خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان، هشدار داد که پس از حمله مرگبار اخیر در منطقه پهلگام کشمیر تحت کنترل هند، احتمال تهاجم نظامی هند به خاک پاکستان «قریب‌الوقوع» به نظر می‌رسد.
این حمله که ۲۶ کشته برجای گذاشت، تنش‌ها میان دو قدرت هسته‌ای را به اوج رسانده است. هند، پاکستان را متهم به حمایت از گروه‌های تروریستی در مناقشه کشمیر کرده؛ اتهامی که اسلام‌آباد آن را قاطعانه رد می‌کند.
آصف روز گذشته (دوشنبه، 8 ثور) در گفت‌وگو با رویترز اظهار داشت که نشانه‌های تحرکات نظامی هند افزایش یافته و ارتش پاکستان گزارش‌هایی از احتمال حمله ارائه کرده است.
وی تاکید کرد که پاکستان در بالاترین سطح آماده‌باش قرار دارد و نیروهای مسلح این کشور تقویت شده‌اند. با این حال، او تصریح کرد که سلاح‌های هسته‌ای تنها در صورت تهدید مستقیم بقای پاکستان به کار گرفته خواهند شد.
هند مدعی است که دو نفر از مهاجمان حمله پهلگام پاکستانی بوده‌اند؛ ادعایی که پاکستان آن را رد کرده و خواستار تحقیقات بی‌طرفانه شده است.
این درخواست نشان‌دهنده تلاش پاکستان برای کاهش تنش‌ها از طریق دیپلماسی است. با این حال، ادبیات تند دو طرف، نگرانی‌ها درباره تشدید درگیری را افزایش داده است.
احتمال جنگ تمام‌عیار
با وجود تنش‌های کم‌سابقه، احتمال وقوع جنگ تمام‌عیار میان هند و پاکستان ضعیف به نظر می‌رسد. چه این که هر دو کشور از پیامدهای فاجعه‌بار درگیری هسته‌ای آگاه‌اند و فشارهای بین‌المللی و ملاحظات اقتصادی مانع از تشدید تنش‌ها می‌شوند. موضع خویشتندارانه پاکستان در استفاده از سلاح هسته‌ای نیز بر این ارزیابی صحه می‌گذارد.
در این میان، اتهامات مکرر هند و جامعه جهانی علیه پاکستان مبنی بر حمایت از گروه‌های تروریستی، جایگاه بین‌المللی اسلام‌آباد را تضعیف کرده است.
با این حال، اگر پاکستان سیاست‌های خود را اصلاح نکند، خطر انزوای دیپلماتیک و افزایش فشارهای جهانی شدت خواهد یافت. این وضعیت می‌تواند به بی‌ثباتی داخلی و تشدید تقابل با همسایگان منجر شود.
لزوم بازنگری در سیاست‌های پاکستان
عدم اقدام قاطع اسلام‌آباد در مبارزه با تروریزم ممکن است به تحریم‌های اقتصادی یا اقدامات نظامی محدود علیه این کشور منجر شود.
با این وصف، برای جلوگیری از تقابل گسترده‌تر، پاکستان ناگزیر از بازنگری در سیاست‌های خود و اتخاذ رویکردی شفاف‌تر در برابر گروه‌های تروریستی است. این اصلاحات می‌تواند به کاهش تنش‌های منطقه‌ای کمک کند.
در شرایط کنونی، دیپلماسی می‌تواند راهگشای کاهش تنش‌ها باشد. درخواست پاکستان برای تحقیقات بی‌طرفانه و تاکید بر خویشتنداری استراتژیک، نشانه‌هایی از تمایل به مدیریت بحران از طریق گفت‌وگو هستند.
مناقشه کشمیر و اتهامات متقابل، همچنان ریشه اصلی تنش میان هند و پاکستان باقی مانده است و در حال حاضر دو طرف را در موقعیت‌های خطیر قرار داده است.
بدون حل‌وفصل این مناقشه و همکاری دوجانبه برای مبارزه با تروریزم، ثبات منطقه‌ای در معرض خطر خواهد بود. بازنگری سیاست‌ها و تقویت گفت‌وگوهای منطقه‌ای، کلید پیشگیری از بحران‌های آتی به حساب می‌آیند.
