روز جهانی پناهنده روزی بین المللی است که توسط سازمان ملل متحد به منظور احترام به پناهندگان در سراسر جهان تعیین شده است. این روز هر سال در تاریخ ۲۰ ژوئن بوده و از قدرت و شجاعت افرادی که به دلیل مناقشات یا آزار و اذیت مجبور به ترک خانه‌های خود شده‌اند تجلیل می کند.
امسال، روز جهانی پناهنده بر قدرت مشارکت و راه حل‌ها برای پناهندگان تمرکز دارد به همین جهت شعار امسال، (امید به دور از خانه) نامگذاری شده است.
مشارکت دادن پناهندگانی که پس از گریختن از مناقشات و آزار و اذیت، در جوامع امنیت پیدا کرده‌اند، مؤثرترین راه برای حمایت از آنها جهت شروع مجدد زندگی‌شان است و آنها را قادر می‌سازد تا به کشورهای میزبانشان کمک نمایند.
همچنین بهترین راه برای آماده سازی این افراد جهت بازگشت به خانه و بازسازی کشورهایشان است، البته در زمانی که شرایط این اجازه را به آنها بدهد که به طور ایمن و داوطلبانه این کار را انجام دهند، یا در صورت اسکان مجدد در کشوری دیگر، پیشرفت نمایند.
در واقع روز جهانی پناهنده، روزی است که کميساريای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد تلاش می‌کند به جهانيان يادآوری کند ميليون‌ها انسان پناهنده که مجبور به ترک خانه خود شده‌اند، با چه مشکلاتی روبرو هستند.
براساس منشور “كمیساریای عالی پناهندگان” تمامی افراد از حق خود برای درخواست پناهندگی و جستجوی پناه و مامن مطمئن در یک كشور دیگر، امكان برگشت داوطلبانه به كشور خود یا سكونت در یک كشور دیگر باید برخوردار باشند.
با این وجود اما پناهنجویان و مهاجران در سراسر دنیا با مشکلات بسیار زیادی مواجه هستند و نکته قابل توجه این است که در کشورهایی که بیش از سایرین مدعی حقوق بشر هستند بدترین رفتارها و بیشترین تبعیض ها نسبت به مهاجرین صورت میگیرد.
بنابراین سازمان های بین المللی و نهادهای حقوق بشری باید علاوه بر اقدامات تشریفاتی، نظارت جدی بر اجرای قوانین موجود در زمینه حقوق پناهندگان اعمال نمایند.
