افغانستان از سال ۱۹۷۹ به کنوانسیون میراثهای جهانی (یونسکو) پیوست و منار جام در ولایت غور و مجسمههای بودا در بامیان ثبت میراثهای جهانی این سازمان شده است.
علاوه بر این، شهر باستانی بلخ، هرات و همچنان ساحات دیدنی و گردشگری «بندامیر» در بامیان و «باغ بابر» در کابل هم در فهرست آزمایشی یونسکو قرار گرفتهاند.
امسال اما درحالی به استقبال از این روز میرویم که افغانستان طی هفتههای اخیر شاهد بارندگیها و سیلابهای شدید بوده و نگرانیها از تخریب برخی بناها و آثار فرهنگی کشور هم طی روزهای اخیر افزایش یافته است.
از این میان، منار جام که دومین منار بلند خشتی در جهان است، اکنون با جاری شدن سیلابها در ولایت غور وضعیت فاجعهباری را تجربه میکند و برخی منابع محلی میگویند که در صورت ادامه بیتوجهی حکومت و سازمانهای ذیربط در حفظ میراث فرهنگی، امکان ویرانی این اثر تاریخی وجود دارد. البته سایر میراثها و بناهای تاریخی کشور نیز در وضعیت مشابهی به سر میبرند و سالهاست به دلیل نبود تدابیر در معرض نابودی و فراموشی تاریخی قرار دارند.
واقعیت این است که افغانستان با پیشینهی تاریخی چندین هزارساله میراثهای فرهنگی زیادی را در دل خود جای داشته است، اما وجود جنگ ها، ناامنی، بیثباتی و نبود یک اراده جدی از سوی حکومتها در زمینه فرهنگی باعث نابودی و فرسایش روزافزون آثار تاریخی کشور شده است.
درحالی که اگر ما شاهد یک جامعه مترقی، دولت مقتدر و نهادهای مسئول در کشور میبودیم امروزه میراث فرهنگی افغانستان در وضعیت رقتبار کنونی به سر نمیبُرد و از طرفی هم در زمینه معرفی فرهنگ و تاریخ خود در منطقه و جهان در جایگاه بهتری قرار داشتیم.
