وضعیت عملیات نجاتبخش را که وابسته به ارتباطات برای هماهنگی و رساندن کمکها هستند، تهدید میکند.
دانشجویان از جمله آسیبدیدگان اصلی این خاموشی هستند. عباسی گفت زنان و دخترانی که از سوی طالبان از آموزش متوسطه و عالی محروم شدهاند، یکی از آخرین راههای یادگیری خود یعنی آموزش آنلاین را نیز از دست دادهاند. در یکی از دورههای دانشگاهی آنلاین، پس از آغاز این خاموشی تنها ۹ تن از ۲۸ دانشجو توانستند وارد کلاس شوند که بخش کوچکی از ۱۸ دانشجوی زن شامل میشد.
فعالان نیز هشدار دادهاند که ابتکارات محلی به رهبری زنان، که نقش مهمی در حمایت اجتماعی دارند، بهطور ویژه آسیب دیدهاند.
دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز پیشتر تأکید کرده بود که دسترسی به اینترنت ابزاری حیاتی برای آزادی بیان، مشارکت سیاسی و امنیت عمومی است و از دولتها خواسته بود از اعمال خاموشی خودداری کنند.
فرشته عباسی افزود: «شهروندان افغانستان پیش از این هم از جهان منزوی بودند، اما اکنون بهطور کامل از آن جدا شدهاند.»