افشای اسناد جدید از بازداشت و زندانی کردن زنان توسط طالبان نشان‌دهنده اوج سرکوبگری و نقض حقوق اساسی زنان در افغانستان است. طالبان که همواره مدعی اجرای عدالت اسلامی و حفظ ارزش‌های دینی بوده، در عمل سیاستی را دنبال کرده که نه تنها خلاف ارزش‌های انسانی و دینی است، بلکه حتی با اصول اعلامی خود این گروه نیز در تضاد قرار دارد.
طالبان زنان را بر چه اساسی زندانی کرده‌اند؟ طالبان با چه توجیهی نزدیک به 1400 زن را زندانی و بازداشت کرده است؟ اگر زنان مرتکب جرم دزدی شده‌اند، این سوال مطرح می‌شود که چه عواملی آنها را به این مسیر سوق داده است؟
آیا فقر، گرسنگی و بیکاری که خود طالبان با حذف زنان از مشاغل و محدود کردن آزادی‌های آنان ایجاد کرده، زمینه‌ساز این وضعیت نبوده است؟
اگر طالبان مدعی است که این زنان مرتکب فساد اخلاقی شده‌اند، باید پرسید که چه کسی آنها را در چنین شرایطی قرار داده است؟ زنان و دختران پس از روی کار آمدن طالبان از ابتدایی‌ترین حقوق خود محروم شدند: تحصیل، کار، آزادی‌های اجتماعی و اقتصادی. وقتی زنی از همه حقوق قانونی و انسانی خود محروم شود، آیا طالبان انتظار دارد که همچنان در شرایط مطلوب زندگی کند؟ بنابراین، مسئولیت مستقیم این وضعیت به گردن خود طالبان است که زنان را به ورطه ناامنی اقتصادی و اجتماعی کشانده است.
یکی دیگر از توجیهات احتمالی طالبان برای بازداشت این زنان، عضویت آنها در نهادهای نظامی و امنیتی دولت پیشین است. این در حالی است که طالبان پس از تسلط بر افغانستان، “عفو عمومی” اعلام کرد. اگر طالبان به عفو عمومی پایبند بود، چرا این زنان را به جرم کار در نظام پیشین زندانی کرده است؟
این نشان‌دهنده دروغ‌گویی و دورویی طالبان در سیاست‌هایشان است. اگر این زنان پس از فروپاشی نظام جمهوری مجبور شدند برای تأمین معاش خانواده‌هایشان کار کنند، آیا طالبان که شوهران، پدران و برادران آنها را در جنگ‌ها کشته اند، نباید خود را مسئول این وضعیت بداند؟ این زنان نه مجرم، بلکه قربانی سیاست‌های سرکوبگرانه طالبان هستند.
نقض حقوق زنان از منظر دینی، اخلاقی و بشری:
از منظر دینی؛ اسلام، برخلاف آنچه طالبان تبلیغ می‌کند، برای زنان حقوق مشخصی قائل شده است. حق کار، تحصیل، امنیت و کرامت انسانی از جمله حقوقی است که در قرآن و سنت پیامبر اسلام (ص) تأکید شده است. در حالی که حضرت خدیجه (س) به عنوان یک زن تاجر موفق و حضرت عایشه به عنوان یک محدثه شناخته می‌شوند، طالبان چگونه می‌تواند زنان را از کار و تحصیل محروم کند و همزمان ادعای اسلامی‌بودن داشته باشد؟
از منظر اخلاقی و انسانی؛ محروم کردن زنان از حق تحصیل و کار، علاوه بر اینکه ظلمی آشکار است، موجب افزایش فقر، ناهنجاری‌های اجتماعی و فروپاشی ساختار خانواده می‌شود. زندانی کردن زنان به دلیل فقر یا فعالیت‌هایشان در دولت پیشین، غیرانسانی و خلاف تمامی موازین اخلاقی و حقوق بشری است.
از منظر حقوق بشر؛ طبق اعلامیه جهانی حقوق بشر و کنوانسیون‌های بین‌المللی، زندانی کردن زنان به دلایل سیاسی و اقتصادی نقض آشکار حقوق بشر است. رفتار طالبان با زنان مصداق یک نظام آپارتاید جنسیتی است که در آن زنان به عنوان شهروندان درجه دو تلقی می‌شوند.
طالبان در حالی که ادعای ایجاد امنیت و عدالت را دارد، نه‌تنها عامل اصلی ناامنی است، بلکه عمیق‌ترین بی‌عدالتی‌ها را علیه زنان اعمال می‌کند. افشای اسناد اخیر، چهره واقعی طالبان را بیش از پیش به جهانیان نشان داده و نشان می‌دهد که این گروه، نه برای عدالت بلکه برای تحکیم قدرت خود، زنان را سرکوب می‌کند. جامعه جهانی و نهادهای حقوق بشری باید در برابر این اقدامات غیرانسانی سکوت نکنند و فشارها را بر طالبان افزایش دهند تا از این سیاست‌های ظالمانه دست بردارد.
طالبان باید پاسخ دهد که چرا زنان را زندانی کرده است؟ و اگر ادعای برقراری عدالت دارد، چرا خود بزرگ‌ترین ناقض عدالت و کرامت انسانی است؟
نویسنده: ز.نظری
