دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد در تازه‌ترین گزارش خود از افزایش ۱۰ درصدی قیمت تریاک در افغانستان خبر داده است. بر اساس این گزارش، قیمت تریاک در سال ۲۰۲۴ به ۷۵۰ دالر در هر کیلوگرم رسیده، در حالی که این رقم در سال ۲۰۲۲ تنها ۷۵ دالر بود.
افزایش چشم‌گیر قیمت تریاک به دلیل کاهش تولید پس از ممنوعیت کشت کوکنار در افغانستان رخ داده است. این ممنوعیت که از سوی طالبان وضع شده بود، باعث کاهش ۵۰ درصدی قاچاق مواد افیونی از سال ۲۰۲۱ به این‌سو شده است.
با این حال، گزارش سازمان ملل نشان می‌دهد که در پایان سال ۲۰۲۲، ذخایر مواد افیونی افغانستان حدود ۱۳,۲۰۰ تن تخمین زده شده که می‌تواند بازار جهانی را تا سال ۲۰۲۷ تأمین کند.
غاده ولی، مدیر اجرایی دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل، در واکنش به این گزارش تأکید کرد: «افزایش قیمت تریاک و ذخایر قابل توجه آن، نشان می‌دهد که تجارت غیرقانونی مواد مخدر در افغانستان همچنان بسیار سودآور است. این سود به گروه‌های جنایتکار فراملی سرازیر می‌شود که بی‌ثباتی را در افغانستان، منطقه و فراتر از آن تشدید می‌کنند.»
وی همچنین افزود که برای مقابله با این وضعیت، باید شبکه‌های قاچاق مواد مخدر هدف قرار گیرند و در عین حال، فرصت‌های معیشتی جایگزین برای کشاورزان فراهم شود تا آن‌ها از بازگشت به کشت کوکنار منصرف شوند.
برآوردهای سازمان ملل نشان می‌دهد که پیش از کاهش تولید، ارزش ذخایر مواد مخدر افغانستان بین ۴.۶ تا ۵.۹ میلیارد دالر بوده که حدود ۲۳ تا ۲۹ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور در سال ۲۰۲۳ را تشکیل می‌داد.
بر اساس این گزارش، بخش عمده این ذخایر (۶۰ درصد) در اختیار قاچاقچیان و صادرکنندگان بزرگ قرار دارد، در حالی که تنها ۳۰ درصد از کشاورزان در سال ۲۰۲۲ توانسته‌اند ذخایر کوچکی برای خود نگه دارند. این امر نشان می‌دهد که بسیاری از کشاورزانی که قبلاً به کشت کوکنار وابسته بودند، اکنون با مشکلات مالی شدید روبه‌رو هستند.
دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد هشدار داده است که کاهش عرضه تریاک در بازارهای جهانی ممکن است خریداران و فروشندگان را به سمت مواد افیونی جایگزین، از جمله فنتانیل و سایر مواد مصنوعی سوق دهد. این مواد می‌توانند از هروئین نیز خطرناک‌تر باشند و بحران مواد مخدر را در سطح بین‌المللی تشدید کنند.
این گزارش بار دیگر بر نیاز به یک راهبرد هماهنگ بین‌المللی برای مقابله با قاچاق مواد مخدر، کاهش وابستگی کشاورزان به کشت کوکنار، و جلوگیری از گسترش مواد افیونی مصنوعی تأکید کرده است.
