بحرانهای چندلایهای که از فقر مطلق تا ناامنی و میراث طولانی جنگ را دربر میگیرد، آینده این نسل را در هالهای از ابهام و تاریکی فرو برده است. تاجالدین اویوالی، نماینده صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل (یونیسف) در افغانستان، امروز به مناسبت روز جهانی کودک هشدار داد که افزایش بیسابقه فقر، تداوم ناامنی و بحرانهای اقلیمی، بنیان زندگی کودکان را در کشور لرزانده است.
این درحالی است که تنها دو هفته پیش یونیسف اعلام کرده بود که از هر پنج کودک افغان، یکی مجبور به کار است؛ آماری که نه تنها محرومیت امروز را نشان میدهد، بلکه استعدادهای فردای کشور را قربانی میسازد.
در سرزمینی که دههها جنگ زیربناهای توسعه را ویران کرد، دولتهای ناتوان نتوانستند سپر محکمی در برابر این تهدیدها بسازند. فقر اقتصادی، بیکاری گسترده و ضعف نهادهای مسئول، کودکان را از حق طبیعی آموزش و بازی محروم کرده و به جای قلم و دفتر، ابزار کار شاقه به دستشان سپرده است.
کودکانی که باید در مکاتب و میدانهای بازی پرورش یابند، امروز در کوچهها و کارگاهها به دنبال لقمه نانی هستند که خانوادههایشان توان تأمینش را ندارند. این وضعیت نه تنها جسم آنان را فرسوده میکند، بلکه روحشان را در چرخهای از ناامیدی و محرومیت اسیر میسازد.
در کشورهای پیشرفته و حتی در حال توسعه، کودکان به عنوان سرمایههای اصلی ملت با برنامههای جامع حمایتی رشد میکنند؛ اما در افغانستان، بیتوجهی به این سرمایهها، جامعه را به سوی آیندهای شکننده سوق میدهد. نسلی که امروز از آموزش و سلامت محروم بماند، فردا قادر به ساختن کشور نخواهد بود.
عدم سرمایهگذاری برای کودکان، تنها یک فاجعه کنونی نیست؛ بلکه بذر بحرانهای بزرگتر اجتماعی، اقتصادی و امنیتی را در آینده میکارد. جامعهای که کودکانش در فقر و کار اجباری بزرگ شوند، نمیتواند به ثبات و پیشرفت دست یابد.
اکنون زمان آن رسیده که همه نهادها و افراد مسئول، از حکومت و خانوادهها گرفته تا سازمانهای بینالمللی و رسانهها، مسئولیت تاریخی خود را به یاد آورند. بدون سرمایهگذاری فوری و همگانی در آموزش، تغذیه، سلامت و امنیت کودکان، تمام شعارهای فردای بهتر تنها در حد حرف باقی خواهد ماند.
روز جهانی کودک نباید تنها یک مناسبت تقویمی باشد؛ باید نقطه عطفی برای بیداری جمعی و تعهد عملی به نجات نسل آینده افغانستان گردد. کودکان امروز، معماران فردای این سرزمیناند؛ اگر امروز از دست بروند، افغانستان برای همیشه بخشی از روح خود را از دست خواهد داد.




