دونالد ترامپ با بازگشت به کاخ سفید، بار دیگر توجهات را به سیاستهای آمریکا در قبال افغانستان معطوف کرده است. اظهارات اخیر او نشاندهنده رویکردی تهاجمی و در عین حال محافظهکارانه بهنظر میرسد. ترامپ با انتقاد شدید از خروج بیبرنامه دولت بایدن از افغانستان، وعده داده که تسلیحات و تجهیزات نظامی جامانده در افغانستان را از طالبان بازپس بگیرد.
این اظهارات حاکی از آن است که ترامپ نه تنها بهدنبال اعمال فشار سیاسی و اقتصادی بر طالبان است، بلکه ممکن است رویکردی نظامی را نیز برای بازگرداندن این تجهیزات در نظر بگیرد.
یکی از اقدامات احتمالی ترامپ بازگشت زلمی خلیلزاد به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان است. خلیلزاد که تجربه زیادی در مذاکرات با طالبان و شناخت عمیقی از تحولات افغانستان دارد، میتواند نقش کلیدی در طراحی و اجرای سیاستهای جدید ترامپ ایفا کند. با توجه به خلأ مدیریتی در این سِمت و انتقادات گسترده از عملکرد دولت بایدن در افغانستان، ترامپ ممکن است خلیلزاد را بهعنوان فردی با تجربه و توانایی برای مدیریت این وضعیت پیچیده انتخاب کند.
ترامپ همچنین بر قطع کمکهای بشردوستانه به افغانستان تأکید کرده و اعلام داشته که این کمکها تنها در صورت همکاری طالبان برای بازگرداندن تجهیزات نظامی و رعایت شرایط مورد نظر آمریکا ادامه خواهد یافت. این رویکرد میتواند فشار اقتصادی و انسانی بیشتری بر افغانستان وارد کند و وضعیت زندگی مردم را وخیمتر سازد.
علاوه بر این، ترامپ بر اهمیت بازپسگیری پایگاه هوایی بگرام تأکید کرده و آن را ابزاری استراتژیک برای نظارت بر فعالیتهای چین و تقویت حضور نظامی آمریکا در منطقه میداند. این هدف بخشی از تلاشهای او برای بازسازی نفوذ نظامی و امنیتی آمریکا در آسیای مرکزی باشد.
تعلیق برنامههای پناهندگان افغان نیز یکی دیگر از محورهای سیاست ترامپ بوده که نشاندهنده سختگیری بیشتر او در قبال مهاجرت و پناهندگان است. این تصمیم تبعات انسانی جدی بهویژه برای افغانهایی که به دلیل همکاری با دولت و نیروهای نظامی آمریکا در معرض تهدید قرار دارند، به همراه داشته باشد.
در مجموع اقدامات ترامپ نشان میدهد که او درصدد احیای حضور آمریکا در افغانستان و تقویت جایگاه ایالات متحده در منطقه است. اما این سیاستها در عین حال میتواند به افزایش بیثباتی داخلی افغانستان، پیچیدگیهای بیشتر در روابط بینالمللی و فشارهای داخلی بر دولت آمریکا منجر شود. بازگشت به سیاستهای تهاجمی و قطع کمکهای بشردوستانه، اگرچه ممکن است در کوتاهمدت حمایت برخی گروههای داخلی آمریکا را جلب کند، اما در بلندمدت پیامدهای زیادی برای ثبات افغانستان، مخصوصا طالبان و در عین حال، اعتبار آمریکا در سطح جهانی خواهد داشت.