این روز در افغانستان اما با تلخی خاصی فرا میرسد؛ جایی که نیمی از جمعیت کشور از ابتداییترین حق انسانی خویش، یعنی حق کار، محروماند و دستیابی به استقلال اقتصادی برایشان تبدیل به رویایی دستنایافتنی شده است.
از زمان بازگشت طالبان به قدرت، محرومیت زنان از فعالیت اقتصادی به یکی از بحرانهای ساختاری افغانستان بدل گشته است. این سیاست محدودکننده، علیرغم واکنشهای گسترده داخلی و بینالمللی، نهتنها کمترین تغییری نیافته بلکه با گذشت زمان، ابعاد تراژیک آن آشکارتر شده است.
گزارشهای میدانی حاکی از آن است که حذف زنان از چرخه اقتصادی، نهفقط بر خود آنان، که بر کلیت ساختار اقتصادی کشور و بنیان خانوادهها تأثیرات ویرانگری برجای نهاده است. افزایش آمار خشونت خانگی، شیوع بیماریهای روانی، موج مهاجرتهای ناامن و رشد نگرانکننده خودکشی در میان زنان، تنها بخشی از پیامدهای این سیاست محرومیتساز است.
طالبان در توجیه این محدودیت، به فقدان فضای کاری مناسب برای زنان اشاره میکنند، اما این استدلال خود فاقد پایه منطقی و شرعی است. در یک جامعه اسلامی، فراهمسازی محیط کاری متناسب با ارزشهای دینی، از وظایف اصلی حکومت بهشمار میآید نه بهانهای برای سلب حقوق. تاریخ اسلامی مملو از نمونههای درخشان زنان کارآفرین است که در پویایی اقتصادی جامعه نقش محوری ایفا کردهاند. حضرت خدیجه، همسر پیامبر اکرم (ص)، الگوی بیبدیلی از یک بانوی شرافتمند و کارآفرین است که ثروت خویش را در راه تعالی پیام اسلامی بهکار گرفت و ثابت کرد که فعالیت اقتصادی زنان نهتنها با ارزشهای اسلامی منافاتی ندارد، بلکه بخشی لاینفک از آن است.
افغانستان امروز، بیش از هر زمان دیگری به کارآفرینی زنان نیاز دارد. اقتصاد شکننده و بحرانزده کشور، بدون بهرهگیری از ظرفیت نیمی از جمعیت خود، هرگز نمیتواند به ثبات و رشد دست یابد. محرومیت اقتصادی زنان، نهتنها یک بحران انسانی، که مانعی جدی در مسیر توسعه پایدار و رفاه عمومی محسوب میشود.
در این میانه، ضرورت دارد که فرهنگ کارآفرینی زنان با رویکردی صحیح، سالم و متناسب با بافت فرهنگی افغانستان ترویج یابد. این امر نیازمند تغییری بنیادین در رویکرد حاکمیت و ایجاد بستری است که در آن، زنان افغان بتوانند بدون ترس از محدودیت، مهارتهای خود را بهکار گیرند و به رشد اقتصادی کشور مشارکت کنند. با این همه، روز جهانی کارآفرینی زنان، یادآوری است بر این واقعیت که محرومیت زنان از حق کار، نهتنها نقض حقوق بشر، که مانعی در راه آبادانی و رفاه جامعه افغانستان است.




