۵ روز از زلزله مهیب و مرگبار در ولایت هرات می‌گذرد که طی آن هزاران تن کشته و زخمی شدند. مرکز این زمین‌لرزه قوی در عمق ۱۰ کیلومتری مرکز ولسوالی «زنده‌جان» این ولایت گزارش شده است. البته تاکنون چندین پس‌لرزه و زمین‌زلزله در مناطق دیگر هرات نیز به قدرت ۵.۵ ریشتر و ۶.۱ ریشتر به وقوع پیوسته است. تصویرهایی هم که از جریان آواربرداری و نجات زلزله‌زدگان در محل حادثه از سوی رسانه‌ها نشر شده همه نیروهای خودجوش مردمی و محلی را نشان می‌دهند که با وسایل ابتدایی در پی بیرون کشیدن اجساد و نجات افراد گیرمانده از زیر آوار هستند.
معمولا در زمان وقوع چنین حوادث مرگبار دولت‌ها و حکومت‌های محلی نقش اساسی در کمک به زلزله زدگان و آسیب‌دیدگان دارند؛ چیزی که گفته می‌شود در زلزله هرات نقش آن از همه کمرنگ‌تر بوده است. هرچند برخی مقامات حکومت سرپرست طالبان پس از وقوع این حادثه پیام‌های همدردی منتشر کردند و از کمک ۱۰۰ میلیون افغانی به زلزله زدگان نیز خبر دادند، اما گزارش‌ها نشان می‌دهند که حکومت سرپرست در رسیدگی به آسیب دیدگان ضعیف و تبعیض‌آمیز عمل کرده است. آنچه اما اکنون بیشتر نگاه‌ها را به خود جلب کرده، شیوه برخورد طالبان در رسیدگی به حوادث این‌چنینی است که حداقل در دو سال گذشته در موارد گوناگون به شکل متفاوت عمل شده است. به عنوان نمونه، طالبان سال گذشته پس از وقوع زلزله مرگبار ۵.۹ ریشتری در ولایت پکتیکا و خوست در شرق کشور که ۱ هزار و ۳۶ نفر کشته و ۲ هزار و ۹۴۹ در پی داشت از همان آغاز با جدیت تمام وارد عمل شد، ملا هبت الله، رهبر طالبان در همان ساعات اولیه با نشر پیام همدردی از نهادهای داخلی و خارجی خواست که به آسیب دیدگان کمک کند و همچنان برخی مقامات آن گروه از همان ابتدا به محل رویداد شتافته و مدیریت روند کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان را عملا به عهده گرفتند. چنین تفاوت عمل در هرات که اکثریت باشندگان آن تاجیک‌نشین و فارسی‌زبان‌اند و در خوست و پکتیکا که حوزه نفوذ رهبران گروه حقانی و عمدتا پشتون‌نشین‌اند اکنون این برداشت را برای بسیاری‌ها به میان آورده که اداره فعلی حتی در رسیدگی به آسیب دیدگان زلزله و قربانیان حوادث طبیعی هم رفتاری قومی-لسانی دارد.
این وضعیت در شرایطی دیده می‌شود که زلزله مرگبار هرات به مراتب با قدرت و تلفات بیشتر از زلزله سال قبل در خوست و پکتیا رخ داده، ده‌ها روستا را در هرات با خاک یکسان کرده و مردمان آن از ترس وقوع پس لرزه‌های دیگر شب را در بیرون از منزل می‌خوابند. از سوی هم، شمار تلفات افراد جان‌باخته در این زلزله بیش از ۲ هزار و شمار قربانیان بیش از سه هزار تاکنون اعلام شده است. دیده می‌شود که زلزله سال گذشته خوست و پکتیکا از زلزله امسال هرات هم از نظر قدرت و هم از نظر حجم تلفات و زخمی به مراتب ضعیف‌تر و کم‌تر است. رسیدگی به موقع و عاجل طالبان به وضعیت زلزله زدگان خوست و پکتیکا امری خوب و از نظر نگارنده اقدامی مثبت بود، ولی آنچه محل انتقاد است برخورد دوگانه طالبان با این دو رویداد متفاوت است که همراه با تبعیض صورت می‌گیرد. البته برخی حکومت مرکزی را به ناتوانی در رسیدگی به وضعیت زلزله‌زدگان هم متهم کرده‌اند، ولی به نظر می‌رسد اگر حکومت سرپرست اراده و تصمیم جدی برای رسیدگی به وضعیت شهروندان آسیب دیده هرات می‌داشت قطعا تاهنوز اقدامات و کارهای موثری برای کمک به زلزله زدگان در این ولایت انجام می‌شد.
آنچه مردم از حکومت فعلی توقع داشتند و دارند رسیدگی حکومت به وضعیت زلزله زدگان بدون هرگونه نگاه و نگرش قومی و لسانی است. رسیدگی به‌موقع و با تمام امکانات دولت‌ها در رویدادهای مرگبار مشابه نه تنها که باعث کاهش تلفات و نجات جان افراد می‌شود، بلکه سبب تقویت، دلگرمی و اعتماد روحیه مردمی به حکومت مرکزی و کاهش فاصله میان مردم و حکومت نیز خواهد شد؛ چه این که هر حکومتی مسئولیتی نیز در قبال نجات جان شهروندانش بویژه در زمان وقوع حادثات دارد!
